Page 40 - 11_cografya_ogretmenin

38 BEŞERİ SİSTEMLER
ˇ Buhara topraklarından çıkarılan doğal gazın boru hattıyla Urallara, Avrupa’nın bir bölümüne
ve Orta Asya ülkelerine taşınması şehrin ekonomik önemini arttırmaktadır.

Konya
ˇ Birçok medeniyetin izlerini taşır. Yetiştirdiği İslam büyükleri ile ün yapmıştır. İpek Yolu’nun
en önemli ticari ve konaklama merkeziydi. Konya çevresine yerleşmeler tarih öncesinden
başlamış, 1071 yılında Malazgirt Meydan Savaşı ile Selçukluların eline geçmiş, Anadolu
Selçuklu Devleti’ne uzun süre başkentlik yapmıştır.

Kudüs

ˇ Hz. Muhammed'in (sav.) miraca yükseldiği
Mescid-i Aksa bozulmadan günümüze gelen ilk
İslami eser buradadır. Hz. İshak, Hz. İbrahim,
Hz. Yakup ve Hz. Yusuf’un mezarı buradadır.
Şanlıurfa, Medine, Yemen, Saraybosna diğer
önemli Türk-İslam şehirleridir.

ŞEHİRLERİN ETKİ ALANLARI

ˇ Şehirler, kurulduğu mekânı ve çevresini etkiler. Ancak her şehrin etki alanı birbirinden
farklıdır. İşlevsel özellikleri şehirlerin etki alanıyla yakından ilgilidir. Şehirler etki alanları
bakımından küresel, bölgesel ve yerel etkiye sahiptir.
ˇ Küresel Etkiye Sahip Şehirler: Ulusal ve uluslararası ticaret, borsa, bankacılık, sigorta-
cılık, ulaşım gibi ekonomik faaliyetlerin bulunduğu şehirlerdir. Bilim, teknoloji ve sanatta
uzmanlaşmış kurum ve kuruluşların yer aldığı küresel etkiye sahip bu şehirler genellikle
gelişmiş ülkelerde yer almaktadır.

ˇ New York küresel öneme sahip şehirlerdendir. Amerika Birleşik Devletleri’nin nüfusu en
fazla olan şehirlerden biri olan New York’un küresel önemi, birkaç özelliğinden kaynaklan-
maktadır. Birleşmiş Milletler Genel Konseyi’nin bu şehirde olması, şehrin siyasi önemini
arttıran özelliklerden biridir. Hollandalılar tarafından New Amsterdam adıyla kurulan şehir,
1666 yılında İngiliz yönetimine geçilen New York adını almıştır. Şehrin siyasi bakımdan diğer
bir özelliği ise 1778 yılında yeni kurulan Amerika Birleşik Devletleri’ne iki yıl başkentlik
yapmış olmasıdır.
ˇ Şehrin küresel bakımdan diğer bir özelliği, para piyasası bakımından büyük bir öneme
sahip olmasıdır. New York borsası (New York Stock Exchange), küresel öneme sahiptir.
Wall Caddesi’nde bulunan borsalardaki gelişmeler dünyanın hemen her yerinde izlenmekte
ve buradaki gelişmeler hemen her ülkede borsaları etkilemektedir. Şehrin para piyasası
bakımından önemi, bu caddenin dünyaca tanınmasını sağlamıştır.