Page 427 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

EKOSİSTEMİN YAPISIOSİSTEMİN YAPISI
EK 3. ÜNITE 427
EKOSİSTEM EKOLOJİSİOSİSTEM EKOLOJİSİ A. Ekosistemdeki Cansız (Abiyotik) osistemdeki Cansız (Abiyotik) FaktörlerFaktörler
A. Ek
EK
Ek • Bir ekosistemde canlılar dışında kalan canlıların yer-
Ekoloji: oloji: Canlıların birbirleriyle ve çevre ile ilişkilerini
inceleyen bilim dalıdır. yüzündeki dağılımını, tür çeşitliliğine etki eden faktör-
{ Büyükten küçüğe doğru ekolojik kavramlar biyos- lere cansız faktörler denir. Canlıların yaşadıkları alan-
fer, biyom, ekosistem, komünite, popülasyon ve orga- daki çevresel koşullar, fiziksel veya kimyasal abiyotik
nizma şeklinde sıralanır. faktörlerden meydana gelmiştir. Abiyotik faktörler bir

Biyom: bölgede hangi türün yaşayabileceğini belirler.
Biyom: Kendine özgü iklim özelliklerine ve canlı türleri-
ne sahip kara veya su ekosistemlerine denir.
B. Ekosistemdeki Canlı (Biyotik) osistemdeki Canlı (Biyotik) FaktörlerFaktörler
B. Ek
Biyosfer (K Ekosistem içerisinde yaşayan ve birbirlerini etkileyen
EDİTÖR YAYINLARI
Biyosfer (Küresel Ekosistem): üresel Ekosistem): Canlıların yeryüzün-
de yaşadığı alandır. En derin okyanus yerinden başlayıp
atmosferin 16 km'lik noktasına kadar uzanır. canlı varlıkların tamamına canlı faktör denir.
1. Üreticiler
Ek
Ekosistem: osistem: Bir bölgedeki canlılar ve etkileştiği cansız
maddelerin tümüne denir. • İnorganik bileşikleri organik bileşiklere dönüştüren
ototrof canlılardır. Bitkiler, siyonobakteriler, öglena,
Habitat: algler, bazı bakteriler ve arkebakteriler üretici canlılar-
Habitat: Canlı türlerinin biyosfer içinde yaşam için
uyum sağladığı alana denir. Bir habitatta başka canlı dır. Fotosentez veya kemosentez ile kendi besinlerini
türleri de bulunabilir. üretirler. Atmosferin karbondioksit ve oksijen dengesi-
Popülasyon: ni sağlamada görev alırlar.
Popülasyon: Belirli bir alan içerisinde yaşayan aynı
türe ait bireylerin oluşturduğu topluluktur. 2. Tüketiciler

K • Kendi besinlerini dışarıdan hazır olarak alan heterot-
Komünite: omünite: Belli bir bölgede yaşayan aynı tür canlıların
oluşturduğu topluluğa denir. rof canlılardır. 3 gruptur;
Ek Birincil tüketiciler: Ot ile beslenen herbivor canlılardır
Ekoton: oton: Komşu komüniteler arasındaki geçiş bölgesidir.
Bu alanlar iki komünitenin özelliklerini de kısmen içerir. (koyun,keçi)
Bundan dolayı hem tür ve birey sayısı hem de sahip olu- İkincil tüketiciler: Et ile beslenen karnivor canlılardır.
nan özellikler açısından farklılık gösterir. Tür çeşitliliği (Tilki, aslan)
açısından zengindir.
Karışık beslenenler: Hem etçil hem de otçul tüketici
Ek olan omnivor canlılardır. (İnsan, ayı, karga, fare vb.)
Ekolojik Niş: olojik Niş: Bir bireyin bulunduğu ortam içerisinde
sahip olduğu veya yapmak zorunda bulunduğu bütün
sorumluluklar ve işlevlerdir. 3. Ayrıştırıcılar

Biyotop: • Bitki ve hayvan ölüleri ile atıklarını ayrıştıran çürükçül
Biyotop: Komüniteyi oluşturan canlıların yaşamlarını
sürdürmek için ihtiyaç duydukları coğrafik alana denir. (saprofit) canlılardır.
EKOSISTEMIN CANLI VE CANSIZ EKOSISTEMLERDEKI DEĞIŞIKLIKLERIN

BILEŞENLERI OLASI SONUÇLARI

Biyotik (Canlı) Faktörler Abiyotik (Cansız) Faktörler • İnsan faaliyetleri sonucunda beslenme, enerji akışı,
Üreticiler Enerji kaynağı kimyasal döngü ve tüm türlerin bağlı olduğu ekosis-
Tüketiciler Sıcaklık tem süreçlerinde değişiklikler gözlenir.
Ayrıştırıcılar İklim • Aşırı avlanma, geniş çayırlıkların azalması, şehirleş-
Toprak me, ağaç kesme gibi faaliyetler ekosistemde değişik-
Mineraller liklere neden olur.
Su • Sucul ekosistemlerin kirlenmesi orada yaşayan canlı-
pH
ları da olumsuz etkiler.