Page 99 - tyt-tum-dersler-konu
P. 99

ELEKTRİK VE MANYETİZMA                                                                657
           2. Paralel Bağlama                             Paralel bağlı pillerde potansiyel farklar eşittir. M lamba-
                                                          sında  piller  paralel  olduğu  için  ışık  verme  süresi  daha
                      ε = ε     Paralel bağlı pillerin potansi-  büyüktür.
                       1
                  r  + –        yel farkı eşit olmalıdır. Paralel
                  1                                       t  > t  > t  olur. Doğru cevap D seçeneğidir.
                                bağlı  üreteçlerin  toplamları   M  K  L
                      ε = ε     bir pilin emk değerine eşittir.  Elektrik Enerjisi ve Güç
                       2
                  r  + –
                  2                                          Direnç   Lamba     Üzerinden I akımı geçen R
            ε  = ε  = ε  = ε   iç  dirençleri  birbirine  paralel,  devreye   V d  V  direncinde enerji harcanır. t
                1
             T
                    2
           seridir.                                        I             L      sürede  dirençte  harcanan
                                                                                          d
            1  =  1  +  1                                      + –              enerji  E = V . I. t  ile bulu-
           r T  r 1  r 2                                        V               nur. Ohm kanunundan fay-
                                    b) İç direnci var,                          dalanarak,
                  a) İç direnci yok
                                    akım geçmiyor.
                       V                 V                                  2            V  2   elde edilir.
                                                           E = V . I. t  E = I . R. t  E =  R d  . t
                                                               d
                        r = 0             r
                        ε                 ε
                     V = ε               V = ε            Ɖ   Aynı  şekilde  lamba  üzerinde  de  enerji  harcanır.  Bir
                                                            iletkenin üzerinde birim zamanda harcanan enerjiye
                                                            güç denir. Bir lambanın parlaklığı üzerinde harcanan
                 c) İç direnci var,  d) İç direnci var,     güce bağlıdır.
                 akım geçiyor.    zıt yönlü akım geçiyor.          Enerji   E   V . .tΙ
                     V                 V                       Güç =  Zaman  P =  t  =  L t  = V.Ι  bulunur.
                                                                                       L
                      r                 r                           2     V  2
                                        ε
                  I  + –         I    + –                  P = V . I = I . R =   R L   elde edilir.
                      ε
                                                               L
                                   V = ε + I. r
                 V = ε - I. r  EDİTÖR YAYINEVİ
              ŗ  RST                                      Lambaların Parlaklığı
            Pillerin tükenme süresi çekilen akımla ters orantılıdır.  1.  Lambaların Seri Bağlanması
                                                          Bir ampulün parlaklığı gücü ile doğru orantılıdır.
           X    ÖRNEK   SÖR                                             K      L      M
                     K          L             M


                                          V   V
                   + –       + –  + –    + –  + –                        + -                                Fizik
                     V        V   V
                                                          Ɖ   Lambaların iç dirençleri aynı ise lambalar eşit parlak-
                                         + –  + –           lıkta yanar.
                                          V  V
                                                                 P  = P  = P M
                                                                  K
                                                                      L
           Şekildeki devrelerde lambalar ve üreteçler özdeştir.  Ɖ   Lambaların  iç  direnci  farklı  ise  parlaklık  iç  dirençle
                                                            doğru orantılıdır.
           Buna göre, K, L ve M lambalarının ışık verme süreleri
           t , t  ve t  arasındaki ilişki nedir?                 R  K  > R  > R  ise P  > P  > P  olur.
                                                                           M
                                                                                    L
                                                                       L
                                                                                K
                                                                                        M
              L
                  M
            K
           A) t  > t  > t M   B) t  > t  > t K   C) t  > t  > t K  2.  Lambaların Paralel Bağlanması
                                               L
                                                  M
                 L
              K
                                  L
                              M
                   D) t  > t  > t    E) t  > t  > t M     Paralel bağlı dirençlerde gerilimler eşittir. Direncin büyük
                            L
                         K
                     M
                                        L
                                           K
                                                          olduğu yerde akım küçüktür.
                                                                                 K
           ˜ ˜Çözüm
           Pillerin tükenme süresi çekilen akımla ters orantılıdır.              L
                       V  
           V  = Ι .R  ⇒Ι =  R                                                  M
               K
                    K
                           t
                        2V   K  > t L
           2V  = Ι .R  ⇒Ι =  
                L
                     L
                        R                                              + -
   94   95   96   97   98   99   100   101   102   103   104