Page 116 - 11-sinif-tarih-beceri-temelli-soru-bankasi
P. 116
BECERİ TEMELLİ YENİ NESİL ETKİNLİKLER
C Aşağıda verilen soruları cevaplayınız.
Bu parçada Osmanlı Devleti ile ilgili aşağıdakilerden hangilerine değinildiğini "✔" ile işaretleyiniz.
1- Fransız İhtilali’nin getirmiş olduğu milliyetçilik ayaklanmaları Osmanlı topraklarında hız kesmeden devam etti. Sırplardan sonra
1821 yılında Rumlar isyan ettiler. Avrupalı devletler müdahale ederek Rum İsyanı’nı uluslararası bir mesele hâline getirdiler.
Osmanlı Devleti’nin isyanı bastırması üzerine İngiltere, Rusya ve Fransa, Osmanlı Devleti’nden Yunanistan’a özerklik vermesini
istediler. Osmanlı Devleti bu isteği reddedince Osmanlı ve Mısır donanmaları İngiliz, Fransız ve Rus ittifakı tarafından Navarin’de
yakıldı. Osmanlı Devleti, Navarin’de uğradığı zararın karşılanmasını istedi fakat bu isteğinden bir sonuç elde edemedi. 1828-1829
Osmanlı-Rus Savaşı'nda Osmanlı Devleti yenilince yapılan Edirne Antlaşması’ndan sonra Yunanistan bağımsızlığını ilan etti.
Yunanistan’ın bağımsızlığını kazanması diğer azınlıkların da isyan ederek Osmanlı Devleti’nden kopmalarına sebep oldu.
DATA YAYINLARI
a. Bağımsızlık elde eden ilk ulusun Yunanistan olduğuna
b. Avrupalı Devletlerin Osmanlı'nın iç işlerine karıştığına
c. Avrupalı devletlerin milliyetçilik hareketlerini kendi çıkarları doğrultusunda desteklediklerine
d. Fransız İhtilali'nin Osmanlı Devleti'ni olumsuz etkilediğine
e. Osmanlı Devleti'nin XIX. yüzyılda milliyetçilik hareketleri nedeniyle toprak kayıpları yaşadığına
Bu parçada Tanzimat Fermanı ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamadığını "✔" ile işaretleyiniz.
2- Tanzimat, Osmanlı Devleti’ne Batılı anlamında bir düşünce ve yönetim şekli getirmek için Avrupa’dan esinlenerek yapılan prog-
ramlı bir yenilik ve kültür hareketidir. Osmanlı Devleti XVIII. yüzyıldan itibaren yaptığı ıslahatlarda Avrupa ile arasındaki farkı
kapatmaya çalışmıştır. II. Mahmut modern bir Osmanlı Devleti oluşturma yönünde büyük çabalar harcamış ancak tam bir başarı
sağlayamamıştır. II. Mahmut’un çabaları kendinden sonra gelenlere yol gösterici olmuştur. Tanzimat Fermanı, II. Mahmut’un
hükümdarlığının son yıllarına doğru devletin iç ve dış nedenlerle dağılma tehlikesi ile karşılaşması üzerine devleti bu durumdan
kurtarmak için bir çare olarak düşünülmüştür. Tanzimat Fermanı’nın başlıca amaçları; devlet içerisindeki halkın bir kısım haklarını
genişletmek, Müslüman ve Hristiyan toplumları siyasi yönlerden birbirine yaklaştırmak ve Avrupalı devletlerin azınlıkları bahane
ederek Osmanlı Devleti’nin iç işlerine karışmasını engelleyerek iç barışı ve bütünlüğü sağlamaktı.
a. Avrupalı devletlerin baskısı sonucu ilan edildiğine
b. Tanzimat Fermanı ile yapılan düzenlemelerin ilk adımının II. Mahmut Dönemi'nde atıldığına
c. Tanzimat Fermanı Osmanlı'yı dağılmaktan kurtarmak amacıyla hazırlandığına
d. Tanzimat Dönemi'nin Sultan Abdülmecit tarafından başlatılıp 1876 Meşrutiyetin ilanı ile sona erdiğine
e. Tanzimat Fermanı doğrultusunda yapılan düzenlemelerin Avrupalı devletler tarafından yeterli bulunma-
dığına
Bu parçada I. Meşrutiyeti'n ilanı ile ilgili aşağıdakilerden hangilerine değinilmediğini "✔" ile işaretleyiniz.
3- Tanzimat Dönemi, Meşrutiyet rejiminin kurulabilmesini sağlayan şartları, zümreyi ve havayı oluşturdu. Meşrutiyet’in ilanını isteyen
ve kendilerine “Genç Osmanlılar” diyen bir grup aydın 1865 tarihinde İstanbul’da “Genç Osmanlılar Cemiyeti”ni kurdular. Şinasi,
Namık Kemal, Ali Suavi, Ziya Paşa ve Agâh Efendi bu çatı altında, padişahın mutlak otoritesine karşı ilk muhalefeti oluşturdular.
Genç Osmanlıların temel amacı mutlak monarşi yerine anayasal bir monarşi kurmak yani padişahın yetkilerini halkın temsilcile-
rinden oluşan bir meclis ile sınırlandırmaktı. Genç Osmanlılar, yönetimin mutlakiyetçi tutumu, ekonomik çöküntü, yabancıların
yönetime müdahalesinin artması, yabancılara ekonomik haklar tanınması, eşitlik uygulamasının Müslümanlara zarar vermeye
başlaması ve Avrupa taklitçiliğinin artması gibi hususlarda eleştiriler ileri sürüyorlardı. Bu eleştirilere karşı şu çözümleri önermiş-
lerdi: Özgürlüğün gerçekleştirilmesi, vatan sevgisinin hanedana bağlılık ve din birliği duygusunun yanında yer alması, anayasalı
bir rejimin getirilmesi, yürütmeyi denetleyecek bir meclisin kurulması.
a. Meşrutiyetin ilanında aydınların etkili olduğu
b. Anayasal düzene geçilmesi için Genç Osmanlıların II. Abdülhamit'e baskı yaptıkları
c. Genç Osmanlıların ülkeye demokratik uygulamalar getirterek devleti dağılmaktan kurtarmayı amaçladığı
d. Meşrutiyetin ilanına zeminin Tanzimat Dönemi'nde oluştuğu
e. Osmanlı tarihinin ilk yazılı anayasası olan Kanun-i Esasi'nin ilan edildiği
114