Page 7 - 10. SINIF COĞRAFYA ÖĞRETEN PARAGRAF - GİRİŞ YAYINLARI

2. ünite: beşeri sistemler PARAGRAF TESTI 1

1 Nüfus; sınırları tanımlı bir bölge üzerinde belirli bir zaman 3 Gelişmiş ülkelerde aktif nüfusun büyük bölümü sanayi
diliminde yaşayan insan sayısıdır� Bu bağlamda başta ve hizmetler sektöründe, gelişmemiş ülkelerde ise tarım
demografi, coğrafya, sosyoloji, tarih, tıp ve ekonomi sektöründe çalışmaktadır. Dünya geneline bakıldığında
olmak üzere çeşitli bilimler kendi yöntemleri çerçeve- aktif nüfusun yaklaşık yarısı hizmetler sektöründe, diğer
sinde nüfusla ilgili incelemeler yapmaktadır. Coğrafyanın yarısı da tarım ve sanayi sektörlerinde çalışmaktadır.
merkezinde yer alan insan, hemen hemen her coğrafi Bu parçada kullanılan düşünceyi geliştirme yolu aşa-
ortamda en temel unsur durumundadır. Bu bakımdan ğıdakilerden hangisidir?
nüfusun miktarı, artışı, dağılışı, bu dağılışa etki eden
faktörler, nüfus hareketleri, nüfusun sosyal ve ekono- A) Tanımlama
mik yapısı coğrafya bilimi içerisinde çok önemli bir yere B) Örnekleme
sahiptir. C) Karşılaştırma
Bu parçanın dil ve anlatımıyla ilgili aşağıdakilerden D) Tanık gösterme
GİRİŞ YAYINLARI
hangisi söylenemez? E) Benzetme

A) Terim anlamlı sözcüklere yer verilmiştir.
B) Açıklayıcı anlatım tekniği kullanılmıştır.
C) İkilemeye yer verilmiştir.
D) Tanımlamaya yer verilmiştir.
E) Mecaz anlamlı sözcükler ağırlı olarak kullanılmıştır.
4 Okuryazar oranı, ülke kalkınmasında etkili olan bir fak-
tördür. İyi eğitim görmüş nitelikli iş gücü, günümüz dün-
yasında büyük önem taşımaktadır. Bir ülke nüfusuna ait
okuryazar oranının yüksek olması gelişmişlik ölçütleri
arasında değerlendirilmektedir. Dolayısıyla günümüzde
gelişmiş ülkelere bakıldığında eğitim-öğretim çağındaki
nüfusa ait okuryazar oranının oldukça yüksek olduğu
görülür. ABD, Japonya ve Avrupa ülkelerinde okuma
yazma oranı %100'e yakınken Mali, Çad, Somali ve Tan-
zanya gibi ülkelerde ise bu oran %50'nin altına düşmek-
tedir. Doğum ve ölüm oranları, nüfus sayımlarıyla elde
edilebilen bir başka nüfus özelliğidir. Dünya genelinde bir
yıl içinde meydana gelen doğum sayısının toplam nüfusa
2 (I) Ortalama yaşam süresi, ülkelerin sağlıktaki seviyeleri oranına doğum oranı denir. Benzer şekilde bir yıl içinde
ile doğrudan ilişkili ve gelişmişliğin göstergelerinden biri- meydana gelen ölüm sayısının toplam nüfusa oranına
dir. (II) Dünyadaki ortalama yaşam süresi 2018 yılı Bir- da ölüm oranı denir. Gelişmiş ülkelerde doğum ve ölüm
leşmiş Milletler verilerine göre 72 yıldır. (III) Gelişmiş bir oranları azken gelişmemiş ülkelerde bu iki oranın da yük-
ülke olan Japonya'da ortalama yaşam süresinin 84 yıl, az sek olduğu dikkat çekmektedir.
gelişmiş bir ülke olan Nijer'de ise 59 yıl olduğu görülmek-
tedir. (IV) 0-14 yaş grubu çocuk nüfus, 15-64 yaş grubu Bu metinde aşağıdakilerden hangisine değinilme-
yetişkin nüfus, 65+yaş grubu ise yaşlı nüfus olarak ifade miştir?
edilir. (V) Ülkelerdeki aktif nüfus oranının önemi; nüfu- A) Gelişmiş ülkelerde doğum ve ölüm oranlarının fazla
sun aile tipleri, nüfus hareketleri ve iş gücü kapasitesi olmasına
gibi özelliklerin yanı sıra eğitim, sağlık, gıda vb. alanlarda B) Gelişmiş ülkelerde okuryazar oranının oldukça yük-
tüketime bağlı olarak ticari hareketliliği en fazla etkileyen sek olduğuna
yaş grubu olmasından kaynaklanmaktadır.
C) Japonya’nın neredeyse tamamının okuryazar oldu-
Bu metinde numaralandırılmış cümlelerin hangisin- ğuna
den önce “Nüfusun yaş gruplarına dağılımı, genel olarak D) Nüfus sayımlarıyla doğum ve ölüm oranlarının belir-
üç gruba ayrılır.” cümlesinin getirilmesi en uygundur? lendiğine

A) I B) II C) III D) IV E) V E) Ülke kalkınmasında okuryazar oranın etkili olduğuna

Giriş Yayınları / 10. sınıf Coğrafya 27