Page 15 - 10. SINIF KİMYA DEFTERİM - GİRİŞ YAYINLARI

ÖZETİN ÖZETİ Ünite 3: Asitler, Bazlar ve Tuzlar

Asİtler ve bazlar

Asitlerin ve Bazların Ayırt Edilmesi

Asitlerin Özellikleri Asit ve Bazların İndikatörlere Etkisi

Q Tatları ekşidir. Mavi turnusol kağıdının rengini kırmızıya Q İndikatör, ortamın asit veya baz oluşuna göre renk
çevirir. Aşındırıcı ve tahriş edici özelliktedir. Sulu çözelti- değiştiren maddelerdir.
leri elektrik akımı iletir.
Q İndikatörler; üzüm suyu, kırmızı lahana gibi doğal, tur-
Q Bazlarla etkileşerek tuzları oluşturur. Suda çözündükle- nusol kâğıdı, fenolftalein gibi yapay olabilir.
+
+
-
rinde H iyonu oluşturur. H iyonları sayısı, OH iyon-
Q GİRİŞ YAYINLARI
ları sayısından fazladır.
pH Kavramı
Q Oda koşullarında pH değerleri 0 - 7 aralığındadır.
Q Aktif metallerle etkileşerek H (g) oluştururlar. Q pH, maddenin asitlik ve bazlık derecelerini kıyaslamak
2
için kullanılan ölçü birimidir.
+
Bazların Özellikleri Q pH (Hidrojenin gücü), bir çözeltideki H iyon derişimle-
rini belirtir. Oda koşullarında 0 - 14 arası değerler alır.
Q Tatları acımsıdır, ele kayganlık hissi verir. Kırmızı turnu- pH skalası
sol kağıdının rengini maviye çevirir. Aşındırıcı ve tahriş
edici özelliktedir. Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir. Asitlik Bazlık
0 7 14
Q Asitlerle etkileşerek tuzları oluşturur. Suda çözündükle- artar artar
+
-
-
rinde OH iyonu oluşturur. OH iyonları sayısı, H iyon- En kuvvetli asit Nötr En kuvvetli baz
ları sayısından fazladır.
Q Oda koşullarında pH değerleri 7 - 14 aralığındadır.
Q Kuvvetli bazlar, amfoter metallerle etkileşerek H (g)
2
oluşturur.

Moleküler Düzeyde Asitlik - Bazlık

+
+
-
Q Arhenius'a göre asit suda hidrojen (H ) iyonu oluşturan NaOH(k) H O Na (suda) + OH (suda)
2
-
madde, baz ise suda hidroksit (OH ) iyonu oluşturan madde Ba(OH) (k) H O Ba +2 -
2
dir. 2 (suda) + 2OH (suda)
+
+
H (proton) iyonu suda H O molekülü ile birleşir ve H O Q CO , SO , N O , SO gibi oksijence zengin olan ametal oksit-
3
2
2
3
2
2 5
(hidronyum) iyonu oluşturur. leri asit özelliği gösterir.
Q Asitlere örnek olarak HCl, HBr, HI, HNO , H SO , HF, + 2 −
3 2 4 5 CO (g) + 3H O(s) � 2H O (suda) + CO 3 (suda)
HCN, H CO , H PO , HCOOH verilebilir. 2 2 3
+
2 3 3 4 5 N O (g) + 3H O(s) → 2H O (suda) + 2NO (suda)
−
+
Q Aşağıdaki tepkimelerden asitlerin su ortamında H O 2 5 2 3 3
3
iyonu oluşturduğu görülebilir. Q Amonyak (NH ) ve genel olarak metal oksitler (Na O, CaO,
3
2
CuO gibi) baz özelliği gösterir.
+ - -
HCl(s) + H O(s) → H O (suda) + Cl (suda) 5 NH (suda) + H O(s) � NH + (suda) + OH (suda)
2 3 3 2 4
+ - +2 -
CH COOH(s) + H O(s) � H O (suda) + CH COO (suda) 5 CaO(k) + H O(s) → Ca (suda) + 2OH (suda)
3 2 3 3 2
Q Bazlara örnek olarak NaOH, KOH, Ba(OH) verilebilir. Q CH gibi yapısında H atomu taşıyan her madde asit olma-
4
2
-
Q Aşağıdaki tepkimelerden bazların su ortamında OH iyonu dığı gibi C H OH gibi yapısında OH grubu taşıyan her
2 5
oluşturduğu görülebilir. madde baz değildir.
50 Giriş Yayınları / 10. Sınıf Kimya