Page 62 - 10. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları
P. 62

¦ DOĞAL SİSTEMLER §                                                       61 61


          Psödomaki                                   * İç  Anadolu,  Doğu  Anadolu  ve  Güneydoğu

             * Karadeniz kıyılarında da maki türü çalılıklara   Anadolu ile Ergene Havzası’nda bozkır bitki
                                                    örtüsü yaygındır. Türkiye genelinde bozkırlar
            rastlanır.
                                                    nisan ayında yeşerir.
             * Kıyıdan itibaren ortalama 200 m yükseklikte
            görülebilen  bu  çalılıkların  makilerden  farkı,  Dağ Çayırı
            nemcil bitkiler olmaları ve kışın yapraklarını
            dökmeleridir.  Bunlara  yalancı  maki  (psödo- *   Türkiye’de, 2000 m yükseltiden sonra sıcak-

            maki) denir.                            lık çok düşük olduğu için ağaç türü bitkiler
            lığa dayanıklıdır. Soğuğa karşı dayanıklı değil-YAYINEVİ
                                                    yetişmez. Bu yükselti, aynı zamanda orman
             * Yalancı makiler, bazı yerlerde akarsu vadileri   üst sınırıdır.
            boyunca iç kesimlere kadar sokulmuştur.
                                                      * Orman üst sınırının üzerindeki yerlerde yaz
             * Bu çalı toplulukları içinde yer alan başlıca bit-  döneminde  yeşeren  ve  yaz  boyunca  yeşil
            kiler; kızılcık, geyik dikeni, böğürtlen, yabani   kalan otlara dağ çayırları denir. Dağ çayırla-
            erik, yabani elma ve üvezdir.           rının üst sınırını ise kalıcı kar sınırı oluşturur.

             OT TOPLULUKLARI                          * Türkiye’de  dağ  çayırlarına  daha  çok  Kara-
                                                    deniz  ve  Doğu  Anadolu’da  rastlanır.  Doğu
          EDİTÖR                                      * yaylalarıdır.
          Bozkır
                                                    Anadolu’da  dağ  çayırlarının  yaygın  olduğu
                                                    başlıca  yerler;  Kars,  Erzurum  ve  Ardahan
            Kısa boylu ağaç ve çalılardan oluşur. Kurak-
             *
            dir. Yüzeyleri tüylü ve dikenlidir. Nedeni yaz
                                                    Doğu ve Batı Karadeniz kesimlerindeki dağ-
            kuraklığıdır.  Yağışların  yeterli  olmadığı  yer-
                                                    lık alanlar ile Toroslar, dağ çayırlarının yay-
            lerde, otsu ve dikenli bitkilerden oluşan boz-
                                                    gın  olduğu  diğer  yerlerdir.  Akdeniz’deki  dağ
            kır bitkisi yetişir.
                                                    çayırları,  yaklaşık  2400  m  yükseklikten

                                                    başladığı sınır ortalama 2000 m’dir.
            lür. Seyrek ve cılız ot toplulukları şeklindedir.
                                                    Yükseltinin  az  olduğu  Güneydoğu  Anadolu,
            Yaz kuraklığı döneminde ise bu bitkiler sararır ve
             *   * Orta Kuşak’ın yarı kurak iklim bölgelerinde görü-    * sonra  başlar.  Karadeniz’de  dağ  çayırlarının
            kurur. Arazi boz bir renk alır. Bu görünümünden   Ege ve Marmara’da dağ çayırlarına rastlan-
            dolayı bu bitki örtüsüne bozkır denilmiştir.   maz. İç Anadolu’da dağ çayırlarına sadece

             * En fazla yağışı ilkbaharda alır. Bozkırı oluş-  Erciyes ve Hasan Dağı gibi yüksek dağlarda
            turan başlıca bitki toplulukları; geven, gelin-  rastlanır.
            cik, kekik, peygamber çiçeği, yumak otu, deve     * Yaz döneminde alçak yerlerdeki ot topluluk-
            dikeni,  sütleğen,  çoban  yastığı,  üzerlik  ve   ları genelde kurur. Ancak bu dönemde yüksek
            süpürge otu gibi bitkilerdir.           yerlerde yeşil kalan dağ çayırları, hayvancılık

             * Türkiye’de bozkır alanların bir kısmı, orman   açısından büyük önem taşır.
            alanlarının yok edilmesiyle ortaya çıkmıştır.     * Tarla  sarmaşığı,  yumak,  kardelen,  orman
            İnsan etkisiyle oluşan bu tür bozkırlara ant-  gülü,  mine,  yıldız  ve  düğün  çiçeği  çayırlara
            ropojen bozkır denir.                   örnek olarak verilebilir.
   57   58   59   60   61   62   63   64   65   66   67