Page 6 - 8. SINIF FEN BİLİMLERİ DUBLEKS ÖĞRETEN PARAGRAF
P. 6
PARAGRAF TESTI 2 1. ünite: MeVSiMLeR Ve iKLiM
5 Hava sıcaklığında meydana gelen değişimler yeryüzünde 7 ………………..……….. Örneğin yeryüzünden buharlaşan
farklı basınç alanlarının görülmesine yol açar. Bir bölge- su, atmosferdeki soğuk hava tabakalarıyla karşılaştı-
nin sıcaklığı arttığında havayı oluşturan tanecikler ara- ğında ısı vererek yoğuşur ve su damlacıkları oluşur. Bu
sındaki boşluk da artar. Bunun sonucunda o bölgedeki su damlacıkları yağmur olarak yeryüzüne iner. Kar; hava-
havanın yoğunluğu ve yeryüzüne yaptığı basınç azalır. daki su buharının soğuk havanın etkisiyle önce buz kris-
Çevresine göre hava basıncı daha az olan bölgeler alçak tallerine dönüşmesi, daha sonra bu kristallerin birleşmesi
basınç alanı olarak adlandırılır. Bir bölgenin sıcaklığı azal- sonucu oluşur. Sıcak ve nemli hava kütlesindeki yağmur
dığında ise havayı oluşturan tanecikler arasındaki boşluk damlacıklarının aniden soğuyarak donması sonucu olu-
azalır. Bunun sonucunda o bölgedeki havanın yoğunluğu şan buz tanecikleri “dolu” olarak adlandırılır. Kırağı ise
ve yeryüzüne yaptığı basınç artar. Çevresine göre hava yeryüzüne yakın yerlerdeki su buharının sıvı hâle geçme-
basıncı daha fazla olan bölgeler yüksek basınç alanı ola- den buza dönüşüp yeryüzündeki çok soğuk yüzeylerde
rak adlandırılır. Yüksek basınç alanlarından alçak basınç birikmesiyle oluşur.
alanlarına doğru yatay yönlü gerçekleşen hava hareket- Bu parçanın başında boş bırakılan yere aşağıdakiler-
lerine rüzgâr denir.
den hangisinin getirilmesi uygundur?
Yukarıdaki parçaya göre aşağıdaki çıkarımlardan A) Su buharı hava olaylarının gerçekleşmesinde etkilidir.
hangisi yapılamaz?
B) Atmosferdeki su buharı farklı yağış türleri hâlinde
A) Basınç, havanın yoğunluk derecesiyle orantılı olarak yeryüzüne inebilir.
yeryüzüne uyguladığı kuvvettir.
C) Buharlaşmanın fazla olduğu bölgelerde yağış da faz-
B) Bir bölgenin alçak basınç özelliği göstermesi, orada la olacaktır.
hava sıcaklığının yüksek olduğu anlamına gelir. D) Bütün yağış türlerinin temelinde buharlaşarak atmos-
C) Soğuk havalar, sıcak havalara göre daha yoğun ya- fere çıkan su buharı vardır.
pıdadır.
D) Rüzgârlar, sıcak bölgelerden soğuk bölgelere doğru
eser.
8 Havanın sıcak olduğu anlarda ısınan hava yükselmekte-
dir. Bu durumda hava moleküllerinin tanecikleri hızlana-
cak ve yükseklere çıkacaktır. Yeryüzüne yakın yerlerde
hava molekülleri azalacaktır. Bu alanlara alçak basınç
6 Kuzey Yarım Küre ve Güney Yarım Küre'de mevsim- alanı denir. Soğuk olan havalarda ise hava taneciklerinin
ler, güneş ışınlarını alma açıları ve güneşlenme süresi hareketi azalacak ve hava molekülleri alçalacaktır. Bu
birbirinden farklıdır. Ülkemiz, kuzey yarım kürede ve alanların hava yoğunluğu artmış olacaktır. Bu alanlara
dönenceler dışında yer alır. Bu özelliğinden dolayı kuzey yüksek basınç alanı denir. Rüzgar ise yüksek basınç ala-
yarım kürede görülen tüm özel olaylar, ülkemiz için de nından (yani soğuk alandan) alçak basınç alanına (yani
geçerlidir. Dolayısıyla ülkemizde yaz mevsimi yaşanır- sıcak hava alanına) doğru olan yatay hava hareketidir.
ken ……………. kış mevsimi yaşanır. Dönenceler de Yukarıdaki parçanın yazılma amacı aşağıdakilerden
yarım kürelerde güneş ışınlarının en son dik geldiği nok- hangisidir?
talar olduğundan ülkemiz güneş ışınlarını hiçbir zaman
………… almaz. A) Alçak ve yüksek basınç alanlarının önemine vurgu
yapmak
Yukarıdaki parçada boş bırakılan yerler, sırasıyla
aşağıdaki ifadelerden hangileriyle doldurulmalıdır? B) Rüzgârı ve rüzgârın oluşumunda etkili unsurları açık-
lamak
A) Kuzey Yarım Küre’de – eğik açıyla
C) Alçak ve yüksek basıncı etkileyen durumları örnek-
B) Güney Yarım Küre’de – dik açıyla lendirmek
C) Dönencelerde – 12 saat boyunca D) Alçak ve yüksek basıncın nerelerde görüldüğünü
D) Ekvator’da – tüm gün boyunca açıklamak
6 Markaj Yayınları / 8. Sınıf Fen Bilimleri
MARKAJ YAYINLARI
