Page 7 - 8_vip_matematik_konu

ÇARPANLAR VE KATLAR - ÜSLÜ İFADELER 1. ÜNİTE 5

ÇARPANLAR VE KATLAR

Kazanım: Verilen pozitif tam sayıların çarpanlarını bulur; pozitif tam sayıların pozi-
tif tam sayı çarpanlarını üslü ifadelerin çarpımı şeklinde yazar.

Bir pozitif tam sayının çarpanı demek; çarpanın o tam sayıya bölündüğünde kalan sayının
sıfır (0) çıkması demektir.
EDİTÖR YAYINEVİ
Örnek

20 tam sayısının tüm pozitif çarpanlarını bulalım.

Çözüm
20 : 1 = 20 20 : 5 = 4 Yanda görüldüğü gibi 20 tam sa-
20 : 2 = 10 20 : 10 = 2 yısı {1,2,4,5,10,20} sayılarına tam
20 : 4 = 5 20 : 20 = 1
olarak bölünüyor. Bu tam sayılar
20 tam sayısının çarpanlarıdır.
Aynı tam sayının çarpanları aşağıda farklı bir yolla bulunmuştur.
1 2 4 5 10 20
4x5
c Aynı okun ucundaki sayı-
2x10 ların çarpımı 20’dir.
1x20

NOT
c Bir tam sayının pozitif bölenleri ile çarpanları aynı sayılardan oluşur.

Örnek
36 tam sayısının tüm pozitif çarpanlarını bulalım.

Çözüm
I. Yol: II. Yol:
36 : 1 = 36 6 x 6
36 : 2 = 18
36 : 3 = 12 1 2 3 4 6 9 12 18 36
36 : 4 = 9
36 : 6 = 6 4x9
36 : 9 = 4 3x12
36 : 12 = 3 2x18
36 : 18 = 2 1x36
36 : 36 = 1
36’nın çarpanları: 1, 2, 3, 4, 6, 9, 12, 18, 36’dır.
36’nın çarpanları: 1, 2, 3, 4, 6, 9,
12, 18, 36’dır.