Page 34 - 10. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları

¦ DOĞAL SİSTEMLER § 33
33

BUZULLARIN OLUŞTURDUĞU YER ŞEKİLLERİ

* Türkiye Orta Kuşak’ta yer almaktadır. Bu nedenle Türkiye’de buzulların kapladığı alan azdır.

* Buzul Dönemlerinde Dünya genelinde sıcaklıklar düşmüştür ve buzulların kapladığı alan genişle-
miştir. Türkiye’de bu dönemde buzullar 2200 metreye kadar etkili olmuştur.
* Erciyes, Kaçkarlar, Ağrı Dağı, Sat Dağı, Süphan Dağı, Buzul Dağı, Aladağlar ve Bolkar dağları
üzerinde buzulların olduğu yerlerdir.

* Ağrı Dağı’ndaki buzul takke buzuludur. Diğer buzullar ise vadi ve sirk buzullarıdır.
EDİTÖR YAYINEVİ
* Buzul Dağı’ndaki Reşko Tepesi üzerinde yer alan İzbırak Buzulu Türkiye’deki en büyük vadi buzu-
ludur.

Buzul Vadisi
* Buzulların yerleştiği çanağı aşındırmasıyla meydana gelir.
Sirk Buzulu

* Sirk buzulları tarafından oluşturulurlar. Buzul aşındırma şekillerinden biridir.
Hörgüçkaya

* Buzul aşındırma şekillerinden biridir.
Moren

* Buzul biriktirme şekillerinden biridir. Morenlere buzulların etkili olduğu yüksek dağlarda rastlan-
maktadır.

RÜZGÂRLARIN OLUŞTURDUĞU YER ŞEKİLLERİ
* Kumul Türkiye’de rüzgârın oluşturduğu başlıca yer şeklidir.

* Çarşamba, Bafra, Çukurova, Göksu, Sakarya, Küçük Menderes deltaları, Kilyos ve Şile kıyı
kumullarının görüldüğü yerlerdir.

* Türkiye’de rüzgâr erozyonunun etkili olduğu yerler şunlardır; Güneydoğu Anadolu’nun güneyi, İç
Anadolu’da Konya Ovası’nın bir kısmı

* Rüzgâr erozyonunun etkili olduğu yerlerde bitki örtüsü cılızdır.

TÜRKİYE’DE KIYI ŞEKİLLERİ

* Türkiye 8333 kilometrelik bir kıyı şeridine sahiptir.
* Orojenez, epirojenik olaylar, volkanizma ve deprem kıyı şekillerinin oluşumunu etkilemiştir.

Lagün

* Kıyı oklarının bir koyun önünü kapatmasıyla meydana gelir. Büyükçekmece, Küçükçekmece ve
Durusu gölleri lagünlere örnek verilebilir.