Page 46 - 8_vip_turkce_konu

METIN TÜRLERI 10. BÖLÜM 114

Kazanım: Metin türlerini ayırt eder. Okuduğu metinlerdeki hikâye unsurlarını belir-
ler. Metindeki söz sanatlarını tespit eder. Metindeki gerçek ve kurgusal
unsurları ayırt eder.

METİN TÜRLERİ
✶ Edebiyat, duygu ve düşünceleri söz ya da yazıyla etkili bir şekilde anlatma sanatıdır.
EDİTÖR YAYINEVİ
Duygu, düşünce ve hayalleri sözlü ya da yazılı olarak, etkileyici bir şekilde anlatma iste-
ği edebiyatın doğmasına neden olmuştur. Edebiyatın oluşumu içerisinde yazının biçim
ve içerik özelliklerine o yazının türü denmektedir.
✶ Oluşan metin türleri, anlatım özellikleri ve içerikleri bakımından bilgilendirici ve hikâye
edici metinler olarak sınıflandırılır. Ayrıca duyguların ön plana çıkarıldığı şiir türü de
metin türleri içerisinde değerlendirilir.
HİKÂYENİN ÖGELERİ
Not
OLAY
Metinler anlamları (içerikleri) açısından
karşılaştırılabileceği gibi metin türleri ✶ Her hikâye bir olay etrafında şekillenir.
Hikâyede anlatılan olay genellikle yü-
bakımından da karşılaştırılabilir.
zeyseldir. Hikâyede anlatılan olay okur-
da merak oluşturur.
HİKÂYE (ÖYKÜ)
ŞAHIS KADROSU (KAHRAMALAR)
✶ Olmuş veya olabilecek olayları belli bir

plan çerçevesi içinde yer ve zamana ✶ Hikâyede birden çok kahraman olabilir.
bağlı olarak anlatan yazı türüne hikâye Ancak her hikâyenin genellikle bir veya
(öykü) denir. iki asıl kahramanı vardır.

✶ Hikâye, metin türü hikâye edici metinler ✶ Hikâyede kahramanlar anlatılırken de
başlığı altında değerlendirilir. ayrıntıya yer verilmez.
✶ Yaşanmış ya da yaşanabilir olaylar an- ✶ Hikâyelerde kahramanlar insan dışında-
latılır. ki varlıklar da olabilir. Böyle durumlarda
✶ Dar bir zaman dilimini kapsar. hikâyede kahramanlar aranmayıp varlık
kadrosu aranır.
✶ Olayla ilgili yer ve zaman bellidir.
✶ Romana göre kısa eserlerdir. ZAMAN
✶ Karakter sayısı azdır. ✶ Hikâyede anlatılan olay belli bir zaman
✶ Serim, düğüm ve çözüm bölümlerinden dilimine sığdırılır. Bu zaman dilimi bir
oluşur. saat olabileceği gibi bir yıl da olabilir.
✶ Kısa soluklu eserlerdir. YER (MEKÂN)
✶ Olay, başlangıçtan sona doğru giden bir ✶ Hikâyede anlatılanların geçtiği yerler
olayın anlık parçasıdır. hikâyenin akılda kalmasına yardımcı
✶ Farklı bakış açılarıyla anlatılabilir. olur.