Page 334 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 334

334
        •   Yanma olayında genellikle yanıcı maddenin oksijenli     › Sulu ortamda NH  ile bir asidin tepkimesi de
                                                                           3
           bileşikleri (oksidi) oluşur.                      nötralleşmedir.
        •   C ve H veya C, H ve O'den oluşan bileşikler yandığın-     NH 3 (suda)  + HCl (suda)   →  NH Cl (suda)
                                                                                    4
           da ürün CO  ve H O'dur.
                         2
                    2
           N (g)  + O (g) + Isı → 2NO(g)
            2     2                                      e. Çözünme - Çökelme Tepkimeleri
           4Fe(k) + 3O (g) → 2Fe O (k) + Isı             •   İyonik bileşiklerin sulu çözeltileri karıştırıldığında bu
                              3
                    2
                            2
           CH (g) + 2O (g) → CO (g) + 2H O(g) + Isı        çözeltilerdeki katyon ve anyonun tepkimesinden suda
             4      2       2      2
                                                           çözünmeyen katı oluşabilir. Oluşan bu katıya çökelti
        •   Yangın söndürücü olarak kullanılan maddeler;   (çökelek), bu tür tepkimelere de çözünme - çökelme
                                                           tepkimeleri denir.
                      2İTÖR YAYINLARI
             › Yanıcı olmamalı
                                                            AlCl (suda) + 3KOH(suda) →  Al(OH) (k)   +   3KCl(suda)
                                                                                       3
                                                              3

             › Özkütlesi havanınkinden büyük olmalı
                                                                                  Çökelti
             › Zehirli olmamalıdır.
        b. Sentez (Birleşme, Oluşum) Tepkimeleri             › Net iyon tepkimesi;
        •   İki veya daha fazla maddenin birleşerek farklı özellik-  Al +3 (suda) + 3OH (suda) → Al(OH) (k)
                                                                          -
                                                                                       3
           lere sahip yeni bir bileşik oluşturmasıdır.       › Gözlemci (seyirci) iyonlar; K  ve Cl  dir.
                                                                                         -
                                                                                   +
           N  + 3H  → 2NH                                •   Çözünme - çökelme tepkimeleri;
            2
                        3
                 2
           2Al + 3S + 6O  → Al (SO )
                      2    2   4 3
                                                             › Sulu ortamda gerçekleşir.
        c. Analiz (Ayrışma) Tepkimeleri                      › İyonlar yer değiştirir.
        •   Bir bileşiğin parçalanarak farklı özelliklere sahip yeni     › Ekzotermik veya endotermik olabilir.
           maddeler oluşturmasıdır.
           PCl  → PCl  + Cl
              5     3    2
           CaCO  → CaO + CO                              ̛   Örnek: Aşağıda verilen tepkimelerin türlerini altları-
                            2
                3
                                                         na yazınız.
        d. Asit - Baz Tepkimeleri                    -   a. NH (g) + HCl(g) → NH Cl(k)
                                                             3
                                                                            4
        •
                          +
       ED          3   2  4  3   3                       b� AgNO (suda)  + KCl (suda)  → AgCl(k) + KNO 3 (suda)
           Sulu çözeltisine H  iyonu veren maddelere asit, OH
                                                          �������������������������������������������������������
           iyonu veren maddelere baz denir.
        •
           HCl,  HNO ,  H SO  ve CH COOH  asitlere;  NaOH,
                                                                3
           KOH, Ba(OH)  ve NH  bazlara örnek verilebilir.
                                                          �������������������������������������������������������
        •
           Asit ile bazın tepkimeye girerek tuz ve su oluşturması-
           na nötralleşme tepkimesi denir.
                                                         c. CS (g) + 3O (g) → CO (g) + 2SO (g)
                                                                            2
                                                                    2
                                                             2
               › Asit + Baz   Nötralleşme   Tuz + Su + Isı       ������������������������������������������������������� 2
                                                                           3
             HCl (suda)  +  NaOH(suda) → NaCl(suda)  +  H O(s)  d. KClO (k) → KCl(k) +   2   O (g)
                                                                              2
                                                               3
                                               2
             › Nötralleşme  tepkimesinde  bazın  katyonu  ile  asidi
             anyonu birleşerek tuz oluşturur.             �������������������������������������������������������
        Nötralleşme tepkimeleri için;                    e� C(k) + O (g) → CO (g)
                                                                 2
                                                                         2
             › Ekzotermiktir.                             �������������������������������������������������������
             › İyonlar yer değiştirir.
             › Net iyon tepkimesi;
                       -
              +
             H (suda) + OH (suda) → H O(s)               ̚   Çözüm: a. asit - baz ve sentez, b� çözünme - çökel-
                                                         me, c. yanma, d. analiz, e� yanma ve sentez tepkimele-
                                2
        şeklindedir.                                     ridir.
   329   330   331   332   333   334   335   336   337   338   339