Page 59 - 10. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları

¦ §
58 DOĞAL SİSTEMLER
58
TOPRAK ÖRTÜSÜ ve Datça yarımadalarındaki Datça hurması,
Yenice (Zonguldak) çevresindeki Istranca
* Bitkiler kökleri sayesinde topraktan besle- meşesi ve Kazdağı köknarı ülkemizin önemli
nirler. Bu nedenle verimi yüksek topraklarda
bitkiler fazla olurken verimi düşük kıraç top- endemikleridir.
raklarda bitkiler gelişemez. * Endemik ve relikt bitkilerini korumalıyız ve
DİĞER CANLILAR zarar görmelerine engel olmalıyız.

* İnsanlar ve diğer canlıların etkisi ile bitkiler * Ülkemizdeki başlıca bitki türleri şunlardır:
» Orman, maki, bozkır ve dağ çayırları
Bitki türlerinin çeşitlilik göstermesinde iklim, YAYINEVİ
zarar görebilmektedir. Bitki örtüsünü etkile-
ORMANLAR
Yerleşim birimi kurmak, yakacak elde etmek,
* yen canlıların başında insanlar gelmektedir. Ağaçların yetişmesi için sıcaklığın ve yağışın
tarla alanı açmak, yol ve baraj yapmak gibi *
yeterli olması gerekir.
sebeplerden dolayı bitki örtüsü zarar gör-
Ancak her ağaç türünün gereksinim duyduğu
*
mektedir.
sıcaklık ve yağış koşulları farklıdır.
TÜRKİYE'NİN BİTKİ ÖRTÜSÜ
Bu nedenle sıcaklık ve yağış farklılığına bağlı
*
EDİTÖR * * Türkiye’deki sıcaklık koşulları her yerde
Türkiye bitki örtüsü çeşitliliği bakımından
olarak çeşitli ağaç toplulukları oluşmuştur.
*
zengin bir ülkedir.
orman yetişmesine elverişlidir.
*
yer şekilleri ve toprak yapısının yanı sıra
Ülkemizde orman alanlarını sınırlandıran en
insanlar da etkili olmuştur.
önemli koşul nemdir.
Türkiye arazisi üzerinde yerleşik hayatın baş-
*
Yıllık yağışın az olduğu İç Anadolu, Güney-
lamasıyla bitki örtüsü yoğun bir tahribata *
doğu Anadolu ve Doğu Anadolu orman yetiş-
uğramıştır.
Günümüz iklim koşullarında yetişmeyen
*
İç kesimlerdeki orman varlığı kıyılarımıza
Senozoik’ten (III. zaman) öncesi oluşmuş, *
göre azdır.
varlığını günümüzde de sürdüren bitki türle- mesine en az elverişli alanlardır.
rine relikt denir. Örneğin; eğrelti otu, ıhla- * Türkiye’deki ormanları oluşturan ağaç türleri
mur, kestane, fındık, karaçam ve köknar iklim tiplerine bağlı olarak farklılık gösterir.
relikt bitkilerin örnekleridir. Ormanları oluşturan ağaçlar geniş yapraklı-
*
* Ülkemizdeki bitkilerden bir kısmı da endemik lar ve iğne yapraklılar olmak üzere iki gruba
türlerdir. Bu bitkiler, yeryüzünde yalnızca ayrılır.
belirli alanda yetişir. Toroslar endemiklerin en * İğne yapraklı ağaçlar, yıl boyunca yeşil kalırlar.
yaygın olduğu alanlardır.
* Bu gruba giren ağaç topluluklarının başlıcaları;
* Göller Yöresi'ndeki kasnak meşesi, Köyce- sarıçam, kızılçam, karaçam, sedir, ladin, fıstık
ğiz Gölü çevresindeki sığla ağacı, Yozgat ve çamı, ardıç ve köknardır. Bu tür ağaçlardan
Kastamonu çevresindeki İspir meşesi, Teke oluşan ormanlara iğne yapraklı ormanlar denir.