Page 23 - 9-sinif-edebiyat-odn
P. 23
ŞİİR 73
Nida (Seslenme): Şiddetli duyguları ve heyecanları coşkun bir seslenişle anlatmadır.
Daha çok “ey, hey” gibi seslenme bildiren ünlemlerle yapılır.
F Ne kaçarsın benden ey yüzü mahım F Dur yolcu! Bilmeden gelip bastığın
Seni seven var mı benden ziyade Bu toprak, bir devrin battığı yerdir
Şair, yukarıdaki dizelerde “ey” sözcüğünü Yukarıdaki dizelerde “Dur yolcu!” ünlemi
kullanarak nida sanatını örneklendirmiştir. kullanılarak nida sanatı örneklendirilmiştir.
EDİTÖR YAYINEVİ
Tecahülüarif (Bilir Bilmezlik): Bilinen bir şeyi bilmez ya da başka türlü biliyormuş gibi
görünmek suretiyle daha etkili anlatma ve benimsetme sanatıdır. Bilmezlikten gelme şek-
linde de ifade edilebilir.
F Geç fark ettim taşın sert olduğunu F Şakaklarıma kar mı yağdı ne var
Su insanı boğar ateş yakarmış Benim mi Allah’ım bu çizgili yüz
“Taşın sert olduğunu”, “suyun insanı boğup Birinci dizede şair şakaklarına karın yağ-
ateşin yaktığını” şair bilmektedir fakat bu madığını, bu durumun ağaran saçlardan
durumlar çok sonradan öğrenilmiş gibi kaynaklandığını; ikinci dizede de söz ko-
ifade edilmiş ve bilmezlikten gelinmiştir. nusu çizgili yüzün kendisine ait olduğunu
Dolayısıyla her iki dizede de tecahülüarif bilmektedir ancak bu durumları bilmezlik-
yapılmıştır. ten gelmiştir.
İrsal-i Mesel (Atasözü Kullanma): İleri sürülen bir düşünceyi daha inandırıcı kılmak ve
sözü pekiştirmek için dizelere, bir atasözü veya atasözü değerinde örnek katma sanatıdır.
F Çağır Karacaoğlan çağır F Gün de doğar gün de doğar
Taş düştüğü yerde ağır Bir gün mutlaka gün doğar
Gönül sevdiğinden soğur Gün doğmadan neler doğar
Görülmeyi görülmeyi Gün doğmadan Şehzadebaşına
Yukarıdaki dizelerde “Taş düştüğü yerde Yukarıdaki dörtlüğün üçüncü dizesinde
ağır” atasözü kullanılarak irsal-i mesel “Gün doğmadan neler doğar.” atasözü
yapılmıştır. kullanılarak irsal - i mesel yapılmıştır.
Tekrir (Yineleme): Sözün etki gücünü artırmak amacıyla sözcük ya da sözcük öbeklerini
yinelemeye tekrir denir. Tekrir aşırı bir duygulanma veya coşkunun sonunda yapılır.
