Page 329 - 6. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

SOLUNUM SİSTEMİUNUM SİSTEMİ
SOL 2. ÜNİTE 329
Besinlerin oksijen yardımıyla parçalanarak enerji elde edilmesine solunum denir. Oksijenin alınıp karbon-
dioksitin verilmesinde görevli yapı ve organlar solunum sistemini oluşturur. Soluk alıp vermeye diyafram ve
kaburgalar arasındaki kaslar da yardımcı olur.

SOLUNUM SİSTEMİNİ OLUŞTURAN YAPI VE ORGANLAR

Gırtlak Burun
Gırtlak
Soluk borusu

Yutak Solukborusu
Bronş Bronş
EDİTÖR YAYINLARI
Diyafram kası Akciğerler Bronşçuk
Bronşçuk Alveol
Alveoller

Burun: Hava burun yoluyla vücuda girer. Burun kılları gelen havadaki tozları tutar, mukus gelen havayı
nemlendirir, kılcal damarlar ise gelen havayı ısıtır.
• Burun, koku almamızı sağlar ve sümük salgısını üreten salgı bezlerini bulundurur.

Yutak: Üst taraftan ağız ve burun boşluğuna, alt taraftan gırtlak ve yemek borusuna açılır.
• Burundan gelen havanın soluk borusuna geçmesini ve ağızdan alınan besinlerin yemek borusuna iletil-
mesini sağlar.
• Küçük dil ve bademcikler burada bulunur.
• Bademcikler havayı mikroplardan temizler.

Gırtlak: Soluk borusunun başlangıç kısmıdır.
• Ses telleri burada bulunur. Soluk verme sırasında ses tellerinin titreşmesiyle ses oluşur.

• Kıkırdak dokudan oluşur.
• Yutaktan gelen havanın soluk borusuna iletilmesini sağlar.

Soluk borusu: Havayı akciğerlere taşır. Yapısındaki mukus, toz ve mikropların tutulmasını sağlar. Tutulan
toz ve mikroplar nemli zarın salgıladığı yapışkan ve kaygan salgıya yapışır ve balgam şeklinde dışarı atılır.
Kıkırdak yapıların üst üste dizilmesiyle oluşur. Bu yapılar at nalı şeklindedir. Yapısının bu şekilde olması
sürekli açık kalmasını sağlar. Yemek borusunun önünde bulunur.

Akciğerler: Solunum sisteminin en temel organıdır. Göğüs boşluğunda bulunur. Sağ akciğer üç loblu, sol
akciğer iki loblu olup sağ akciğer sol akciğerden daha büyüktür. Sol akciğerde üçüncü lobun yerinde kalp
bulunur. Soluk alma ve verme olaylarını sağlar. Çift katlı zarla çevrilidir.
Soluk borusu akciğerlere girerken iki kola ayrılır. Bu kollardan her birine bronş denir. Akciğerlere giren
bronşlar çok ince dallara ayrılır. Bu dalların her birine bronşçuk denir. Bronşçukların ucunda bulunan hava
keseciklerine ise alveol denir.
Diyafram; Göğüs boşluğu ile karın boşluğunu ayıran soluk alıp vermede görevli yardımcı organdır.
• Diyafram düzleşerek ya da kubbeleşerek hava giriş çıkışına yardımcı olur. Karın kası da denir.
• Soluk alma sırasında diyafram kasılarak düzleşir. Kaburga kasları kasılır. Böylece göğüs boşluğu geniş-
ler, akciğer iç basıncı düşer ve içeri hava dolar.
• Soluk verme sırasında diyafram gevşeyerek yukarı doğru kubbeleşir. Kaburga kasları gevşer, göğüs
boşluğu daralır, akciğer iç basıncı artar ve içerdeki hava boşalarak dışarı atılır.