Page 62 - 10. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları
P. 62
¦ DOĞAL SİSTEMLER § 61 61
Psödomaki * İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu
* Karadeniz kıyılarında da maki türü çalılıklara Anadolu ile Ergene Havzası’nda bozkır bitki
örtüsü yaygındır. Türkiye genelinde bozkırlar
rastlanır.
nisan ayında yeşerir.
* Kıyıdan itibaren ortalama 200 m yükseklikte
görülebilen bu çalılıkların makilerden farkı, Dağ Çayırı
nemcil bitkiler olmaları ve kışın yapraklarını
dökmeleridir. Bunlara yalancı maki (psödo- * Türkiye’de, 2000 m yükseltiden sonra sıcak-
maki) denir. lık çok düşük olduğu için ağaç türü bitkiler
lığa dayanıklıdır. Soğuğa karşı dayanıklı değil-YAYINEVİ
yetişmez. Bu yükselti, aynı zamanda orman
* Yalancı makiler, bazı yerlerde akarsu vadileri üst sınırıdır.
boyunca iç kesimlere kadar sokulmuştur.
* Orman üst sınırının üzerindeki yerlerde yaz
* Bu çalı toplulukları içinde yer alan başlıca bit- döneminde yeşeren ve yaz boyunca yeşil
kiler; kızılcık, geyik dikeni, böğürtlen, yabani kalan otlara dağ çayırları denir. Dağ çayırla-
erik, yabani elma ve üvezdir. rının üst sınırını ise kalıcı kar sınırı oluşturur.
OT TOPLULUKLARI * Türkiye’de dağ çayırlarına daha çok Kara-
deniz ve Doğu Anadolu’da rastlanır. Doğu
EDİTÖR * yaylalarıdır.
Bozkır
Anadolu’da dağ çayırlarının yaygın olduğu
başlıca yerler; Kars, Erzurum ve Ardahan
Kısa boylu ağaç ve çalılardan oluşur. Kurak-
*
dir. Yüzeyleri tüylü ve dikenlidir. Nedeni yaz
Doğu ve Batı Karadeniz kesimlerindeki dağ-
kuraklığıdır. Yağışların yeterli olmadığı yer-
lık alanlar ile Toroslar, dağ çayırlarının yay-
lerde, otsu ve dikenli bitkilerden oluşan boz-
gın olduğu diğer yerlerdir. Akdeniz’deki dağ
kır bitkisi yetişir.
çayırları, yaklaşık 2400 m yükseklikten
başladığı sınır ortalama 2000 m’dir.
lür. Seyrek ve cılız ot toplulukları şeklindedir.
Yükseltinin az olduğu Güneydoğu Anadolu,
Yaz kuraklığı döneminde ise bu bitkiler sararır ve
* * Orta Kuşak’ın yarı kurak iklim bölgelerinde görü- * sonra başlar. Karadeniz’de dağ çayırlarının
kurur. Arazi boz bir renk alır. Bu görünümünden Ege ve Marmara’da dağ çayırlarına rastlan-
dolayı bu bitki örtüsüne bozkır denilmiştir. maz. İç Anadolu’da dağ çayırlarına sadece
* En fazla yağışı ilkbaharda alır. Bozkırı oluş- Erciyes ve Hasan Dağı gibi yüksek dağlarda
turan başlıca bitki toplulukları; geven, gelin- rastlanır.
cik, kekik, peygamber çiçeği, yumak otu, deve * Yaz döneminde alçak yerlerdeki ot topluluk-
dikeni, sütleğen, çoban yastığı, üzerlik ve ları genelde kurur. Ancak bu dönemde yüksek
süpürge otu gibi bitkilerdir. yerlerde yeşil kalan dağ çayırları, hayvancılık
* Türkiye’de bozkır alanların bir kısmı, orman açısından büyük önem taşır.
alanlarının yok edilmesiyle ortaya çıkmıştır. * Tarla sarmaşığı, yumak, kardelen, orman
İnsan etkisiyle oluşan bu tür bozkırlara ant- gülü, mine, yıldız ve düğün çiçeği çayırlara
ropojen bozkır denir. örnek olarak verilebilir.