Page 30 - 9-sinif-edebiyat-odn

120 TİYATRO
ZARFLAR (BELİRTEÇLER)
F Fiilleri, fiilimsileri, sıfatları ya da kendileri gibi zarf olan sözcükleri türlü yönlerden (yer
- yön, zaman, durum, miktar, soru) etkileyen, belirten, derecelendiren sözcüklere zarf
(belirteç) denir. Zarf türündeki sözcükler cümlede genellikle öge olarak zarf tümleci
görevinde kullanılır. Zarflar görev ve anlam bakımından; durum zarfı, zaman zarfı, yer
- yön zarfı, miktar zarfı ve soru zarfı olmak üzere beş başlıkta incelenir.

DURUM ZARFI
EDİTÖR YAYINEVİ
F Fiile ya da fiilimsiye sorulan “nasıl” sorusunun cevabı olan zarflardır. Fiilin nasıl yapıl-
dığını ve ne durumda olduğunu belirten durum zarfları aynı zamanda nitelik, sebep,
kesinlik, olasılık, yineleme, yaklaşıklık ve tavır ifade edebilir. Durum zarfları kimi za-
man da kendisi gibi zarfların durumunu belirtir.
❍ Düşüncelerini yazarak ifade ediyor.
(Bu cümlede “ifade etmek” fiiline (yüklemine) “nasıl” sorusunu sorduğumuzda “yaza-
rak” cevabını almaktayız.)
❍ Otomobili dikkatli kullanıyordu.
(Bu cümlede “kullanıyordu” fiiline “nasıl” sorusunu sorduğumuzda “dikkatli” cevabını
almaktayız.)
❍ Damat çekine çekine odaya girdi.
(Bu cümlede “girdi” fiiline “nasıl” sorusunu sorduğumuzda “çekine çekine” cevabını
almaktayız.)
❍ Mavi çantasıyla herkesin dikkatini çekmeyi başarmıştı.
(Bu cümlede “mavi” sözcüğü “nasıl” sorusuna cevap verse de zarf değildir. Çünkü bu
cümlede “nasıl” sorusunu fiile değil isme sormaktayız ve isme sorulan “nasıl” sorusu-
nun cevabı zarf değil sıfattır.)
ZAMAN ZARFI

F Fiile ya da yükleme sorulan “ne zaman” sorusunun cevabı olan zarflardır. Zaman
zarfları fiilin anlamını zaman bakımından tamamlar, eylemin yapılma zamanını belir-
tir. “dün, bugün, yarın, akşam, kışın, geceleyin, ilkin, şimdilik, yine, demin, daha, hâlâ,
henüz, derhal, bazen...” gibi kelimeler, cümlede zaman zarfı görevinde kullanılabilir.

❍ Seni ziyarete gelen kişi az önce çıktı.
(Bu cümlede “çıktı” fiiline (yüklemine) “ne zaman” sorusunu sorduğumuzda “az önce”
cevabını almaktayız.)

❍ Önümüzdeki yıl askere gideceğim.
(Bu cümlede “gideceğim” fiiline “ne zaman” sorusunu sorduğumuzda “önümüzdeki yıl”
cevabını almaktayız.)