Page 4 - 8. SINIF FEN BİLİMLERİ DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

PARAGRAF TESTİ 1 1. ünite: MeVSiMLeR Ve iKLiM

5 21 Haziran tarihinde Güneş ışınları, kuzey yarım kürede 7 I. Metin: 23 Eylül’de eksen eğikliğinin etkisi ortadan kalk-
bulunan bazı noktalara öğle vakti dik, güney yarım küreye tığı için güneş ışınları öğle vakti Ekvator çizgisi üzerin-
ise eğik açılar ile düşer. Güneş ışınlarının kuzey yarım deki noktalara dik açı ile düşer. Güneş ışınları bu tarihten
kürede öğle vakti dik düştüğü bu yere Yengeç Dönencesi itibaren kuzey yarım küre yüzeyinde giderek daha az,
denir. Güneş ışınları, kuzey yarım küre yüzeyinde daha güney yarım küre yüzeyinde ise giderek daha fazla ısı
fazla, güney yarım küre yüzeyinde ise daha az ısı enerjisi enerjisi oluşturur. Bu tarihten itibaren kuzey yarım kürede
oluşturur. Bu tarihten itibaren kuzey yarım kürede yaz sonbahar, güney yarım kürede ise ilkbahar mevsimi
mevsimi, güney yarım kürede ise kış mevsimi yaşanmaya yaşanmaya başlar.
başlar.
II. Metin: Güneş ışınları Dünya üzerindeki belli noktalara
Yukarıdaki parçanın yazılma amacı aşağıdakilerden dik açılarla gelebilir. Bu noktalar Dünya’yı iki eşit parçaya
hangisidir? böldüğü varsayılan Ekvator çizgisiyle dönencelerin ara-
A) 21 Haziran tarihinde Dünya’da yaşanan özel durum- sıdır. Dönenceler, her iki yarım kürede de bulunan hayalî
dan bahsetmek çizgilerdir. Kuzey yarım kürede bulunan dönenceye “Yen-
B) Yengeç Dönencesi’nin Dünya üzerindeki yerini bildir- geç Dönencesi”, güney yarım kürede bulunan dönenceye
ise “Oğlak Dönencesi” denir. Güneş ışınları yılda birer
mek kez dönencelere, iki kez de Ekvator’a dik düşer. Güneş
C) Farklı yarım kürelerde yaz mevsiminin ne zaman ışınlarının Ekvator’a dik geldiği 21 Mart ve 23 Eylül tarih-
başladığı hakkında bilgi vermek leri, Dünya’da bahar mevsimlerinin başlangıcıdır.

D) Dünya’daki özel konumların mevsimlerin oluşumun- Yukarıdaki parçalarla ilgili aşağıdakilerden hangisi
da nasıl bir etkisi olduğunu açıklamak söylenebilir?

A) I. metnin konusu II. metne göre daha geneldir.
B) Metinlerde birbirine zıt iki olaydan bahsedilmiştir.
C) II. metinde tanımlama ve açıklama, I. metinde tartış-
ma ve karşılaştırma kullanılmıştır.
D) Her iki metinde de güneş ışınlarının Dünya’ya geliş
açısına bağlı oluşan durumlar işlenmiştir.

6 Dünya’nın Güneş etrafında yaptığı dolanma hareketini 8 21 Aralık tarihinde güneş ışınları, güney yarım kürede
tamamladığı sürenin 1 yıl olarak kabul edildiğini öğren- bulunan bazı noktalara öğle vakti dik, kuzey yarım küreye
miştiniz. Dünya, Güneş etrafında dolanma hareketi yapar- ise eğik açı ile düşer. Güneş ışınlarının güney yarım
ken güneş ışınları Dünya’nın bazı bölgelerine dik veya kürede öğle vakti dik düştüğü bu yere “Oğlak Dönencesi”
dike yakın, bazı bölgelerine ise eğik açılarla gelir. Güneş denir. Güneş ışınları, güney yarım küre yüzeyinde daha
ışınlarının dik veya dike yakın açılarla geldiği bölgele- fazla, kuzey yarım küre yüzeyinde ise daha az ısı enerjisi
rin sıcaklığı, eğik açıyla geldiği bölgelerin sıcaklığından oluşturur. Bu tarihten itibaren güney yarım kürede yaz
daha fazladır. Bu durum yeryüzünün farklı bölgelerinde mevsimi, kuzey yarım kürede ise kış mevsimi yaşanmaya
aynı anda farklı sıcaklıklar görülmesine ve mevsimlerin başlar.
oluşmasına neden olur.
Yukarıdaki parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin
Yukarıdaki parçanın yazılma amacı aşağıdakilerden cevabı yoktur?
hangisidir?
A) Dünya’da yaz ve kış mevsimlerinin yaşanması hangi
A) Dünya’nın hareketleri hakkında bilgi vermek durum sonucu gerçekleşir?
B) Güneş ışınlarının yaşamsal önemini ispatlamak B) Kuzey yarım kürede yaz başlangıcı hangi olayla ger-
C) Mevsimlerin oluşmasını sağlayan durumun ne oldu- çekleşir?
ğunu açıklamak C) Güneş ışınlarının 21 Aralık’ta dik açıyla geldiği yere
D) Güneş ışınlarının Dünya’nın her yerine aynı açıyla ne ad verilir?
gelmemesinin nedenlerinden bahsetmek D) Güney yarım kürede yaz mevsimi ne zaman başlar?

4 Markaj Yayınları / 8. Sınıf Fen Bilimleri
MARKAJ YAYINLARI