Page 5 - 8. SINIF FEN BİLİMLERİ DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF

1. ünite: MeVSiMLeR Ve iKLiM PARAGRAF TESTI 2

1 Güneş ışınları tropikal kuşağa dik veya dike yakın açılarla 3 Dünyada farklı bölgelerde yaşayan insanların ekonomik
düşerken kutup kuşağına genellikle eğik açılarla düşer. (I) faaliyetlerinden tarımsal üretimlerine, giydikleri kıyafetler-
Bu sebeple tropikal bölge ve kutup bölgesindeki sıcaklık- den yaşadıkları evlere kadar birçok alanda iklimin etkisi
lar güneş ışığının geliş açısına bağlı olarak fazla değiş- görülmektedir. Ülkemizde Akdeniz iklimi, Karadeniz iklimi
mez. (II) Fakat orta kuşakta, güneş ışığının geliş açısı ve karasal iklim olmak üzere üç farklı iklim tipi görülür.
önemli ölçüde değiştiğinden sıcaklıklar daha fazla deği- Hava olaylarının geniş bölgelerde, uzun yıllar gösterdiği
şir. (III) Orta kuşakta sıcaklık değişimlerinin fazla olması ortalama duruma iklim denir. Akdeniz ikliminin görüldüğü
da dört mevsimin daha belirgin yaşanmasını sağlamıştır. Akdeniz kıyılarında yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve
(IV) Eksenin eğimine bağlı olarak kuzey ve güney yarım yağışlıdır. Karadeniz ikliminin görüldüğü Karadeniz kıyı-
kürede aynı anda farklı mevsimler yaşanmaktadır. Tür- ları her mevsim yağışlıdır; yazlar serin, kışlar kıyı kesim-
kiye de orta kuşakta yer aldığından güneş ışığını sürekli lerde ılık, yükseklerde ise karlı ve soğuk geçer. Karasal
farklı açılarla alır. Güneş ışığının farklı açılarla almasın- iklimin görüldüğü ülkemizin iç kesimlerinde ise kışlar
dan dolayı sıcaklık farkı ortaya çıkar. Bu da ülkemizde soğuk ve karlı, yazlar genellikle sıcak ve kurak geçer.
farklı mevsimlerin oluşmasında son derece etkilidir.
Yukarıdaki parçada aşağıdakilerden hangisi ile ilgili
Yukarıdaki parçada numaralanmış cümlelerden han- bir bilgi verilmemiştir?
gisi anlatımın akışını bozmuştur? A) İklimin ülkemizde tarımı nasıl etkilediği

A) I B) II C) III D) IV B) Akdeniz ikliminde yağışın hangi mevsimde görüldüğü
C) Ülkemizde hangi iklim tipinin nerelerde görüldüğü
D) İklimin tanımı ve etkilediği alanlar

4 Yeryüzünde görülen başlıca iklim tiplerini, iklimlerin olu-
2 Güneş ışınlarının bir kısmının yeryüzünden uzaya yayıl- şum nedenlerini, özelliklerini ve insan yaşamı üzerine
masını engelleyen gazlara sera gazları denir. Metan, kar- olan etkilerini inceleyen bilim dalına iklim bilimi (klima-
bondioksit ve su buharı sera gazlarından bazılarıdır. Sera toloji) denir. İklim bilimi alanında çalışan uzmanlara ise
gazları yeryüzünden uzaya yansıyan güneş ışınlarının bir iklim bilimci (klimatolog) adı verilir. İnsanlar değişen hava
kısmını soğurur ve Dünya’nın sıcaklığının korunmasına olaylarına ait tahminleri öğrenerek yaşamlarına yön ver-
katkı sağlar. Bu olaya sera etkisi denir. Özellikle son iki mektedir. Belirli bir yerde ve kısa süre içinde etkili olan
yüzyılda sanayileşme ile birlikte kömür, petrol gibi fosil hava koşullarına hava olayları denir. Hava olaylarının olu-
yakıtların tüketiminin artması ve ormanlık alanların çeşitli şumunu, gelişimini ve değişimini nedenleri ile inceleyen,
nedenlerle tahrip edilmesi atmosferdeki sera gazlarının hava olaylarının canlılar ve dünya açısından doğuracağı
miktarını önemli ölçüde artırmıştır. sonuçları araştıran bilim dalına meteoroloji denir. Bu
Bu parçadan hareketle; alanda çalışan uzmanlar ise meteorolog olarak adlandı-
rılır. Örneğin Antalya’da hava sabah güneşli ve sıcak iken
I� Fosil yakıtların daha az tüketilmesi, sera etkisini orta- öğleden sonra bulutlu ve soğuk olabilir. Fakat bu durum
dan kaldırabilir.
Antalya’da sürekli gözlemlenmez. Hava olayları günün
II� Metan, karbondioksit ve su buharı dışında da sera farklı saatlerinde yapılan gözlemlerle belirlenir.
gazları vardır.
Yukarıdaki parçaya göre aşağıdaki olaylardan han-
III� Atmosfere salınan sera gazlarını artıran etmenlerden gisi klimatologların çalışmaları sonucu tespit edilmiş
biri insan faaliyetleridir. olabilir?
IV� Orman yangınları olmasaydı Dünya’nın sıcaklığı her A) Balıkesir’de rüzgârın hızını artıracağı saatler
zaman sabit seviyede kalırdı.
B) Edirne’de gün içinde yağış beklenmesi
yukarıdaki yargılardan hangilerine ulaşılabilir? C) İç Anadolu Bölgesi’nin yıl içinde en kurak geçen dö-

A) I ve II B) II ve III nemi
C) II ve IV D) I, III ve IV D) Denizlerdeki üç günlük hava tahmin raporları

Markaj Yayınları / 8. Sınıf Fen Bilimleri 5
MARKAJ YAYINLARI