Page 29 - ayt-konsensus-edebiyat

Millî Edebiyat Test - 61
1. Bize vâsi bir lisan lâzım, lâkin muntazam ve mazbut 3. İzmir’in kurtuluşundan sonra tanıştığı Mustafa Kemal’in
olmak şartıyla! Dünyanın en mükemmel, en basit, en dostluğunu kazanmış ve bu döneme ilişkin anılarını
sade ve tabii bir sarfı olduğu bütün lisan âlimlerince “Atatürk’ün Bana Anlattıkları”, “Çankaya” ve “Atatürk Ne
iddia ve beyan olunan Türkçe sarfımızı tanımalı, onun İdi?” adlı kitaplarda toplamıştır. Anılarının yanı sıra gezi
üzerine ifsat edici bir leke gibi düşen ecnebi kaideleri yazılarıyla da tanınan yazar, Cumhuriyet döneminde bu
atmalıyız. Arabî ve Farisî edatları asla kullanmamalıyız. türlerin ilk özgün örneklerini vermiştir. İngiltere’ye yap-
Hele terkipleri mutlaka Türkçe kaidesiyle yapmalıyız. tığı gezilerini anlattığı Taymis Kıyıları bunlardan biridir.
O vakit lüzumsuz olan bazı Arabî ve Farisî kelimelerin
kendi kendilerine savuştuklarını göreceksiniz Bu parçada kendisinden söz edilen sanatçı aşağı-
dakilerden hangisidir?
EDİTÖR YAYINEVİ
Bu parçada yer alan düşünceler, aşağıdaki edebî
A) Ömer Seyfettin B) Falih Fıfkı Atay
topluluklardan hangisine bağlı bir sanatçı tarafın-
dan yazılmış olabilir? C) Refik Halit Karay D) Reşat Nuri Güntekin
E) Yahya Kemal Beyatlı
A) Garipçilere
B) Fecriaticiler
C) Tanzimatçılara
4. Millî Edebiyat Dönemi sanatçısı Refik Halit Karay,
D) Yeni Lisancılara
I II
E) Servetifünunculara
Çehov tarzına uygun olarak yazdığı hikâyelerini
III
Memleket Hikâyeleri ve Gurbet Hikâyeleri
IV V
adlı yapıtlarında bir araya getirmiştir.

Bu cümlede altı çizili yerlerin hangisinde bir bilgi
yanlışı vardır?
2.
Romanlarında önceleri aşk temasını ve kadın
psikolojisini ele almış; daha sonra ise Türkçü- A) I B) II C) III D) IV E) V
lük, milliyetçilik ve memleketçilik konularına yö-
nelmiştir. Yazarın, Kurtuluş Savaşı ile Anadolu
kent ve kasabalarındaki bazı çevrelerin değişik 5. Millî Edebiyatçıların roman ve hikâyeleriyle ilgili ola-
tutumlarını ve kabaran millî coşkuyu anlattığı rak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
romanlarının yanı sıra mektup biçiminde yazdı-
ğı Handan adlı romanı vardır. A) Anadolu insanının yaşam koşulları, savaş yıllarında
çekilen sıkıntılar, yanlış Batılılaşma ve vatan sevgisi
gibi temalar işlenmiştir.
Bu parçada kendisinden söz edilen sanatçı aşağı-
dakilerden hangisidir? B) Romantizm ve duygusallıktan çok, gerçeklik ön
plana çıkarılmıştır.
A) Aka Gündüz C) Dilin sade ve yalın olmasına özen gösterilmiştir.
B) Refik Halit Karay D) Anadolu coğrafyasına ilgi gösterilmemiş, mekân
C) Halide Edip Adıvar olarak daha çok İstanbul ve semtlerine ilgi gösteril-
D) Reşat Nuri Güntekin miştir.
E) Yakup Kadri Karaosmanoğlu E) Dil, üslup ve teknik açıdan başarılı yapıtlar verilmiştir.

Yeni Lisan (Dil) İlkeleri ZİYA GÖKALP: Türkçülük düşüncesini sistemleştirmiştir. Şiiri, düşüncelerini halka
Arapça ve Farsçadan oluşan ağır bir dil kullandıkları gerekçesiyle Servetifünuncu- yaymak için bir araç olarak kabul etmiştir. Önceleri, bütün dünya Türklerini bir bay-
ları ve Fecriaticileri suçlayan Genç Kalemler dergisi yazarları, dilin millileştirilmesiy- rak altında toplamayı amaçlayan “Turancılık” görüşüne bağlıyken, sonraları “Türkiye
le ilgili şu ilkeleri savunmuşlardır: Arapça ve Farsça dilbilgisi kuralları ile -bazı istis- Türkçülüğü” düşüncesine yönelmiştir. Konuşma dilini yazı diline uygulayarak eser-
nalar dışında- bu kurala göre yapılmış tamlamalar kullanılmamalıdır. Konuşmada, lerinde İstanbul Türkçesini kullanmaya özen göstermiştir. Eserlerinde sanat yapma
İstanbul ağzı esas olarak kabul edilmelidir. Arapça ve Farsça kelimeler Türkçe te- kaygısı yoktur. Milli ölçümüzün hece ölçüsü olduğunu söylemiştir. Şiir: Kızıl Elma,
laffuzlarına göre yazılmalıdır. Arapça ve Farsçadan gelen sözcüklerden, konuşma Yeni Hayat, Altın Işık. Düzyazı: Türkçülüğün Esasları, Türk Töresi, Türkleşmek İs-
diline kadar girip yaygınlaşmış olanlar Türkçeleşmiş sayılmalı ve kullanılmalıdır. Bi- lamlaşmak Muasırlaşmak, Malta Mektupları...
lim dilinde kullanılan Arapça ve Farsça terimlerin kullanılmasına devam edilmelidir.
Diğer Türk lehçelerinden kelime alınmamalıdır.
125