Page 333 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

K
KİMYASAL TEPKİMELER VE DENKLEMLERİMYASAL TEPKİMELER VE DENKLEMLER 1. ÜNİTE 333
Kimyasal Tepkime Denklemlerinin epkime Denklemlerinin
KİMYASAL TEPKİME TÜRLERİ Kimyasal T
Kimyasal Tepkimeler epkimeler
Kimyasal T Denkleştirilmesi
Denkleştirilmesi
• Maddelerin etkileşerek yeni maddeler oluşturduğu • Kimyasal tepkimelerin denkleştirilmesinde aşağıdaki
tepkimelere kimyasal tepkime denir. basamaklar izlenir.
• En fazla sayıda atom içeren bileşiğin kat sayısı "1" alı-
Tepkimenin Yönü
nır ve öncelikle buradaki atomlar denkleştirilir.
X + Y Z + T • Element hâlindeki serbest atomların denkleştirilmesi

Girenler Çıkanlar sona bırakılır.
(Reaktifler) (Ürünler) • H ve O atomları en son denkleştirilir.
• EDİTÖR YAYINLARI
• Kimyasal bir tepkime aşağıdaki değişimlerle belirlenir. • Bileşik ve atomik yapılı elementlerin kat sayıları kesirli
2
2
› Renk değişimi › Çökelti oluşumu olamaz. Ancak moleküler elementlerin (O , Br ) kat
sayıları kesirli olabilir.
› Gaz çıkışı › İletkenlik değişimi
› Sıcaklık değişimi ̛ Örnek: C H OH + O → CO + H O
2
2
2
5
2
Yukarıda verilen denklemi denkleştiriniz.
Kimyasal Tepkimelerde
Değişmeyen Özellikler ̚ Çözüm: Ürünler kısmındaki CO 'nin başına 2 yazı-
2
• Toplam kütle larak C, H O'nun başına 3 yazılarak H atomu denkleş-
2
• Atom türü ve sayısı tirilir.
• Toplam proton, nötron ve elektron sayıları C H OH + ? O → 2CO + 3H O
2
5
2
2
2
• Toplam yük O sayısı için; 1 + 2? = 2 � 2 + 3 . 1
• Çekirdek yükü, yapısı ve kararlılığı ? = 3 olur.
• Toplam enerji C H OH + 3O → 2CO + 3H O
Değişebilen Özellikler 2 5 2 2 2
• Mol ve molekül sayıları Kimyasal T
Kimyasal Tepkime Türleri epkime Türleri
• Basınç ve hacim
• Sıcaklık a. Yanma Tepkimeleri
• Fiziksel hâl • Maddenin O ile tepkimeye girmesine yanma, tepki-
2
meye ise yanma tepkimesi denir.
• Madde sayısı ve çeşidi
• Taneciğin elektron sayısı Hızlı Yanma: Isı ve ışık verir.
Değişen Özellikler Örnek: Odun ve metan gazının yanması
Bağ yapısı ve atomların düzeni Yanma
• Madde cinsi Yavaş Yanma: Işık görülmez. (Oksitlen-
• Fiziksel özellikler me, paslanma)
• Kimyasal özellikler Örnek: Gümüş veya meyvelerin kararması
• Yanma olayının gerçekleşmesi için;
{
› Yanıcı madde (H , odun)
2
• Isı alarak gerçekleşen tepkimelere endotermik, ısı › Yakıcı madde (O , hava)
açığa çıkararak gerçekleşen tepkimelere ekzotermik 2
tepkimeler denir. › Tutuşma sıcaklığı
gerekir.
• Bir kimyasal tepkimede maddelerin hepsi aynı fizik-
sel hâlde tepkime homojen, en az biri farklı fiziksel • Yanma tepkimeleri, N gazının yanması hariç ekzo-
2
hâlde ise tepkime heterojen kabul edilir. termiktir.