Page 114 - 11-sinif-tarih-beceri-temelli-soru-bankasi
P. 114
ÜNİTE DEĞERLENDİRME TESTİ
23 Osmanlı Devleti, Fransız İhtilali'nin sonuçlarından en 25 Osmanlı topraklarında yaşayan müslim, gayrimüslim
fazla etkilenen devlerden biri oldu. Çok uluslu bir impa- halka Osmanlıcılık fikri doğrultusunda yeni haklar veri-
ratorluk olan Osmanlı Devleti'nin sınırları içinde çeşitli lerek eşitlik sağlanmaya çalışıldı. Temel amaç Osmanlı
milletler bir arada yaşıyordu. Bunlardan özellikle Sırplar, topraklarında din, dil ve ırk ayrımı yapmadan büyük bir
Bulgarlar, Rumlar, Romenler, Karadağlılar ve Arnavutlar Osmanlı milleti oluşturmaktır.
Avrupa devletlerine yakınlıkları nedeniyle milliyetçilik Buna göre Osmanlıcılık fikriyle aşağıdakilerden han-
düşüncesinin etkisinde kaldılar. Bu unsurlar Osmanlı gisinin gerçekleştirilmeye çalışıldığı söylenemez?
Devleti'nden ayrılıp kendi milli devletlerini kurmak ama-
cıyla ayaklanmalar çıkardılar. Bu ayaklanmalar Avrupalı A) Avrupalı devletlerin Osmanlı'nın parçalanmasında
devletler tarafından da desteklendi. Böylece 19. yüzyıl destekleyici tutumlarını engellemek
DATA YAYINLARI
boyuncu Balkanlar'daki Osmanlı toprakları üzerinde yeni B) Hilafetten istifade ederek bütün Müslümanları siya-
devletler kuruldu. Fransız İhtilali Osmanlı Devleti düze- si olarak birleştirmek
ninde önemli değişikliklere neden oldu. İhtilalin ortaya C) Milliyetçilik fikrinin etkinliğini azaltmak
çıkardığı eşitlik, özgürlük, adalet ve cumhuriyetçilik gibi
D) Halkın devlete olan bağlılığını güçlendirmek
BECERİ TEMELLİ YENİ NESİL SORU buldu. Bu devlet adamlarının çabalarıyla Osmanlı Dev-
ilkeler Osmanlı devlet adamları arasında da taraftar
E) Toprak bütünlüğünü sağlamak
leti 19. yüzyılda Tanzimat ve Islahat fermanlarını ilan
etti. 1876'da da Türk tarihinin ilk anayasası olan Kanun-i
Esasi'yi yürürlüğe koyarak meşrutiyet yönetimine geçti.
Buna göre Fransız İhtilali'nin Osmanlı Devleti'nde
yardım eden İngiltere, Fransa ve Avusturya'nın istek-
meydana getirdiği olumlu ve olumsuz sonuçları ile
lerini karşılamak üzere hazırlanmıştı. Fermanın hazır-
ilgili aşağıdakilerin hangisinde yanlışlık yapılmıştır? 26 Islahat Fermanı, Kırım Savaşı'nda Osmanlı Devleti'ne
lanmasında bu devletlerin elçilerinin büyük baskıları
A) Olumlu sonuç: Osmanlı ülkesine kanun üstünlüğü olmuştu. Batı devletlerinin elçileri, Tanzimat Ferma-
ilkesi getirilmiştir.
nı'nın vaat ettiği reformları gerçekleştirecek kanun ve
B) Olumlu sonuç: Gayrimüslimlere her alanda geniş nizamların yapılmamış ve yapılanların da uygulanmamış
yetkiler verilmiştir. olmasından şikâyetçi olmuşlardı. Bu elçiler, Rusya'nın
C) Olumsuz sonuç: Osmanlı Devleti büyük toprak ka- emellerini önlemek amacıyla bu fermanın hazırlanma-
yıpları yaşamıştır. sını istemişlerdi. Sadrazam, Dışişleri Bakanı ve Şeyhü-
D) Olumlu sonuç: Osmanlı vatandaşlarının kanun önün- lislam ile bu devletlerin elçilerinin katıldığı tartışmalar
de eşitlik, mülk edinme ve yönetime katılma gibi te- sonunda bir ferman hazırlandı. Islahat Fermanı, Tanzi-
mel hakları güvence altına alınmıştır. mat Fermanı gibi Osmanlı Devleti'nde yapılacak yeni
E) Olumsuz sonuç: Osmanlı ülkesinde birlik ve beraber- bir düzenin prensiplerini ve genel hatlarıyla programını
lik ve toprak bütünlüğü bozulmuştur. içermekteydi. Belge, Tanzimat Fermanı'ndaki temel hak-
maddesinde Hristiyanlarla Müslümanlar arasında eşitlik
24 Osmanlı Devleti'nde 1876'da yürürlüğe giren Kanun-i BECERİ TEMELLİ YENİ NESİL SORU lar güvencesine eşitlik esaslarını eklemekte ve birçok
Esasi'den önce ilan edilen Tanzimat ve Islahat fer- sağlamayı amaçlamaktaydı.
manlarının; Buna göre Islahat Fermanı ile ilgili aşağıdaki çıkarım-
I. Gayrimüslimleri Müslümanlarla eşit haklara kavuş- lardan hangisi yapılamaz?
turması,
A) Avrupalı devletlerin çıkarları doğrultusunda hazır-
II. Batı'da yapılan insan hakları ile ilgili düzenlemeler- lanması, Osmanlı Devleti'nin bağımsızlığını zedele-
den etkilenmesi, miştir.
B) Hristiyanlara yeni haklar tanınmıştır.
III. Padişahın yasama yetkisini sınırlandıran düzenleme-
lerin yapılmaması C) Fermanla Hristiyanların Müslümanların düzeyine
getirilerek halkın kaynaşması sağlanmaya çalışıl-
özelliklerinden hangileri mutlak otoriteye dayalı mıştır.
yönetim yapısının değişmesine engel olmuştur? D) Islahat Fermanı Tanzimat kurallarını tekrarlayan,
açıklayan ve genişleten bir belgedir.
A) Yalnız III B) Yalnız I C) II ve III
E) Ferman, Hristiyanlara ülke yönetimine katılma hak-
D) I ve III E) I, II ve III kı getirmiştir.
112
