Page 50 - 8_vip_turkce_konu

130 ANLATIM BOZUKLUKLARI

Örnek cümle Anlatım bozukluğunun nedeni

Hayvan adları çoğul olsa da yüklem tekil olur.
Kuşlar ne de güzel uçuyorlar.
(Kuşlar ne de güzel uçuyor.)

Bitki adları çoğul olsa da yüklem tekil olur.
Ağaçlar susuzluktan kurumuşlar.
(Ağaçlar susuzluktan kurumuş.)
EDİTÖR YAYINEVİ

Organ adları çoğul olsa da yüklem tekil olur.
Gözlerim yakını iyi görmüyorlar.
(Gözlerim yakını iyi görmüyor.)

ÖZNE EKSİKLİĞİ BAKIMINDAN UYUMSUZLUK
✶ Özne ile yüklem arasında tekillik, çoğulluk ve kişi uyumsuzluğunun yanında, özne ek-
sikliği de anlatım bozukluğuna yol açar.

Örnek cümle Anlatım bozukluğunun nedeni

Bu cümlede özne belirtilmemiş, bu da ifadeyi ek-
sik bırakmıştır. Cümleye özne getirerek bozuklu-
Bir milletin dili ve edebiyatı hür ol- ğu giderebiliriz:
madıkça yükselemez.
“Bir milletin dili ve edebiyatı hür olmadıkça o mil-
let yükselemez.”

Bu cümlede “onun tezi” ikinci cümlenin öznesi
olarak da görüldüğünden anlatım bozulmuştur.
Onun tezi yakında bitecek ve öğret- Bu bozukluk ikinci cümleye özne getirilerek gi-
men olarak göreve başlayacak. derilebilir:
“Onun tezi yakında bitecek ve o, öğretmen ola-
rak göreve başlayacak.”

“Herkes ondan nefret ediyor.” doğru. Ama “Her-
kes onun yüzünü bile görmek istemiyordu.” cüm-
lesinde “herkes” öznesi “görmek istemiyordu”
Herkes ondan nefret ediyor, onun yüklemine bağlanamıyor. Bu nedenle ikinci cüm-
yüzünü bile görmek istemiyordu.
leye özne getirilmeli, ifade düzeltilmelidir:
“Herkes ondan nefret ediyor, hiç kimse onun yü-
zünü bile görmek istemiyordu.”