Page 225 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

DÜNY
DÜNYA EDEBİYATINDA ROMAN - TÜRK EDEBİYATINDA ROMANA EDEBİYATINDA ROMAN - TÜRK EDEBİYATINDA ROMAN 5. ÜNITE 225
ROMAN
ROMAN
• Genellikle insanların serüvenlerini, iç dünyalarını, toplumsal bir olay ya da olguyu, insan ilişkilerini ve değişik insan-
lık durumlarını yansıtmayı amaçlayan düzyazı türüne “roman” denir.
• Uzun anlatıma dayalı edebî türlerden biri olan roman; olayları yer, zaman ve şahıs kadrosu bütünlüğü ve uyumu

içinde anlatır. Okuyucuyu çekebilecek nitelikte merak unsurları içerir.
DÜNYA EDEBIYATINDA ROMAN
• Roman, sözlü edebî ürünlerden olan destanın Avrupa'da yaşadığı değişimin ve gelişimin bir ürünü olarak
ortaya çıkmıştır.
• Roman türünün ilk örneklerini XV. yüzyılda Fransız yazar Rebelais vermiştir. Ancak modern romanın ilk
örneği İspanyol yazar Cervantes'in XVI. yüzyılın sonlarına doğru yazdığı Don Kişot adlı eserdir.
EDİTÖR YAYINLARI
• Klasik akım (klasisizm) temsilcisi olan Madame de La Fayette 17. yüzyılda “Prenses De Celaves” adlı eserini
yazmıştır. Bu eser psikolojik romanın ilk örneği kabul edilmektedir.
• XVIII. yüzyılda İngiltere’de Daniel Defoe “Robinson Crusoe”, Jonathan Swift “Guliver’in Gezileri” adlı eser-

leriyle roman türünü örneklendirmişlerdir. Bu yüzyıldan itibaren roman türü çok hızlı bir şekilde gelişmiş ve
çok başarılı eserler kaleme alınmıştır.
• Roman türünün o zamana kadarki en başarılı örnekleri XIX. yüzyılda verilmiştir. Roman, bir tür olarak karak-
teristik özelliklerini romantizm ve realizm akımları sayesinde XIX. yüzyılda kazanmıştır.
• Romantizm akımının öncü isimleri arasında Alman edebiyatından Goethe; Fransız edebiyatından Victor

Hugo, Chateaubriand ve Rus edebiyatından Puşkin sayılabilirken realizmde Fransız edebiyatında Balzac,
Flaubert, Stendhal; Rus edebiyatında Dostoyevski, Tolstoy, Turgenyev; İngiliz edebiyatında Charles Dickens
gibi isimler ön plana çıkmıştır.
• Victor Hugo'nun “Sefiller”, Tolstoy'un “Savaş ve Barış”, Dostoyevski'nin “Suç ve Ceza”, Turgenyev'in “Baba-
lar ve Oğullar”, Flaubert'in “Madam Bovary”, Balzac'ın “Vadideki Zambak” adlı eserleri XIX. yüzyılda roman
türünün başarılı örneklerinden bazılarıdır.
• 20. yüzyılda ise sosyal ve teknolojik anlamda yaşanan birçok gelişme romana da yansımıştır. Bu dönem
romancıları arasında Amerikan edebiyatından John Steinbeck, Ernest Hemingway; Alman edebiyatından
Thomas Mann, Erich Maria Remargue; Fransız edebiyatından Andre Maurois, Jean Paul Sartre, Albert
Camus sayılabilir.

TÜRK EDEBIYATINDA ROMAN
• Türk edebiyatı roman türünü Tanzimat Dönemi’nde (1860-1896) Batı’dan özellikle Fransız edebiyatından
yapılan çeviri romanlarla tanımıştır. Victor Hugo’dan Sefiller, Daniel Defoe’dan Hikâye-i Robinson, Alexand-
re Dumas’tan Kamelyalı Kadın gibi romanlar, ilk tercüme edilen eserlerdir. Bunun yanında Yusuf Kamil Pa-
şa’nın Fenelon’dan çevirdiği Telemak adlı eser Türk edebiyatındaki ilk çeviri roman kabul edilir.
• Türk edebiyatında tercümelerle başlayan roman türü belli bir süre sonra kendine özgü ve geleneksel anlatı
türlerinin etkisinde yazılmaya başlanmıştır. İlk yerli roman olarak Şemsettin Sami’nin Taaşşuk-ı Talat ve
Fitnat adlı eseri kabul edilir. Tanzimat Dönemi'nde Türk edebiyatında Ahmet Mithat Efendi, Namık Kemal,
Recaizade Mahmut Ekrem gibi sanatçılar da yerli romanlar kaleme almışlardır.
• Servetifünun Dönemi’nde (1896 - 1901) Türk yazarlar realizm (gerçeklik) akımının etkisinde kalmışlardır. Bu
dönemde roman türünü örneklendiren yazarlar arasında Halit Ziya Uşaklıgil, Hüseyin Cahit Yalçın, Mehmet
Rauf sayılabilir.
• Milli Edebiyat Dönemi (1911-1923) yazarları da realizm akımı etkisinde romanlar yazmışlardır. Bu dönemin
en önemli roman yazarları arasında Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Reşat Nuri Güntekin ve Halide Edip Adı-
var sayılabilir.