Page 195 - 10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Öğretmenin Ders Notları

¦ GEZİ YAZISI § 19595
1

9. 12. Kocaeli’nin Kandıra ilçesine 20 kilometre
I. Sanatçı, gözlemlerini doğrudan değil uzaklıktaki Keften yerleşimi açıklarındaki
de kendisi üzerinde bıraktığı izlenim- Keften Adası, balıkçıların uğrak yeridir.
lerden hareketle aktarmaktadır. Ada’dan iki uzun dalgakıranın tekneleri
II. Anlatılan yerler, okurun gözünde can- dalgalardan koruduğu büyük bir liman var.
landırılmaya çalışılır. Cenevizlilerden kalma kale surları ile Roma
ve Bizans dönemlerinden kalma mimari
III. Türk edebiyatında bu türde ilk eserler ögelerin yanı sıra birçok antik su kıyısı-
Tanzimat Dönemi’nde verilmiştir. nın bulunduğu Keften Adası birinci derece
IV. Öznel bilgilerin yanında nesnel bilgilere tarihî sit alanıdır.
EDİTÖR YAYINEVİ
de yer verilir. Bu parça ile ilgili aşağıdakilerden hangisi
V. Açıklama ve betimleme anlatım biçim- söylenemez?
leri kullanılır. A) Amaç okura bilgi vermek, izlenim ka-
Numaralandırılmış cümlelerin hangisinde gezi zandırmaktır.
yazısı ile ilgili yanlış bir bilgi verilmiştir?
B) Gezi yazısı türünde yazılmış bir metin-
A) I B) II C) III D) IV E) V den alınmıştır.
C) Dil göndergesel işlevde kullanılmıştır.

10. Edebiyatımızda gezi yazısı türünü örnek- D) Açıklayıcı ve betimleyici anlatıma yer
lendiren ilk eser ve bu eserin yazarı aşa- verilmiştir.
ğıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? E) Hâkim bakış açısı kullanılmıştır.

A) Miratü’l Memalik - Seydi Ali Reis
B) Seyahatname - Evliya Çelebi 13. Garip hikmettir: Harput’un kıble tarafında
bağlar içindeki yalçın kayalarda büyük
C) Cihannüma - Kâtip Çelebi mağaralar vardır. Temmuz ayı olunca

D) Kitab-ı Bahriye - Piri Reis orada akan sular donup buz olur. O şiddetli
sıcakta halk bu buzları kullanıp ciğerlerini
E) Fransa Sefaretnamesi - Yirmisekiz Çe- tazelerler. Temmuz günleri gidip de kışın
lebi Mehmet şiddeti gelince bütün buzlar eriyip sular
hamam suyu gibi olur. Mağaraların içi o
kadar sıcak olur ki nice gurbetten gelenler
oraya varıp hamam gibi yıkanırlar. Tuhaf-
11. Gezi yazılarının ortaya çıkışında aşağı- lık bunda ki sıcak mevsimde sıcak olup,
dakilerden hangisi diğerlerine göre daha kışın soğuk olacak iken dilediğini yapan
önemli bir etkendir? Allah sun’unu izhar için böyle halk etmiştir!
A) Ekonomik nedenler (Allah dilediği gibi yaratır.)

B) Ticari ilişkiler Yukarıdaki parça aşağıda verilen edebî
türlerin hangisinden alınmış olabilir?
C) Hac ziyaretleri
A) Deneme B) Makale
D) Bilme ve görme merakı C) Sohbet D) Gezi yazısı
E) Kültürel faaliyetler E) Fıkra