Page 181 - 6. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 181

SÖZCÜKTE ANLAM (ÇOK ANLAMLILIK) - 1
            SÖZCÜKTE ANLAM (ÇOK ANLAMLILIK) - 1                                             2. BÖLÜM   181
            ÇOK ANLAMLILIK
            •   Dilin anlamlı en küçük parçası olan ve insanların anlaşmasını sağlayan ses birliklerine sözcük (kelime)
               denir.
            •   Sözcükler, farklı nedenlerden dolayı zamanla değişik durumları ifade etmek için kullanılır. Bu da aynı
               sözcüğün birden fazla anlam ifade etmesine yol açmıştır. Sözcüklerin bu şekilde birden fazla anlamı
               ifade etmesine çok anlamlılık denir.


            ̛    Örnek:
                                         “Yakmak” Sözcüğünün Farklı Anlamları


              Yanmasını sağla-      Ateşle yok       Işık vermesini    Kurutmak, zarar      Çok sıcak
              mak, tutuşturmak        etmek            sağlamak            vermek             olmak

             Ő  Yaktığı kibriti   Ő  Belediye çöpleri   Ő  Lambaları yaktı   Ő  Fırtına ekinleri   Ő  Güneş resmen
                bana uzattı.      yakmış�            ve içeriyi gezdi.  yakmıştı�         yakıyordu�



            ̛    Örnek: “Kurumak” sözcüğünün farklı anlamlarda kullanımı:

            Ő  Henüz tam kurumayan kayısılar, altın gibi parlıyordu. (Islaklığını, nemini yitirerek kuru duruma gelmek)
            Ő  Ormanın en güzide ağacı kurumuş diye duydum. (Bitki, suyu çekilip cansız duruma gelmek)

            Ő  Yağmur yağmayınca baraj gölü kuruyup kaldı öylece. (Akarsu, göl vb.nin suyu kalmamak)
               Susuzluktan boğazı kurumuş, dili damağına yapışmıştı. (Çok susamak)
            Ő Ő EDİTÖR YAYINLARI
            Ő  Şu kurumuş kadın, hep hasetten bu hâlde. (Cılızlaşmak, sıskalaşmak, zayıflamak)
            Ő  Sürekli aynı şeyleri yemekten bağırsakları kurumuştu� (Yumuşaklığını yitirmek, sertleşmek)

            •   Zamanla anlam genişlemesine uğrayarak değişik anlamlar kazanan sözcükler; gerçek, mecaz ve terim
               anlamda kullanılır.


            Gerçek (T
            Gerçek (Temel) Anlamemel) Anlam
            •   Sözcüğün tek başına kullanıldığında akla gelen ilk anlamına gerçek (temel) anlam denir.


            ̛    Örnek:

                Akşam sıcaktan elimin içi    Ő  Oyun oynarken Aylin’in bur-  Ő  Kor ateş, sobanın dört bir
               terlemişti. (Gerçek anlam)      nu kanadı. (Gerçek anlam)       yanını ısıtmış. (Gerçek anlam)









                › “El” sözcüğünün akla gelen ilk     › “Burun”  sözcüğü,  akla  so-    › “Ateş” sözcüğü, yanıcı mad-
                anlamı, organımız olan “el”dir.   lunum  organını  getirecek    delerin tutuşmasıyla beliren
                Bu  sözcük  organ  anlamında   şekilde cümle içinde kullanı-    ısı ve ışık anlamında kulla-
                kullanıldığında  gerçek  anla-  lırsa gerçek anlamında kulla-   nıldığında  gerçek  anlamın-
                mında kullanılmış olur.        nılmış olur.                     da kullanılmış olur.
   176   177   178   179   180   181   182   183   184   185   186