Page 151 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER SORU BANKASI - EDİTÖR YAYINLARI

İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK ŞİİRİ 3. ÜNİTE - 1. TEST 151

• İslamiyet öncesi dönemde şiir; sığır, şölen, yuğ adı verilen törenlerde ozan, şaman, kam, baksı ve oyun adı
verilen şairlerce kopuz eşliğinde söylenmiş ve şiirlerde aşk, tabiat, kahramanlık, yurt sevgisi gibi temalar
işlenmiştir.

• Bu dönemin edebi ürünleri koşuk, sagu, destan ve savdır.
Koşuk Sagu

• 7’li, 8’li ve 11’li hece ölçüsüyle söylenir. • Yuğ adı verilen cenaze törenlerinde söylenir.
• Kafiye şeması "aaab cccb dddb ..." şeklindedir. • 7’li hece ölçüsüyle ve dörtlük nazım birimiyle söy-
• Genellikle yarım kafiye kullanılır. lenir.
EDİTÖR YAYINLARI
• Aşk, yiğitlik, doğa sevgisi konuları işlenmiştir. • Kafiye şeması koşukla aynıdır. (aaab cccb dddb...)
• Koşuklar içerik ve söyleyiş bakımından halk şiirin- • Saguların divan şiirindeki karşılığı mersiye, halk
de koşmaya, divan şiirinde ise gazele benzer. şiirindeki karşılığı ise ağıttır.
• Destan, milletlerin hayatını derinden etkileyen olayların çoğunlukla manzum şekilde anlatıldığı edebî ürün-
lerken sav günümüzdeki atasözlerinin İslamiyet öncesindeki karşılığıdır.

1. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet’in kabulün- 4. Aşağıdakilerden hangisi koşuk ve sagunun or-
den önceki Türk edebiyatının bir özelliği değil- tak özelliklerinden biri değildir?
dir? A) İslamiyet öncesinde sözlü dönemin edebi ürün-
A) Şiirlerde doğa sevgisi ve kahramanlık konuları leridir.
işlenmiştir. B) Nazım birimleri dörtlüktür.

B) Hece ölçüsü ve dörtlük nazım birimi kullanılmış- C) Söyleyenleri belli değildir.
tır.
D) Hece ölçüsüyle söylenirler.
C) Şiirler genellikle kopuz eşliğinde söylenmiştir.
E) Ortak temaları işlerler.
D) Şiirlerde genellikle zengin kafiye kullanılmıştır.
E) Bu dönemin edebî ürünleri destan, sav, sagu ve
koşuklardır. 5. Kış yay bile tokuştı
Kıngır közün bakıştı
Tutuşkalı yakıştı
Utgalı mat ograşır
2. Bugünkü atasözlerinin bilinen ilk şekilleridir. Yaşam-
la, toplumla, insan doğasıyla ilgili öğütler veren ano- Günümüz Türkçesiyle:
nim ürünlerdir. Kolay ezberlensin, akılda kalsın diye Kış ile yaz döğüştü
şiir gibi söylenmişlerdir. Düşman gözle bakıştı
Yukarıda özellikleri verilen sözlü dönem edebiyat Tutuşmak için yaklaştı
ürünü aşağıdakilerden hangisidir?
Yenmek için uğraşır
A) Sav B) Sagu C) Koşuk Yukarıdaki dörtlük ile ilgili aşağıdakilerden han-
D) Destan E) Mani gisi söylenemez?
A) 7'li hece ölçüsüyle kaleme alınmıştır.

B) Koşuk nazım şeklini örneklendirmektedir.

3. Aşağıdakilerden hangisi İslamiyet öncesi Türk C) Öz Türkçenin hakim olduğu bir dönemde söy-
edebiyatında kopuz çalıp şiir söyleyen kişilere lenmiştir.
verilen isimlerden biri değildir? D) Düz kafiye örgüsü kullanılmıştır.

A) Oyun B) Kam C) Şaman E) Halk edebiyatındaki koşma, divan edebiyatında-
D) Baksı E) Âşık ki kasidelerle benzerlik gösterir.