Page 144 - 10-sinif-biyoloji-beceri-temelli
P. 144

MADDE DÖNGÜLERİ


            5  Güneş'ten gelen ışınların bir kısmı Dünya'dan yansırken bir kısmı yeryüzü tarafından tutulur. Fosil yakıtların kullanımı
               CO , metan ve azot dioksit gibi gazlar fosil yakıtların kullanımı bu gazların atmosferdeki oranının artmasına ve Güneş
                 2
               ışınlarının daha fazla tutulmasına neden olur.
               Bu durumu gözlemlemek üzere özdeş malzemelerle aşağıdaki düzenek hazırlanıyor. Her iki düzenekte de mumun
               sönmediği gözleniyor.

                           1. Düzenek                                  2. Düzenek

                                        Masa lambası                                Masa lambası

             kısımlara yazılacaktır. DATA YAYINLARI
           BECERİ TEMELLİ YENİ NESİL SORU  Mum Termometre                           Mum Termometre
                                                                                      Yarısı kesilmiş
                                                                                        pet şişe
                                            Cam kavanoz
                                                                                       Cam kavanoz


               Bu deney düzenekleri ile ilgili;
               I.  Düzeneklerde sera gazlarının sıcaklığa olan etkisi gözlemlenebilir.
               II.  Pet şişe ile atmosfer modellenmiştir.
               III.  2. düzenekte mum yerine oda spreyi kullanılmalıdır.
               IV.  1. düzenekte termometrenin gösterdiği değer 2. düzenekteki termometrenin gösterdiği değerden fazladır.
               yukarıdaki ifadelerden hangileri söylenebilir?

               A) Yalnız I         B) I ve II       C) II ve III       D) I, II ve IV       E) II, III ve IV

          6  Azot; protein ve nükleik asitlerin yapısına katılan önemli   7  Canlıların temel yapı taşlarını karbon oluşturur. Karbo-
             bir elementtir. Bu elementin devirsel döngüsü aşağıdaki   nun devirsel döngüsü aşağıda gösterilmiştir.
             şemada gösterilmiştir.
                                1

                    Bitkiler           Organik atıkları
                                                                      Fotosentez          Yanan
                                                2                                        fosil yakıtlar
                                                                           Solunum sonucu oluşan
                   Nitrat (NO )                                               karbondioksit
                          3
                                         Amonyak
                                          (NH )
                                           3
                       4    Nitrit
                             (NO )
                               2      3                                                Fosil yakıtlar
             Azot  döngüsünde  rol  alan  canlılar  numaralandırılan        Ölü organizmalar
                                                                              Fosil yakıtlar
             Buna göre numaralandırılan kısımlara aşağıdaki can-  Karbon döngüsü ile ilgili;
             lılardan hangileri gelmelidir?
                     1         2         3         4          I.  Fosil  yakıtların  araçlarda,  sanayide  kullanılması
                                                                 sonucu atmosfere CO  verilir.
                  Nitrat                      Nitrit bak-                        2
             A)           Ayrıştırıcılar  Hayvanlar
                 bakterileri                   terileri       II.  Otçul hayvanlar yaptıkları solunumunla atmosfere
                  Nitrit              Nitrat                     CO verirken kalıntılarıyla fosil yakıt oluşumunda rol
                                                                   2
             B)           Ayrıştırıcılar      Hayvanlar          oynar.
                 bakterileri         bakterileri
                                     Nitrit bak-  Nitrat bak-  III.  İkincil tüketiciler tarafından amino asitlere dönüş-
             C)   Hayvanlar  Ayrıştırıcılar
                                      terileri  terileri         türülür.
                 Ayrıştırı-  Nitrit bakte-  Nitrat            yukarıdaki ifadelerden hangilerine ulaşılabilir?
             D)                               Hayvanlar
                   cılar     rileri  bakterileri
                                                              A) Yalnız I   B) I ve II     C) II ve III
                                      Nitrat   Nitrat bak-
             E)   Hayvanlar  Ayrıştırıcılar
                                     bakterileri  terileri    D) I ve III   E) I, II ve III
                                                       142
   139   140   141   142   143   144   145   146   147   148   149