Page 167 - 10. SINIF VIP TÜM DERSLER SORU BANKASI - EDİTÖR YAYINLARI

İSİM (AD) TAMLAMALARI 3. ÜNİTE - 9. TEST 167

İsim Tamlamaları: Bir ismin aitlik ilgisi bakımından daha belirli hâle gelmesi için başka bir ad tarafın-
dan belirtilmesiyle meydana gelen söz öbeğine isim tamlaması denir. İsim tamlamaları tamlayan ve tamla-
nan olmak üzere iki unsurdan oluşur. Tamlayan ve tamlanan ilişkisine göre üç çeşit isim tamlaması vardır.

Belirtili İsim Tamlaması: Tam- Belirtisiz İsim Tamlaması: Zincirleme İsim Tamlaması:
layanın ilgi eki "-ın", tamlananın Tamlayanın ek almadığı, tamla- Tamlayanın, tamlananın veya her
"-ı" eki aldığı isim tamlamaları- nanın ise iyelik eki "-ı" aldığı isim ikisinin kendi içinde başka bir isim
dır. Bu tamlamalarda tamlayanla tamlamalarıdır. Bu tamlamalarda tamlaması olduğu söz öbekleridir.
tamlanan arasında güçlü bir ait- bir nesne ya da kavram adı oluş- Zincirleme isim tamlamaları en az
lik ilgisi vardır. turma söz konusudur. üç adın zincirleme bir aitlik ilişkisi
EDİTÖR YAYINLARI
Örnek: Zilin sesi, evin odaları, ka- Örnek: Elma ağacı, kalem kutusu, kurmasıyla meydana gelir.
lemin ucu ... sokak lambası ... Örnek: Trafik lambasının ışığı

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde diğerlerinden 4. Aşağıdakilerin hangisinde ötekilerden farklı tür-
farklı bir isim tamlaması vardır? de bir ad tamlaması kullanılmıştır?
A) Yemeğini yedikten sonra mangalın başında çay A) Newton, sonra ağacın altında otururken başına
içmeyi çok severdi. bir elma düşer.
B) Romanın kurgusu bu toplum için bir gelenek ol- B) Anlatılan olaylardan yola çıkarak dönemin siya-
muştu. setinin iç yüzü hakkında bilgi edinebiliriz.
C) Eylül başlarında, o yağmurdan sonra uzun bir C) Güneşin ilk ışıkları pencereden süzülürken uya-
süre havalar açık gitti. nır, bütün işlerini öğlen olmadan hallederdi.

D) Peyami ise Ayşe’nin arkasından cepheye sürük- D) Tren, yemyeşil bir ormanın içinde ilerliyordu.
lenmişti. E) Kitapların insanın ruhunu dinlendirdiğine inanı-

E) Kitabın sayfaları iyice yıpranmış, yırtılmaya yüz rım.
tutmuştu.

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde zincirleme ad
tamlaması vardır?
A) Boynundaki altın kolye gözlerimi kamaştırıyordu. 5. Koca Ali öyle uzun boylu konuşmazdı. Subaşının
B) Yazarın evi bir zamanlar bu sokaktaymış. karşısına çıkartıldığı zaman da gece geç saatte
köprünün üstünde ne aradığını anlatamadı. Bekçile-
C) Bilgisayarın hafızası fotoğraflar yüzünden dol- I
muştu.
rin bulduğu bütün kanıtlar aleyhine çıkıyordu. Gece
D) Sokak müzisyenlerinin eserleri çoğu zaman il- geç saate kadar dükkanına gelmemesi, derinin dük-
gimi çekmiştir. kanda, para keselerinden birinin kapı önünde bulun-
E) Anneannemin yeşil gözlerine hayran hayran ba- II
kardım. ması suçlanmasına yetti. Ne kadar inkâr etse
hırsızlık suçunu silemiyordu.
III

3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde tamlayanı düş- Bu parçada numaralanmış isim tamlamalarının
müş isim tamlaması vardır? türleri sırasıyla aşağıdakilerin hangisinde doğru
verilmiştir?
A) Yüzüğü çok güzel görünüyordu.
B) Babasının memleketi onlar için kötü anılarla dolu A) Belirtisiz - Belirtili - Belirtili
bir yerdi. B) Belirtisiz - Zincirleme - Belirtisiz
C) Bu konuda çocuklarının fikrini önemsiyordu. C) Zincirleme - Belirtili - Belirtisiz
D) Apartman sakinleri esnaflardan şikayetçiydi. D) Belirtili - Zincirleme - Belirtisiz
E) Bahçe işleriyle uğraşmayı ailece çok seviyoruz. E) Belirtili - Belirtisiz - Belirtili