Page 34 - 9-sinif-edebiyat-odn
P. 34
150 MEKTUP / E-POSTA
Dilek Kipleri
F Fiillere dilek anlamı katan ve zaman anlamı taşımayan kiplere dilek kipleri denir. Di-
lek kipleri; gereklilik kipi, şart kipi, istek kipi ve emir kipi olmak üzere dört başlıkta
incelenir.
Gereklilik Kipi: Gereklilik kip eki “-meli” ekidir ve eylemde bildirilen işin yapılmasının
EDİTÖR YAYINEVİ
gerekli olduğu anlamını taşır.
Aşağıdaki cümlelerde gereklilik kip ekinin olumlu, olumsuz, olumlu soru ve olumsuz soru
çekimleri örneklendirilmiştir.
❍ Bu işi kısa sürede yapmalıyım. (Gereklilik kipinin olumlu çekimi)
❍ Bu işi kısa sürede yapmalı mıyım? (Gereklilik kipinin olumlu soru çekimi)
❍ Bu işi kısa sürede yapmamalıyım. (Gereklilik kipinin olumsuz çekimi)
❍ Bu işi kısa sürede yapmamalı mıyım? (Gereklilik kipinin olumsuz soru çekimi)
Şart Kipi: Şart kip eki “-sa” ekidir ve cümleye şart - dilek anlamları katar.
Aşağıdaki cümlelerde şart kip ekinin olumlu, olumsuz, olumlu soru ve olumsuz soru çe-
kimleri örneklendirilmiştir.
❍ Bugün sinemaya gitsek çok iyi olur. (Şart kipinin olumlu çekimi)
❍ Bugün sinemaya gitsek mi? (Şart kipinin olumlu soru çekimi)
❍ Bugün sinemaya gitmesek çok iyi olur. (Şart kipinin olumsuz çekimi)
❍ Bugün sinemaya gitmesek mi? (Şart kipinin olumsuz soru çekimi)
İstek Kipi: İstek kip eki “-a, -e” ekleridir ve fiilde bildirilen işin yapılma isteğini ifade eder.
Aşağıdaki cümlelerde istek kip ekinin olumlu, olumsuz, olumlu soru ve olumsuz soru çe-
kimleri örneklendirilmiştir.
❍ Bu yaz Karadeniz’e gidelim. (İstek kipinin olumlu çekimi)
❍ Bu yaz Karadeniz’e gidelim mi? (İstek kipinin olumlu soru çekimi)
❍ Bu yaz Karadeniz’e gitmeyelim. (İstek kipinin olumsuz çekimi)
❍ Bu yaz Karadeniz’e gitmeyelim mi? ( İstek kipinin olumsuz soru çekimi)
