Page 4 - 10. SINIF COĞRAFYA ÖĞRETEN PARAGRAF - GİRİŞ YAYINLARI
P. 4
1. ünite: doğal sistemler PARAGRAF TESTI 1
1 Dünya'nın ne zaman, nasıl ve hangi maddelerden oluş- 3 Çekirdek ile yer kabuğu arasındaki katmana manto
tuğu, tarih boyunca bilim insanlarının en önemli araş- denilmektedir. Manto 100 km ile 2.890 km arasında yer
tırma konularından biri olmuştur. Bilimsel gelişmelere almaktadır. Bu katmanda sıcaklık ve basınç koşullarından
bağlı olarak 19 ve 20. yüzyıllarda bu konuda çeşitli fikir dolayı bütün maddeler ergimiş hâlde ve akıcı hamur kıva-
ve kuramlar ileri sürülmüştür. Ortaya atılan bu düşün- mındadır. Mantonun alt kısımlarında 6.000 °C’a ulaşan
celere göre Dünya, günümüzden yaklaşık 4,6 milyar yıl sıcaklık, üst kısımlarında 2.000 °C’a kadar düşmektedir.
önce kızgın gaz ve toz bulutlarının sıkışması sonucu Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakiler-
oluşmuş ve ekseni etrafında dönerek soğumaya başla- den hangisi söylenemez?
mıştır. Yoğunluğu ve sıcaklığı fazla olan maddeler Dün-
ya'nın merkezinde toplanmış, az olanlar ise dış kısmında A) Açıklayıcı anlatım kullanılmıştır.
kalmıştır. Bunun sonucunda Dünya; yoğunluk ve sıcaklık B) Nesnel ifadelerden yararlanılmıştır.
bakımından yer kabuğu, manto ve çekirdek olmak üzere C) Sayısal verilerden yararlanılmıştır.
üç katmandan oluşmuştur. Bu katmanlara geosfer adı D) Örnekleme kullanılmıştır.
verilmektedir.
E) Tanım cümlesi kullanılmıştır.
Bu parçada aşağıdaki anlatım biçimlerinden hangisi
kullanılmıştır?
A) Açıklama
B) Betimleme
C) Öyküleme
D) Tartışma
E) Örnekleme
GİRİŞ YAYINLARI
4 Yer kabuğunun altında yer alan mantonun üst kısmına
astenosfer denilmektedir. Dünya’nın etrafını saran,
kayaçlardan oluşan bu katmana yer kabuğu denir. Yer
kabuğu ortalama 35 km kalınlığındadır ancak bu katma-
nın kalınlığı yer yer 100 km’yi bulmaktadır. Yer kabuğu iki
katmandan oluşmaktadır. Yapısında silisyum ve alümin-
yum bulunan üst katman sial olarak adlandırılmaktadır.
Bu katmanın kalınlığı kıtalarda fazla, okyanus tabanla-
rında incedir. Sialin altında yer alan ve silisyum ile mag-
2 Dünya’nın en iç kısmındaki katmana çekirdek adı veril-
miştir. Bu katman, 2.890 km ile 6.378 km arasında yer nezyum bakımından zengin olan katman ise sima olarak
almaktadır. Demir ve nikel gibi ağır elementlerden oluş- adlandırılmaktadır. Simanın kalınlığı fazla değişmemekle
tuğu için bu katmana ağır küre ya da barisfer de denir. birlikte okyanus tabanlarında daha fazladır.
Dünya’nın en kalın katmanı olan çekirdeğin sıcaklığının Bu metnin dil ve anlatımıyla ilgili;
6.000 °C civarında olduğu düşünülüyor. Çekirdek, iç ve I� Düşüncenin yönünü değiştiren ifade vardır.
dış çekirdek olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.
II� Karşılaştırma yapılmıştır.
Bu metinde yazar, düşünceyi geliştirme yollarından III� Örneklemeden yararlanılmıştır.
hangilerine başvurmuştur?
IV� Öznel ifadelerden yararlanılmıştır.
A) Tanımlama-Örneklendirme
V� Tanımlama yapılmıştır.
B) Benzetme-Tanık gösterme
C) Sayısal verilerden yararlanma -Tanımlama numaralandırılmış ifadelerden hangileri yanlıştır?
D) Tanık gösterme-Karşılaştırma A) I ve III B) I ve IV C) III ve IV
E) Sayısal verilerden yararlanma- Benzetme D) II ve V E) III ve V
Giriş Yayınları / 10. sınıf Coğrafya 3