Page 246 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

246
CUMHURIYET DÖNEMI’NDE ANI
CUMHURIYET DÖNEMI’NDE ANI
• Türk edebiyatında edebî bir tür olarak anı, asıl gelişimini Cumhuriyet Dönemi’nde göstermiştir denilebilir. Bu dö-
nemde siyasi ve askeri konulardan, edebiyat ve sanat tartışmalarından, eğitim ve öğretmenlik yaşantısından bah-
seden birçok anı kaleme alınmıştır. Dolayısıyla Cumhuriyet Dönemi’nde yazılan anıların çok geniş bir konu yelpa-
zesine sahip olduğu söylenebilir.
• Bu dönemde yazılan anılar her ne kadar öğretici bir özellik gösterse de bu eserler edebî açıdan da oldukça önem-
lidir. Cumhuriyet Dönemi'nde yazılan anı türündeki önemli eserler şunlardır:
Halide Edip Adıvar: Türk’ün Ateşle İmtihanı, Mor Salkımlı Ev
Yakup Kadri Karaosmanoğlu: Zoraki Diplomat, Gençlik ve Edebiyat Hatıraları, Anamın Kitabı, Politikada 45 Yıl
Refik Halit Karay: Bir Ömür Boyunca, Üç Nesil Üç Hayat
EDİTÖR YAYINLARI
Yahya Kemal Beyatlı: Siyasi ve Edebî Hatıralarım
Cevat Şakir Kabaağaçlı (Halikarnas Balıkçısı): Mavi Sürgün
Ahmet Hamdi Tanpınar: Cahit Sıtkı’ya Dair Hatıralar, Kerkük Anıları
Haldun Taner: Ölür ise Tenler Ölür Canlar Ölesi Değil
Falih Rıfkı Atay: Atatürk’ün Bana Anlattıkları, Atatürk’ün Hatıraları, Çankaya, Zeytindağı

ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR
1. Anı, Tanzimat Dönemi’nde edebiyatımızda görülmeye 2. Anı, bir kimsenin yaşadığı dönemde gördüğü ya da
başlayan bir yazı türü değildir. Bu dönemden önceki yaşadığı ilginç olayları gözlemlerine ve bilgilerine da-
zamanlarda da anılar yazılmıştır. Düzyazı, eski ede- yanarak belli bir düzen içinde ve sadelikte anlattığı
biyatımızda geri planda kaldığından anı da pek öne yazı türüdür.
çıkmamıştır. Anı türü Tanzimat Dönemi’nden itiba- Buna göre;
ren önem kazanmaya başlamış, sanatçılar anılarını I. Yazı planı oluşturulmalıdır.
yazma yoluna gitmiştir. Tanzimat Dönemi’nde Namık
II. Tanınmış kişilerden bahsettiği için sanatlı ve ağır
Kemal (...........................), Ziya Paşa (..........................),
bir dil kullanılmalıdır.
Muallim Naci (........................) anı türünde kalem oy-
III. Olaylar açık bir şekilde ifade edilmelidir.
natmıştır. Bu dönemden sonra da edebiyatımızda anı
türü gelişimini sürdürmüş, Servetifünun ve Cumhuri- yargılarından hangileri anı yazımında dikkat edil-
yet dönemlerinde hem nitelik hem de nicelik açısından mesi gereken kurallar arasında sayılamaz?
daha gelişmiş anılar yazılmıştır. A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III

Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla aşağı- D) I ve II E) II ve III
dakilerden hangileri getirilmelidir?
Çözüm: Anılar kaleme alınırken sade ve anlaşılır bir üs-
A) Magosa Hatıraları - Defter-i Amal - Ömer’in Ço- lup tercih edilmelidir. Çünkü anılar öğretici metinlerdendir
cukluğu ve bu metinlerde sanatlı bir üslup kullanılmaz.

B) Takip - Şiir ve İnşa - Medrese Hatıraları
C) İntibah - Harabat - Mektuplarım
D) Tahrib-i Harabat - Şerâre - Zemzeme 3. Anı türündeki aşağıdaki eserlerden hangisi diğer-
lerinden farklı bir yazara aittir?
E) Akif Bey - Demdeme - Ömer’in Çocukluğu
A) Zoraki Diplomat B) Anamın Kitabı
C) Mavi Sürgün D) Politikada 45 Yıl

E) Gençlik ve Edebiyat Hatıraları
Çözüm: Tanzimat Dönemi'nde Namık Kemal'in Magosa
Hatıraları, Ziya Paşa'nın Defter-i Amal, Muallim Naci'nin Çözüm: Mavi Sürgün adlı anı türündeki eser Cevat Şakir
de Ömer'in Çocukluğu adlı eserleri anı türünde yazılmış Kabaağaçlı'ya aitken diğer eserler Yakup Kadri Karaos-
eserlerdir. manoğlu'na aittir.