Page 101 - tyt-tum-dersler-konu
P. 101

OPTİK                                                                                 671
           5.                                                       X
                                   α  normal
                                   α
                                                                                X  Y  Z  K  L
                         M  F  F  T     F
                               2
                                                                    -F         F   F   1,5 F M  3F
                                                                sanal           2
           Asal ekseni keserek gelen ışınlar yansıdıktan sonra T - F   bölge          L
           arasından geliyor gibi yansır. Merkezden çizilen doğru                 gerçek  K
                                                                                  bölge    Z
           normaldir.  Işın,  geldiği  açıyla  yansır.  Özel  olarak  F'ten
                     F
           gelen ışın  −  'den geliyor gibi yansır. (Tersi de doğru-  X, Z, K ve L cisimlerinin görüntüleri
                              EDİTÖR YAYINEVİ
           dur.)     2                                     ı  ı  ı   ı
                                                          X , Z , K  ve L  'dür. Y cisminin görüntüsü sonsuzda olu-
                                                          şur.
                                                          Ɖ   3F'teki  L'nin  görüntüsü  1,5  F'te  L'  oluşur.  Görüntü;
           X    ÖRNEK   SÖR                                 ters, gerçek ve cismin yarısı kadardır.
                              I                           Ɖ   Merkezdeki K'nin görüntüsü, merkezde K'de oluşur.
                                                            Görüntü; ters, gerçek ve cisimle aynı boydadır.

                                                          Ɖ   1,5 F'teki Z'nin görüntüsü, 3F'te Z'de oluşur. Görüntü;
                                     x/2
                        x     2x    x                       ters, gerçek ve cisimden büyüktür.
                                                             F
                         f             f                  Ɖ    'deki  X'in  görüntüsü  -F'te  oluşur.  Görüntü;  düz,
                         1             2                     2
                                                            sanal ve cisimden büyüktür.
           I ışını tümsek aynalardan şekildeki gibi yansıyor.
                                                 f
           Buna göre, aynaların odak uzaklıkları oranı   f 1   kaç-
           tır?                                  2           ŗ  RST
              1         3                                  Cisimlerin  ve  görüntülerinin  aynaya  uzaklıkları  oranı
           A)         B)        C) 2      D) 3     E) 4
              2         2                                  cisimlerin ve görüntülerin boyları oranlarına eşittir.
                                                                             D c  =  H c
                                                                             D g  H g

           ˜ ˜Çözüm
                                F
           F'ten gelen ışının uzantısı  'den yansır. f  = 2x olur.                                          Fizik
                                2          1
           Asal eksenden gelen ışınlar uzantısı F ile ayna arasın-
           dan geçecek şekilde yansır.                    Tümsek Aynada Görüntü Oluşumu
           f  = x olur.                                                     K         K     L
           2
            f  2x   f                                                      L
            1  =  ⇒  1  =  2 olur.
           f 2  x  f 2                                                  F     f     f
                                                                              2
           Doğru cevap C seçeneğidir.
                                                          Tümsek aynada cisimlerin görüntüleri F - T arasında olu-
                                                          şur. Görüntüler sanal ve küçüktür. Aynanın f kadar önün-
                                                          deki K cisminin görüntüsü aynadan   f   kadar ötede K ı
                                                          olarak oluşur.                2

           Çukur Aynada Görüntü Oluşumu                   Ɖ   Sonsuz uzaklıktaki cisimlerin görüntüleri odakta oluşur.
                                                          Ɖ   Gerçek görüntüler ekran üzerine düşürülerek görülebilir.
           Bir  cismin  görüntüsünü  bulabilmek  için  en  az  iki  ışın
                                                          Ɖ   Gerçek görüntüler ters, sanal görüntüler düz oluşur.
           kullanmak  gereklidir.  Işınların  kendilerinin  kesişimi  ile
           gerçek görüntü, uzantılarının kesişimi ile sanal görüntü   Ɖ   Tümsek  aynada  oluşan  görüntüler  daima  cisimden
           oluşur.                                          küçüktür.
   96   97   98   99   100   101   102   103   104   105   106