Page 51 - 8_vip_turkce_konu
P. 51

ANLATIM BOZUKLUKLARI                                       131
          EKLERLE İLGİLİ YANLIŞLAR
             ✶ Cümlede eklerin eksik ya da fazla kullanılması anlatım bozukluğuna yol açar.

                    Örnek cümle              Anlatım bozukluğunun nedeni


                                        “Okumasını”  sözcüğünde  iyelik  eki  gereksiz
          Biz kitap okumasını sevmeyen bir mil-  ve yanlış kullanılmıştır. Cümlenin doğrusu “Biz
          letiz.
                                        kitap okumayı sevmeyen bir milletiz.” olmalıdır.
             EDİTÖR YAYINEVİ

                                        “Hayat” sözcüğüne “-ın” ilgi eki getirilirse bu
          Hayat kimine mutluluk verdiğini, kimini  cümledeki  anlatım  bozukluğu  giderilir:  “Ha-
          mutsuz ettiğini görüyoruz.    yatın kimine mutluluk verdiğini, kimini mutsuz
                                        ettiğini görüyoruz.”


                                        “Birçok güzellikler” belgisiz sıfat tamlamasın-
                                        daki  “güzellikler”  sözcüğünde  “-ler” eki ge-
          Burada insanı şaşkına çeviren birçok  reksiz  kullanılmıştır.  Çünkü  “birçok”  sözünde
          güzellikler var.              zaten çokluk anlamı vardır. Cümlenin doğrusu
                                        “Burada insanı şaşkına çeviren birçok güzellik
                                        var.” şeklinde olmalıdır.

          ÖGE EKSİKLİĞİ
             ✶ Cümlede kullanılması gereken bir ögenin bulunmaması, anlatım bozukluğuna yol açar.
            Öge eksikliği sıralı ve bağlı cümlelerde karşımıza çıkar. Genellikle ortak kullanılan yer
            tamlayıcısı, yüklem, nesne gibi ögelerin yükleme bağlanamamasından kaynaklanır.
          YER TAMLAYICISI EKSİKLİĞİ
             ✶ Verilen cümlelerde iki ayrı yüklemin aynı yer tamlayıcısına bağlanması ve bu ögenin
            iki yüklemi aynı anda karşılamaması durumunda ortaya çıkan anlatım bozukluğudur.

                    Örnek cümle              Anlatım bozukluğunun nedeni
          Ben öğretmenime inanır ve severim.
                                        “Öğretmenime”  yer  tamlayıcısının  (dolaylı
                                        tümleç) “inanır ve severim” yüklemlerine bağ-
                                        lanmak  istenmesi  anlatım  bozukluğuna  yol
                                        açmıştır.
                                        “Ben  öğretmenime  inanırım.”  olur  ama  “Ben
                                        öğretmenime severim.” olmaz.
                                        Bu nedenle ikinci cümleye “nesne” getirilerek
                                        bozukluk giderilebilir:
                                        “Ben öğretmenime inanır ve onu severim.”
   46   47   48   49   50   51   52   53   54   55   56