Page 429 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

CANLILARDAK
CANLILARDAKİ BESLENME ŞEKİLLERİ İ BESLENME ŞEKİLLERİ 3. ÜNITE 429
BESLENME ILIŞKILERI a) Holozoik Beslenme
a) Holozoik Beslenme
• Besinlerini katı ve büyük parçalar halinde alan canlılar-
Ekolojik Niş: Organizmanın ekosistemdeki işlevine de- dır. Sindirim sistemi ve enzimleri oldukça gelişmiştir.
nir. Yeşil bitkilerin fotosentez yapması, toprak solucanın
toprağı havalandırması ekolojik nişe örnektir. • Hücre dışında hidroliz sonucu oluşturdukları mono-
• Habitat canlının yaşam adresi, nişi ise yaptığı iştir. • merleri hücre içine alarak kullanırlar.
• Canlılar yaşamsal fonksiyonlarını devam ettirebilmek Aldıkları besin çeşidine göre 3 grupta incelenirler.
için beslenmek zorundadırlar. Otçul Canlılar (Herbivor): Bitkisel kaynaklı besinler ile
• Besinleri parçalayarak ihtiyaç duydukları kimyasal beslenirler.

enerjiyi karşılarlar. • Sindirim kanallarında selüloz sindirebilen bakteriler
EDİTÖR YAYINLARI
vardır.
1. OTOTROF BESLENME • Koyun, keçi, inek otçul beslenen canlılara örnektir.
• İnorganik maddelerden organik besin sentezi yapa- • Besin zincirinde birinci derece tüketici olarak görev
rak, kendi besinlerini üretir ve depolarlar. yaparlar.
• Diğer canlıların besin kaynağını oluştururlar. Etçil Canlılar (Karnivor): Hayvansal kaynaklı besinlerle
beslenirler, sindirim kanalları daha kısadır.
a) Fotoototrof
a) Fotoototrof • Aslan, tilki, köpek etçil beslenen canlılara örnektir.
• Karbondioksit özümleme, canlının CO 'yi kullanarak • Kesici dişleri gelişmiş olan bu canlılar besin zincirinde
2
kendi besinini üretir. ikinci derece tüketici olarak görev yaparlar.
• Üreticiler karbondioksit özümlemesi yaparken ışık ve
su kullanmasına fotosentez denir. Hem Etçil Hem Otçul Canlılar (Omnivor): Hem bitkisel
hem de hayvansal besinlerle beslenirler.
• Fotosentez yapan üreticilere fotoototrof denir. • İnsan, ayı, fare hem etçil hem otçul beslenen canlılara
• Yeşil bitkiler, algler, siyonobakteriler, öglena fotootot- örnektir.

roftur.
• Bunlar ekosistemin oksijen kaynağıdırlar. b) Saprofit Beslenme
b) Saprofit Beslenme

Işık enerjisi • Organik maddeler, dışarıdan hazır olarak alabilen ve
inorganik maddeleri kullanarak organik madde sen-
tezleyen canlılardır.
6CO + 6H O C H O + 6O • Bitki, hayvan ölü ve artıklarını salgıladıkları enzimler
2
2
Klorofil 6 12 6 2
(glikoz) ile parçalayarak çürükçül beslenen canlılardır.
• Organik maddeyi inorganik maddeye çevirirler.
b) Kemoototrofemoototrof • Bazı mantar ve bakteriler saprofit beslenme yapabi-
b) K
• Besin sentezlerken inorganik maddelerin oksitlenmesi lirler.
ile elde ettikleri kimyasal enerjiyi kullanması olayına • Doğadaki madde döngüsü için vazgeçilmez kilit can-
kemosentez, bu canlılara ise kemoototrof denir. lılardır.
• Sadece prokaryot canlılar (bakteri ve arkeler) kemo-
sentez yapar. 3. HEM OTOTROF HEM HETEROTROF BES-
• Demir, nitrit, nitrat ve kükürt bakterileri kemoototroftur. LENME

• Öglena; ışık varlığında kloroplast ile kendi besinini
2. HETEROTROF BESLENME sentezlerken, karanlık ortamda besin ihtiyacını dışa-
• Besinlerini üretemeyip dış ortamdan alan canlılardır. rıdan hazır olarak karşılar.

Kısacası kendi besinini kendisi üretmeyen canlılardır. • Böcekçil bitkiler; topraktan alamadıkları azotu , yaka-
• Bazı bakteriler, tüm hayvanlar ve tüm mantarlar örnek ladıkları böceklerden karşılar. Sinekkapan ve ibrik otu

verilebilir. böcekçil bitkidir.