Page 89 - 10-sinif-telafi
P. 89

88  KIMYA HER YERDE

        •  Yukarıda  sayılan  nedenlerle  ilaçlar;  hap,  şurup,   •  Üretiminde kimyasal gübre, katkı maddesi kul-  Sıvı  yağlar:  Oda  sıcaklığında  sıvı  halde
           iğne,  merhem  formlarında  hazırlanarak  tedavi   lanılmayan  kaynağından  elde  edildiği  şekliyle   bulunan doymamış yağ oranı yüksek olan
                                            EDİTÖR YAYINEVİ
           amacıyla hastaya uygulanırlar.              tüketime    hazır  haldeki  ürünlere  doğal  gıda   yağ çeşitleridir. Bu yağlara; ayçiçek yağı,
          ⤷   HAP: Bir veya birden fazla etken maddeyi içe-  denir.                            zeytinyağı, mısır özü yağı, fındık yağı örnek
             ren ve ağız yoluyla vücuda alınan uzun raf öm-  •  İşlenmiş halde içerisine katkı maddeleri ekle-
             rüne sahip olan katı haldeki ilaçlardır.  nerek ambalajlanmış haldeki  gıdalara ise hazır   gösterilebilir.
          ⤷   ŞURUP:  Konsantre  çözeltiler  halinde  hazırla-  gıda adı verilir. Hazır gıdaların kullanım amacı   Yağ sektöründe kullanılan bazı ifadeler
                                                       genelde  çok  kısa  sürelerde  gıdaya  ulaşmayı
             nan ağız yoluyla vücuda alınan  sıvı haldeki ilaç   sağlamaktır.  Hazır  gıdalar  arasında;  bisküvi,
             formudur.                                 şekerlemeler, un ürünleri, süt ve süt ürünleri,   Sızma  Yağ:  Mekanik  işlemler  kullanılarak
          ⤷   İĞNE: Enjektör yardımıyla damar içi, kas içi, de-  et ve et ürünleri vs. gösterilebilir.  elde  edilen  asit  oranı  yüksek,  keskin  ve
             riye veya deri altına uygulanan sıvı haldeki ilaç                                 güçlü bir tada sahiptir.
             formudur.  Diğer  ilaç  türlerine  göre  daha  hızlı   •  Hazır gıdaların içerisine koruyucular, renklen-
             etki gösterirler.                         diriciler,  emülsiyonlaştırıcılar,  tatlandırıcılar   Rafine  Yağ:  Yapısı  değiştirilmeden  koku,
          ⤷   MERHEM:  Etken  maddenin  dağıtıcı  faz  içinde   gibi katkı maddeleri ile pastörizasyon ve UHT
             yer aldığı cilt veya mukoza vasıtasıyla vücuda   (ultra  yüksek  sıcaklık)  gibi  işlemler  de  uygu-  asitlik,  renk  giderme  ve  reçine  giderme
             alınan yarı katı ilaç formudur. Etken madde su   lanmaktadır.  Gıdalara  ilave  edilen  katkı  mad-  işlemleri  uygulanmış  olan  yağdır.  Gıda
             içermez ve cilt salgılarıyla karışmaz.    deleri  E  kodları ile ifade edilirler. Uzun süre   değeri sızma yağa göre azdır.
                                                       hazır gıda tüketimi kişilerde sağlık sorunlarının
        Hastalıktan korunmak için gelişigüzel ilaç kullanı-  oluşmasını ve obezite gibi sıkıntıların oluşma-
        mından kaçınmalı doktor tarafından verilen ilaçların   sına neden olurlar.             Riviera Yağ: Rafine yağa belirli oranlarda
        önerilen şekilde kullanılmasına ve tamamen bitiril-                                    sızma yağ katılması sonrasında elde edilmiş
        mesine dikkat edilmelidir (özellikle antibiyotiklerin).   YENİLEBİLİR YAĞ ÇEŞİTLERİ    olan yağdır.
        Doktor tarafından önerilmedikçe ilaç kullanımında   Yağların Sınıflandırılması
        ısrarcı olmamak gerekir.  İlaç etken maddesinin kim-  Yağlar, yağ asitlerinin gliserin ile esterleşmeleri sonu-  Vinterize Yağ: Donmuş haldeki yağ asitleri-
        yasal yapısının değişmemesi için evde kalan ve ben-  cunda meydana gelen organik bileşiklerdir. Saf hal-  nin yağdan uzaklaştırılması sonrasında elde
        zer rahatsızlıkta kullanılacak ilaçların  son kullanma   deyken tatsız, kokusuz ve tatsızdırlar. Yağların karak-  edilen yağ çeşididir.
        tarihinin geçip geçmediğine ve ayrıca ilaçta belirtil-  teristik özelliklerini elde edildiği madde belirler.
        miş olan saklama koşullarına uyulması gerekir.  Katı yağlar: Oda şartlarında katı halde olan ve   Yağlar  canlılar  için  en  fazla  enerji  verici
        GIDALAR                                      doymuş yağ oranı yüksek olan hayvansal veya   maddedir ve yağda çözünebilen vitaminle-
        İnsanların yaşamlarını ve günlük aktivitelerini devam   bitkilerden elde edilen yağların H  ile doyurul-  rin ( A, D, E, K) vücuda alınmasını sağlar-
                                                                                 2
        ettirebilmeleri adına vücutlarına almaları gereken   ması sonucunda elde edilmiş olan yağlardır. Katı   lar. Fakat aşırı yağ tüketimi kalp, diyabet ve
        besin maddelerine gıda adı verilir. Gıdalar doğal ve   yağlara tereyağı ve margarinler örnek olarak gös-  karaciğer yağlanması başta olmak üzere  bir
        işlenmiş gıdalar olmak üzere iki gruba ayrılırlar.  terilebilir.                       çok sağlık sorununa neden olurlar.
   84   85   86   87   88   89   90   91   92   93   94