Page 89 - 10-sinif-telafi
P. 89
88 KIMYA HER YERDE
• Yukarıda sayılan nedenlerle ilaçlar; hap, şurup, • Üretiminde kimyasal gübre, katkı maddesi kul- Sıvı yağlar: Oda sıcaklığında sıvı halde
iğne, merhem formlarında hazırlanarak tedavi lanılmayan kaynağından elde edildiği şekliyle bulunan doymamış yağ oranı yüksek olan
EDİTÖR YAYINEVİ
amacıyla hastaya uygulanırlar. tüketime hazır haldeki ürünlere doğal gıda yağ çeşitleridir. Bu yağlara; ayçiçek yağı,
⤷ HAP: Bir veya birden fazla etken maddeyi içe- denir. zeytinyağı, mısır özü yağı, fındık yağı örnek
ren ve ağız yoluyla vücuda alınan uzun raf öm- • İşlenmiş halde içerisine katkı maddeleri ekle-
rüne sahip olan katı haldeki ilaçlardır. nerek ambalajlanmış haldeki gıdalara ise hazır gösterilebilir.
⤷ ŞURUP: Konsantre çözeltiler halinde hazırla- gıda adı verilir. Hazır gıdaların kullanım amacı Yağ sektöründe kullanılan bazı ifadeler
genelde çok kısa sürelerde gıdaya ulaşmayı
nan ağız yoluyla vücuda alınan sıvı haldeki ilaç sağlamaktır. Hazır gıdalar arasında; bisküvi,
formudur. şekerlemeler, un ürünleri, süt ve süt ürünleri, Sızma Yağ: Mekanik işlemler kullanılarak
⤷ İĞNE: Enjektör yardımıyla damar içi, kas içi, de- et ve et ürünleri vs. gösterilebilir. elde edilen asit oranı yüksek, keskin ve
riye veya deri altına uygulanan sıvı haldeki ilaç güçlü bir tada sahiptir.
formudur. Diğer ilaç türlerine göre daha hızlı • Hazır gıdaların içerisine koruyucular, renklen-
etki gösterirler. diriciler, emülsiyonlaştırıcılar, tatlandırıcılar Rafine Yağ: Yapısı değiştirilmeden koku,
⤷ MERHEM: Etken maddenin dağıtıcı faz içinde gibi katkı maddeleri ile pastörizasyon ve UHT
yer aldığı cilt veya mukoza vasıtasıyla vücuda (ultra yüksek sıcaklık) gibi işlemler de uygu- asitlik, renk giderme ve reçine giderme
alınan yarı katı ilaç formudur. Etken madde su lanmaktadır. Gıdalara ilave edilen katkı mad- işlemleri uygulanmış olan yağdır. Gıda
içermez ve cilt salgılarıyla karışmaz. deleri E kodları ile ifade edilirler. Uzun süre değeri sızma yağa göre azdır.
hazır gıda tüketimi kişilerde sağlık sorunlarının
Hastalıktan korunmak için gelişigüzel ilaç kullanı- oluşmasını ve obezite gibi sıkıntıların oluşma-
mından kaçınmalı doktor tarafından verilen ilaçların sına neden olurlar. Riviera Yağ: Rafine yağa belirli oranlarda
önerilen şekilde kullanılmasına ve tamamen bitiril- sızma yağ katılması sonrasında elde edilmiş
mesine dikkat edilmelidir (özellikle antibiyotiklerin). YENİLEBİLİR YAĞ ÇEŞİTLERİ olan yağdır.
Doktor tarafından önerilmedikçe ilaç kullanımında Yağların Sınıflandırılması
ısrarcı olmamak gerekir. İlaç etken maddesinin kim- Yağlar, yağ asitlerinin gliserin ile esterleşmeleri sonu- Vinterize Yağ: Donmuş haldeki yağ asitleri-
yasal yapısının değişmemesi için evde kalan ve ben- cunda meydana gelen organik bileşiklerdir. Saf hal- nin yağdan uzaklaştırılması sonrasında elde
zer rahatsızlıkta kullanılacak ilaçların son kullanma deyken tatsız, kokusuz ve tatsızdırlar. Yağların karak- edilen yağ çeşididir.
tarihinin geçip geçmediğine ve ayrıca ilaçta belirtil- teristik özelliklerini elde edildiği madde belirler.
miş olan saklama koşullarına uyulması gerekir. Katı yağlar: Oda şartlarında katı halde olan ve Yağlar canlılar için en fazla enerji verici
GIDALAR doymuş yağ oranı yüksek olan hayvansal veya maddedir ve yağda çözünebilen vitaminle-
İnsanların yaşamlarını ve günlük aktivitelerini devam bitkilerden elde edilen yağların H ile doyurul- rin ( A, D, E, K) vücuda alınmasını sağlar-
2
ettirebilmeleri adına vücutlarına almaları gereken ması sonucunda elde edilmiş olan yağlardır. Katı lar. Fakat aşırı yağ tüketimi kalp, diyabet ve
besin maddelerine gıda adı verilir. Gıdalar doğal ve yağlara tereyağı ve margarinler örnek olarak gös- karaciğer yağlanması başta olmak üzere bir
işlenmiş gıdalar olmak üzere iki gruba ayrılırlar. terilebilir. çok sağlık sorununa neden olurlar.