Page 20 - 7. SINIF SOSYAL BİLGİLER DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTI 7 2. ünite: tüRK tARihine YoLcuLuK

5 Sömürgecilik; bir devletin, kendi ülkesinin sınırları dışında 7 Sosyal ve kültürel yeniliklerin birçoğu tarihte “Lale Devri”
başka devletlerin maddi ve manevi bütün kaynaklarını ele (1718-1730) olarak bilinen dönemde gerçekleşti. Lale
geçirmesi demektir. Avrupa, coğrafi keşifler sonunda yeni Devri, Batı’ya bilinçli olarak yönelme isteklerinin belirgin
kıtalar ve ticaret yolları bularak sömürgecilik faaliyetle- bir şekilde ortaya çıkmaya başladığı bir dönemdir. Batı
rine başladı. Bu bağlamda sömürgeci ülkelerin başında tarzında mobilya, Osmanlı Devleti’ne bu dönemde geldi.
Portekiz ve İspanya geldi. Daha sonra XVII. yüzyılda Bahçeler, çiçeklerle özellikle lalelerle donatıldı. İstan-
Hollanda, Fransa ve İngiltere de sömürge arayışına baş- bul’da çini atölyeleri ve Yalova’da kâğıt fabrikası açıldı.
ladı. Avrupa devletleri dünyanın pek çok bölgesini keşfe- Avrupa devletleri daha iyi tanınsın diye Viyana, Paris,
dince yeryüzündeki zenginlikleri, ham maddeyi ve insan Varşova, Moskova gibi başkentlere ilk defa geçici elçi-
gücünü Batı’ya aktardı. Avrupa zenginleşirken sömürülen ler gönderildi. Bu elçiler gittikleri ülkelerdeki gelişmeleri
ülkeler hem kaynaklarını hem de dinî, kültürel değerlerini yakından gözlemleyerek faydalı buldukları çalışmaları
kaybetti. getirip Osmanlı Devleti’nde uyguladı. Bu elçilerden biri
de Yirmisekiz Çelebi Mehmet’ti. Paris’e elçi olarak gön-
Bu parçada “sömürgecilikle” ile ilgili aşağıdakilerden
hangisi çıkarılabilir? derilen Yirmisekiz Çelebi Mehmed yanında oğlu Said
Mehmet Efendi’yi de götürdü. Babası Yirmisekiz Çelebi
A) Dünya sömürgecileri, gelişmemiş toplumları refaha Mehmed ile Paris’te bulunan Said Mehmet Efendi, mat-
kavuşturmak ve gelişmelerinde katkıda bulunmak baa aracılığıyla kitapların kolaylıkla çoğaltıldığını görüp
amacıyla baskı altında tuttukları şeklinde algılanma- hayran kalarak İstanbul’da bir matbaa kurmayı düşün-
sını sağlar. meye başladı. İstanbul’a döndükten sonra kendiyle aynı
B) Sömürgeciler genellikle sömürdükleri bölgelerin kay- düşüncelere sahip İbrahim Müteferrika ile tanışarak
naklarına, iş gücüne, pazarlarına el koyar ve aynı za- onunla matbaanın Osmanlı Devleti’nde kurulması için
manda sömürgeleri altındaki halkın sosyal-kültürel, çaba sarf etti.
dinî değerlerine baskı uygularlar. Bu metinde aşağıdakilerden hangisine değinilme-
C) Sömürgeciler kendilerinin sömürdükleri insanlardan miştir?
daha üstün olduklarına inanırlar.
D) Sömürgeciler sömürdükleri insanları gelişmemiş top- A) Elçilerin Avrupa’ya gönderilme sebebine
lumlardan seçerler. B) İstanbul’da bir matbaa kurmayı kimin düşüncesi ol-
duğuna
C) Lale Devri tarihlerine ve hangi gelişmelerin yaşandı-
ğına
D) Lale Devrine neden bu ismin verildiğine
6
I� Bu dönemde Avrupa; coğrafi keşifler, Rönesans ve
Reform gibi gelişmelerle bilim, sanat, ekonomi ve 8
askerî alanda ilerlemeye başladı.
I� Sanayi İnkılabı ile buharlı makineler; gemilerde, loko-
II� Çoğunlukla askerî alanda yapılan bu yenilikleri XVIII motiflerde ve dokuma fabrikalarında kullanıldı.
ve XIX. yüzyıllarda eğitim, ekonomi, ulaşım, haber- II� Sanayi İnkılabı İngiltere’den sonra Avrupa’nın diğer
leşme ve basın gibi alanlardaki yenilikler takip etti.
ülkelerine de yayıldı.
III� Osmanlı Devleti bu gelişmeleri takip edemedi.
III� Sanayi İnkılabı, kol gücüne dayanan üretimin makine
IV� Osmanlı Devleti, XV ve XVI. yüzyıllarda en güçlü ile seri şekilde yapılmasına verilen, genel bir isimdir.
dönemini yaşıyordu.
IV� XVIII. yüzyılın sonlarında İngiltere’de buhar gücü ile
V� XVII. yüzyıldan itibaren çağın gerisinde kalmamak çalışan dokuma fabrikalarının kurulması Sanayi İnkı-
için yenilikler yapmaya başladı. labının başlangıcı olarak kabul edilir.

Numaralanmış cümlelerle anlamlı bir paragraf oluş- Numaralı cümlelerle anlamlı bir paragraf oluşturul-
turmak için sıralama nasıl olmalıdır? mak istendiğinde en sonda yer alan cümle aşağıda-

A) III-II-IV-I-V B) III-I-V-IV-II kilerden hangisi olur?
C) IV-I-III-V-II D) IV-II-III-I-V A) I. B) II. C) III. D) IV.

20 Markaj Yayınları / 7. Sınıf Sosyal Bilgiler
MARKAJ YAYINLARI