Page 329 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

MOL KA
MOL KAVRAMI - 1VRAMI - 1 1. ÜNİTE 329
BAĞIL ATOM KÜTLESİTOM KÜTLESİ Mol K
Mol Kavramı avramı
BAĞIL A
• Bağıl atom kütlesi; başlangıçta H, sonra O ve en so- • 1 mol, 12 g C izotopunun içerdiği atom sayısı kadar
12
12
nunda IUPAC'ın aldığı kararla karbon - 12 (C - 12; C) tanecik (atom, iyon, molekül) içeren madde miktarıdır.
izotopuna göre belirlenmiştir. • Mol sayısı, n ile gösterilir ve birimi mol'dür.
• 12 C izotopunun kütlesi ile karşılaştırılarak bulunan • 12 g C izotopunun 6,02.10 tane atom içerdiği be-
23
12
atom kütlesine bağıl atom kütlesi denir. lirlenmiştir.
• Bağıl atom kütlesi, kütle spektrometresi kullanılarak › 6,02.10 sayısına Avogadro sayısı denir ve N ile
23
ölçülür ve birimsizdir. gösterilir. A
• 1 tane C izotopunun kütlesinin 1/12'sine 1 atomik › 1 mol, Avogadro sayısı kadar taneciktir.
12
kütle birimi (akb) denir.
EDİTÖR YAYINLARI
23
12 C › 1 mol C atomu = 6,02.10 tane C atomu
12
› 1 akb = → C = 12 akb olur.
12 › 1 mol H molekülü = 6,02.10 tane H molekülü
23
2 2
› 1 tane H = 1 akb › 1 mol OH iyonu = 6,02.10 tane OH iyonu
-
-
23
› 1 tane Na = 23 akb • 1 mol, bağıl atom kütlesi kadar gram elementtir.
• Atomik kütle birimi (akb);
Bağıl atom kütlesi
› Dalton (Da) veya SI'de u olarak da bilinir.
C : 12
› 1 akb, 1 proton veya 1 nötron kütlesidir.
1
23
› 1 akb = g → 1 g = 6,02.10 akb
6,02.10 23 1 tane C atomu: 12 akb 1 mol C atomu: 12 g
İZOTOP ATOMLAR VE ORTALAMA ATOM
KÜTLESİ
• Proton sayıları aynı, nötron sayıları ve kütle numarala- Bağıl atom kütlesi
rı farklı olan atomlara izotop atomlar denir. O : 16
Hidrojen Atomunun İzotopları

1 H 2 H (D) 3 H (T) 1 tane O atomu: 16 akb 1 mol O atomu: 16 g
1 1 1
1 tane O molekülü: 32 akb 1 mol O molekülü: 32 g
Protiyum Döteryum Trityum 2 2
• İzotop atomların bağıl atom kütleleri ve doğada bulun- •
ma yüzdeleri kütle spektrometresi ile ölçülür. Bir elementin 1 tane atomunun gram cinsinden kütle-
sine gerçek atom kütlesi, 1 mol atomunun gram cin-
• Ortalama atom kütlesi, bir elementin doğal izotopları- sinden kütlesine mol kütlesi denir.
nın kütlelerinin ağırlıklı ortalamasıdır. › Mol kütlesi M ile gösterilir.
1
2
Ortalama atom kütlesi = A 1 . % + A 2 .% + ��� A M
100 › Elementin gerçek atom kütlesi A 'dır.
(A: İzotopun kütlesi, %: İzotopun yüzdesi) N A
› CO 'nin mol kütlesi (C: 12, O: 16);
{ Nötr izotop atomların; proton ve elektron sayıları, 2
A
kimyasal özellikleri aynı, nötron sayıları, kütle numara- M = C + 2.O → M = 12 + 2.16 = 44 g/mol
A
ları, fiziksel özellikleri farklıdır. • Mol kavramı yerine,
63
̛ Örnek: Bakır elementi doğada %75 Cu ve %25 › Atom - gram
65 Cu olarak bulunur. Buna göre bakırın ortalama atom › Formül - gram
kütlesi kaçtır?
› Molekül - gram
̚ Çözüm:
63 � 75 + 65 � 25 › İyon - gram
Ortalama atom kütlesi = = 63,5'tir.
100 ifadeleri kullanılabilir.