Page 37 - 10. SINIF FİZİK FAVORİ ÖĞRETEN PARAGRAF

4. ÜNTE: OPTK PARAGRAF TEST 2

1 Işık kaynağından çıkan ışınlar göze ya doğrudan ya da 3 Günlük hayatta en çok kullanılan opt�k aletler�nden b�r� de
yansıyarak ulaşır. Işığın düzgün b�r yüzeyden yansıma- aynalardır. Üzer�ne düşen ışığı %100’e yakın b�r oranla
sına düzgün yansıma den�r. Düzgün yansımada b�rb�r�ne yansıtan opt�k aletlere ayna den�r. Yansıtıcı yüzey� düzlem
paralel olarak yüzeye gelen ışınlar, yüzeyden yansıdıktan olan aynalara �se düzlem ayna den�r. Düzlem aynalarda,
sonra da b�rb�r�ne paraleld�r. Işığın pürüzlü b�r yüzeyden görüntü boyu �le c�sm�n boyu aynı büyüklükte olduğun-
yansımasına dağınık yansıma den�r. Dağınık yansıma dan bu aynalar evlerde ve mağazalarda sıkça kullanılır.
olayında da ışık, yansıma kanunlarına göre yansır. C�s�m- Ayrıca ısı ve ışık yalıtımı sağlamak �ç�n b�naların dış cep-
ler dağınık yansıma sonucunda görülürler. C�s�mler�n heler�nde, projeks�yon, per�skop, tepegöz g�b� teknoloj�k
görüleb�lmes� �ç�n c�sm�n ya ışık kaynağı olması ya da araçların yapısında da düzlem aynalardan yararlanılır.
üzer�ne düşen ışınları yansıtması gerekmekted�r. −−−−−.
Buna göre aşağıdak�lerden hang�s� düzlem aynadan
Anlam akışına göre parçanın sonuna aşağıdak�ler- yararlanmamalıdır?
den hang�s� get�r�leb�l�r?
A) Odasındak� aynaya her baktığında kend�n� zayıflamış
A) Işık kaynaktan çıktıktan sonra doğrusal b�r şek�lde görmek �steyen Emre
her yöne doğru yansıma yapar B) Yen� aldığı elb�sen�n üzer�nde nasıl durduğunu merak
B) Işık yayılırken madden�n saydamlığına göre madde eden Ç�ğdem
�le etk�leş�m hal�ne g�rmekted�r C) Düğünü �ç�n aldığı takım elb�sey� kend� üzer�nde gör-
C) Işık çarptığı yere göre düzgün ya da dağınık b�r şek�l- mek �steyen Ahmet
de yansıma göstermekted�r D) Gözünün kızarıklığını merak eden Burcu
D) Yansıma durumlarında ışığın reng�nde ya da hızında E) Müşter�s�n� ayna karşısında tıraş eden Selam�
herhang� b�r değ�ş�kl�k olmamaktadır
E) C�s�mden gelen ya da c�s�mden yansıyan ışınlar göze
ulaştığında c�s�m görülür

4 Düzlem aynaya bakan gözlemc�n�n aynada göreb�ld�ğ�
2 C�s�mden gelen ışınlar aynada yansıdıktan sonra yan- alana görüş alanı den�r. Düzlem aynada görülen bütün
sıyan ışınların ya da uzantılarının kes�şmes� sonucunda c�s�mler gözün görüş alanı �ç�nded�r. Ancak gözün görüş
görüntü oluşur. Yansıyan ışınların kend�ler�n�n kes�şmes� alanı �ç�nde olan her c�s�m görülmeyeb�l�r. Görüş alanında
sonucu oluşan görüntüye gerçek görüntü, uzantılarının yer alan ve saydam olmayan b�r c�sm�n kend�s� ya da
kes�şmes� sonucu oluşan görüntüye de sanal (zah�rî) aynadak� görüntüsü bazı noktaların görülmes�ne engel
görüntü den�r. Düzlem aynanın önüne konulan bütün olab�l�r. Görüş alanı �k� yöntemle bulunur:
c�s�mler�n görüntüsü sanal olarak oluşur. Bütün opt�k
olaylarda noktasal b�r c�sm�n görüntüsünün oluşab�lmes� 1. Yöntem: Gözden aynanın uçlarına ışınlar gönder�l�r ve
�ç�n c�s�mden aynaya en az �k� ışın gelmes� gerek�r. K yansıma kanunlarına göre yansıtılır. Yansıyan ışınların
noktasal c�sm�nden gelen ışınların düzlem aynadan yan- sınırladığı (yansıyan ışınlar arasında kalan) alan gözün
sıyanları, kes�şemezken uzantıları, K′ noktasında kes�- görüş alanıdır.
ş�r. Böylece sanal b�r görüntü elde ed�lm�ş olur. C�s�m 2. Yöntem: Gözün düz aynadak� görüntüsünün yer� bulu-
noktasal değ�lse c�sm�n her noktasından çıkan ışınların nur. Gözün görüntüsünden aynanın uçlarını b�rleşt�ren
yansıyanlarının uzantılarının kes�şmes� sonucunda c�s- doğrular ç�z�l�r. Aynanın ön tarafından, bu doğrular ara-
m�n sanal görüntüsü oluşur. sında kalan alan gözün görüş alanıdır.
Bu parçada aşağıdak� sorulardan hang�s�n�n cevabı Buna göre aşağıdak�lerden hang�s� bu parçaya kona-
yoktur? b�lecek en kapsamlı başlık olab�l�r?
A) Aynada görüntünün oluşması nasıl gerçekleş�r? A) Düzlem Ayna

B) Yansıyan ışınların kes�şmes�n�n sonuçları nelerd�r? B) Görüş Alanı
C) Sanal görüntü nasıl elde ed�l�r? C) Görüş Alanı Yöntemler�
D) Ayna türler�n�n yapısı nasıl oluşturulur? D) Yansıma Kanunları
E) Noktasal olmayan c�s�mler nasıl b�r hâl alır? E) Doğrular Arasında Kalan Alan

MARKAJ YAYINLARI Markaj Yaynlar / 10. Snf Fizik 37