Page 150 - 10. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları

¦ ÇEVRE VE TOPLUM § 1 14949

1. Kuzey Anadolu Fay Kuşağı (KAF): Saroz Körfezi’nden başlar, Marmara Denizi, İzmit Körfezi, Adapa-
zarı, Bolu, Düzce, Çankırı, Merzifon, Suluova, Erbaa, Niksar, Erzincan, Erzurum, Bingöl ve Muş’u etkileyerek
Van Gölü’nün kuzeyine kadar uzanır. 1992’de Erzincan, 1999’da Marmara ve 2011 yılında Van’da gerçekle-
şen depremler sonucunda can ve mal kayıpları meydana gelmiştir.

2. Batı Anadolu Fay Kuşağı (BAF): Ege Bölgesi’nde ve Güney Marmara’da çöküntü alanlarında yer alır.
Bakırçay, Gediz, Küçük ve Büyük Menderes grabenleri, İzmir Körfezi, Edremit Körfezi kıyıları, Ulubat,
Manyas, Bursa, Yenişehir, İnegöl ve İznik bu kuşakta bulunur. 1970 yılında meydana gelen Gediz depremi
örnek verilebilir.
*EDİTÖR YAYINEVİ
3. Doğu Anadolu Fay Kuşağı (DAF): Kızıldeniz üzerinden Lut Gölü hattından Hatay, Kahramanmaraş,
Adıyaman, Malatya, Hazar Gölü, Elazığ, Bingöl ve Varto güzergahını izleyip KAF ile birleşir. 1966 yılında
meydana gelen Varto depremi ile 2003 yılında gerçekleşen Bingöl depremi örnek verilebilir.

* Marmara ve Ege Bölgesi’nin %95’i 1. derecede deprem bölgesidir.
* Doğu Anadolu’nun büyük kısmı 1 ve 2. derecede deprem bölgesindeyken Güneydoğu’da risk azdır.

* Deprem riskinin az olduğu yerler; Doğu Karadeniz kıyıları, Trakya’nın kuzeyi (Ergene), Tuz Gölü’nün
çevresi (Konya - Karaman), Mardin, Taşeli Platosu, Anamur Kuşağı’dır.

SU BASKINLARI

* Sel ve taşkınlıklar ülkemizde kar erimeleri ve ilkbahar
aylarındaki yağışlarla birlikte artmaktadır.
* Sel felaketine en fazla; Hatay, Adana, Edirne, İzmir,
Aydın, Zonguldak, Trabzon ve İstanbul illerinde rastlan-
maktadır. Ülkemizde su baskınlarına bitki örtüsü tahri-
batı da neden olmaktadır.
Bitki örtüsünün tahrip edildiği yerlerde yüzeyden hızla akan su kısa süre içinde düzlük ve çanak-
larda birikerek su baskınları oluşturmaktadır. Yer şekilleri de ülkemizde su baskınlarına etki
etmektedir.

* Orman tahribatı erozyon, betonlaşma ile dere yataklarına yerleşim birimi kurulması ve çöp
dökülmesi bu tür olaylara neden olmaktadır.
* Erozyon sonucu topraksız kalan ya da toprak kalınlığının azalmış olduğu yamaçlarda yağışlar ya
da kar erimeleriyle akışa geçen sular kısa süre içinde düzlük ve çanaklarda su baskınları oluş-
turmaktadır.

* Şehirleşmeyle birlikte meskenler, asfalt yol ve betonlarla kaplanmakta ve toprağın suyu emme
kapasitesi azalmakta ve alt yetersizliğinin etkisiyle su baskınları yaşanmaktadır.

* Ülkemizde Kayseri, Erzurum, Sivas, Kahramanmaraş, Kayseri, Adana ve Bitlis’te de fazla sayıda
insan su baskınlarından etkilenmiştir.