Page 24 - ayt-konsensus-edebiyat

Tanzimat Edebiyatı Test - 42
5. Türk edebiyatında Batılı şiirin üstadı olarak görülen ----, 7. (I) Tanzimat Edebiyatı’nın ilk dönem sanatçıları, sanat
“Şair-i Azam” olarak tanınır. 200’e yakın eseri bulunan endişesinden çok, düşünce ve ülkü peşindedirler. (II) Bu
----, edebiyatımızda “Yazı Makinesi” unvanıyla; şiirlerin- yüzden Fransız edebiyatında özellikle 18. yüzyıl Aydın-
de sosyal temalara yer veren ---- ise “Vatan Şairi” laka- lanma Devri’nin yenilikçi düşünürlerine bağlanmışlardır.
bıyla tarihe geçmişlerdir. (III) Onlar gibi zulme ve haksızlığa karşı savaş açmış;
vatan, millet, hürriyet ve adalet hayranlıklarını büyük bir
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıda-
heyecanla yaymışlardır. (IV) Gelenek ile Batılı değer-
kilerden hangileri getirilmelidir?
ler arasında kalan sanatçılar sık sık ikilem yaşamışlar,
A) Ahmet Vefik Paşa – Nabizade Nazım – Muallim “eski-yeni” tartışmaları yapmışlardır. (V) Bundan dolayı
EDİTÖR YAYINEVİ
Naci Tanzimat sanatçıları, divan şiirini yıkmaya çalışmışlar
ve divan şiiri nazım biçimlerini tamamen terk etmişlerdir.
B) Recaizade Mahmut Ekrem – Şinasi – Ziya Paşa
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde
C) Abdülhak Hamit Tarhan – Ahmet Mithat Efendi –
Namık Kemal bir bilgi yanlışı vardır?
D) Şinasi – Sami Paşazade Sezai –Mehmet Akif Ersoy A) I B) II C) III D) IV E) V
E) Hoca Ahmet Yesevi – Şemsettin Sami –Muallim
Naci
8. İkinci Dönem Tanzimat sanatçılarıyla ilgili aşağıdaki
bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Şiiri bireysel bir çaba olarak görmüşlerdir.
B) Gazetecilik ve siyasetten uzak durmuşlardır.
C) “Toplum için sanat” anlayışına bağlı kalmışlardır.
D) Şiirde az da olsa biçimsel yenilikler yapmışlardır.
E) Romanlarda kölelik ve cariyelik gibi konuları işle-
6. ----; Fransa’nın gelecekteki kralının eğitimi için yazdığı mişlerdir.
ve 1699’da yayınlandıktan sonra ünü bütün Avrupa’yı
saran eseri ----, Yunan mitolojisinden alınma bir hikâ-
yeye dayanarak ideal devletin ve devlet adamının nasıl 9. Fransız şairlerinden çeviriler yapmış, eski nazım biçim-
olacağını anlatır. Tanzimat’la birlikte Batı’ya yönelen leriyle yazdığı şiirlerde yeni düşünceleri dile getirmiştir.
Osmanlı İmparatorluğunda siyasal yenileşmeyle bilim- Öz ve biçim yönünden tümüyle yeni şiirler de yazmıştır.
sel ve edebî yenileşme beraber ilerler. Bunun bir sonucu 1860 yılında yazdığı tek perdelik “Şair Evlenmesi” adlı
olarak bu yapıt, Yusuf Kamil Paşa tarafından 1859 yılın- komedi, Batılı anlamdaki ilk Türkçe oyundur. Anlatımda-
da çevrilir ve 1862 yılında yayınlanır. Yapıt, Batı edebi- ki yeniliklerin yanı sıra tema bakımından da Türk tiyatro
yatından Türkçeye ilk roman çevirisidir. edebiyatının öncüsüdür. Dildeki yalınlaşma çabasını
edebiyat ve tiyatro alanlarındaki eserleriyle destekle-
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağıda- miştir. Ancak asıl önemli çalışmalarını gazetecilik ala-
kilerden hangileri getirilmelidir? nında yapmıştır.

A) Diderot’un – Rahibe Bu parçada özellikleri verilen sanatçı aşağıdakiler-
B) Voltaire’in – Candide den hangisidir?
C) Fenelon’un – Telemak A) Namık Kemal B) Muallim Naci
D) Lamartine’in – Raphael C) Şinasi D) Şemsettin Sami
E) Victor Hugo’nun – Hernani E) Ziya Paşa

Birinci Dönem Tanzimat Sanatçıları: Şinasi, Namık Kemal, Ziya Paşa, Ahmet Mit- NAMIK KEMAL: Tanzimat edebiyatının en coşkun, taşkın, heyecanlı bir başka de-
hat Efendi, Şemsettin Sami, Ahmet Vefik Paşa yişle lirik şairidir. “Vatan şairi” olarak tanınmıştır. Encümen-i Şuara topluluğunda yer
ŞİNASİ: İlklerin yazarıdır. Agâh Efendi ile ilk özel gazete olan "Tercüman-ı Ahval"i almıştır. Osmanlıcılık akımının savunuculuğunu yapmıştır. Yaşamı boyunca "Sanat
çıkarmıştır. İlk tiyatro yapıtı sayılan "Şair Evlenmesi" adlı töre komedisini yazmış- toplum içindir." felsefesini savunmuştur. Yapıtlarında vatan, millet, hürriyet kavram-
tır. Tercüman-ı Ahval gazetesi için kaleme aldığı "Tercüman-ı Ahval Mukaddime- larını işlemiş, birçok alanda eser vermiş, Montesquieu'den çeviriler yapmıştır. Ro-
si" ilk makale örneğidir. Dilde sadeleşmeyi savunmuştur. Noktalama işaretlerini ilk mantizm akımından etkilenmiştir. Romanları: Cezmi (ilk tarihî romanımız), İntibah
olarak o kullanmıştır. Batı'dan ilk şiir çevirilerini yapmıştır. Şiire düşünce cümlesi- (ilk edebî romanımız). Tiyatroları: Vatan yahut Silistre (sahnelenen ilk tiyatromuz),
ni getirmiştir. (Reşit Paşa Kasidesi) Eserleri: Şair Evlenmesi (tiyatro), Durub-ı Em- Zavallı Çocuk, Gülnihal, Kara Bela, Celalettin Harzemşah (hepsi dram). Eleşti-
sâl-i Osmaniye (Osmanlı Atasözleri Kitabı), Müntehabat-ı Eş’ar (şiirleri), Tercüme-i ri eserleri: Renan Müdafenamesi, Tahrib-i Harabat (Ziya Paşa’ya karşı), Takip, İr-
Manzume (şiir çevirileri). fan Paşa’ya Mektup.
88