Page 9 - ayt-konsensus-edebiyat

Söz Sanatları Test - 5

1. 3. Aşağıdaki dizelerin hangisinde, ayraç içinde verilen
Bir gün, bir parkta otururken, biliyorum edebî sanat yoktur?
Bir el yağmurla dokunacak omzuma
Bir çift göz, bir davet, bir kalp A) Elim değse akan sular tutuşur
İçim dışım yanar oldu gel gayrı.
(Mübalağa)
Yukarıdaki dizelerde “el”, “göz” ve “kalp” sözcükleri
benzetme amacı olmadan “insan” yerine kullanılmıştır. B) Ben de gördüm güneşin doğarken battığını
Esrarlı bir bakışın gönlü kapattığını.
Bu parçada sözü edilen söz sanatı aşağıdakilerden
(Tezat)
EDİTÖR YAYINEVİ
hangisidir?
C) Sevincinden ağlayan, gülen, haykıran rüzgâr
A) Mübalağa (Abartma) Kalplere sevinç, umut ve inanç getiriyor.
B) Hüsnütalil (Güzel nedene bağlama) (Teşhis)
C) Mecazımürsel (Ad aktarması) D) Hüznün, ferahlığın bizim olsun kışın, yazın,
D) Teşbihibeliğ (Güzel Benzetme) Hiçbir zaman kader bizi senden ayırmasın.
E) Telmih (Hatırlatma) (İntak)

E) Şakaklarıma kar mı yağdı ne var?
Benim mi Allah’ım bu çizgili yüz?
(Tecahülüarif)

4.
Dallar, filizler, eski masal dilberleri gibi
Hüzne ve hülyaya gömülmüş
Doğmamış çocuklara
2. Parlıyor bir damla kan çamların sorgucunda
Ninni söylüyorlardı sanki.
Birer kâğıt fenerdir meyveler dal ucunda Ana rahmi gibi sıcak ve yüklü idi hava
İyi mayalanmış hamur gibi
Bu dizelerdeki “kâğıt” ile “meyveler” arasındaki an-
Gizli nabızlarla atıyordu toprak
lam ilgisiyle yapılan söz sanatının benzeri aşağıda-
kilerin hangisinde vardır?

A) Bu gece ay solgun, yıldızlar uzak Bu dizelerde aşağıdaki açıklamalardan hangisine
Ben yapayalnızım annemden uzak uygun bir söz sanatı vardır?
B) Uçun kuşlar uçun, doğduğum yere A) İnsan dışındaki bir varlık veya kavramı insan gibi
Şimdi dağlarında mor sümbül vardır konuşturma

C) Gökyüzünün başka rengi de varmış B) Bir sözü benzetme amacıyla başka bir söz yerine
Geç anladım taşın sert olduğunu kullanma
C) Bir durumu veya özelliği olduğundan çok daha fazla
D) Al mendiller sallanarak her pencereden
gösterme
Tren kalktı yavaş yavaş, bir gelin gibi
D) Tarihî bir olay, durum ya da kişiyi hatırlatma
E) Yeşil pencerenden bir gül at bana E) Bir durumu gerçek nedeninin dışında, kendince
Işıklarla dolsun kalbimin içi daha güzel bir nedene bağlama

BENZETME (Teşbih): Bir varlığı bir başka varlığa benzetmektir. Benzetmelerde "Alev gömlek" bir kavramın benzetilenidir. Burada istiare yapılmıştır. İstiare, açık
benzeyen ve kendisine benzetilen mutlaka bulunmalıdır; aksi halde benzetmeden ve kapalı olmak üzere ikiye ayrılır.
eğretilemeye geçilmiş olur. Benzetme yönü ve benzetme edatı ise bulunmayabilir. Açık istiare: Şiirde sadece "benzetilen" kullanılmışsa, açık istiare yapılmış demektir.
EĞRETİLEME (İstiare): Benzetme unsurlarından sadece benzeyen veya benze- "Bir servi salınarak geçti önümüzden"
tilenin kullanıldığı söz sanatıdır.
Kapalı istiare: Şiirde yalnızca "benzeyen" kullanılmışsa kapalı istiare yapılmıştır.
Ani bir üzüntüyle bu rüyadan uyandım. "Hayallerimiz de kaçıp gidiyor artık."
Tekrar o alev gömleği giymiş gibi yandım.
13