Page 288 - 8. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

ÇÖZÜMLÜ SORULAR 288
ÇÖZÜMLÜ SORULAR
1. “Halıları buraya bırakıp gidildi.” cümlesindeki anla- 4. Aşağıdakilerden hangisinde yanlış bağlaç kulla-
tım bozukluğu aşağıdakilerin hangisinden kay- nımından kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır?
naklanmaktadır?
A) Onu çağırmadım çünkü aramız pek iyi değil.
A) Çatı uyuşmazlığı B) Ek yanlışlığı
B) Hem seni arayıp hem arkandan konuşması hiç
C) Tamlama yanlışlığı D) Özne eksikliği hoş değil.
C) Ya bizimle gelirsin ya da burada kalırsın.
Çözüm: Cümlede edilgen yapılı yükleme uygun eylemsi D) Ada ve Tuna’dan birini görmüştün.
kullanılmaması, çatı uyuşmazlığına yol açmıştır. Bu uyuş-
mazlığa bağlı anlatım bozukluğu iki şekilde düzeltilebilir.
Çözüm: A, B ve C seçeneklerinde anlama uygun bağlaç
• Halılar buraya bırakılıp gidildi.
EDİTÖR YAYINLARI
kullanılmıştır. D’de ise “birini” ifadesinden de anlaşıldığı
• Halıları buraya bırakıp gitti. üzere tercih söz konusudur. “Ve” bağlacı cümleye birlikte-
lik anlamı kattığından bu cümlede kullanılmamalıdır.

2. Hangisinde noktalama işaretinin eksikliğinden
kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır?
5. Aşağıdaki cümlelerden hangisinde yapılan anla-
A) Onu adam edinceye kadar dilimde tüy bitti.
tım bozukluğunun nedeni parantez içindeki ne-
B) Dikkat etmezsen düşebilirsin ve canın yanar.
denle aynı değildir?
C) Hasta kadına gülümseyerek bakıyor.
A) O beni, ben onu dinledim. (Yüklem eksikliği)
D) Senin kitaplarını masaya bıraktım.
B) Birden karşıma çıkınca şaşırdım. (Zamir eksikliği)
C) Mine ile ben ne zamandır görüşmüyorum. (Bağlaç
Çözüm: A, B ve D seçeneklerinde anlatım bozukluğu yanlışları)
yoktur. C’de ise “hasta” ifadesinin özne mi, “kadın”ı nite-
leyen bir sıfat mı olduğu bilinmediğinden noktalama işa- D) Adamın günlük konuşması iyiydi ama topluluğa
retinin eksikliğinden kaynaklanan bir anlatım bozukluğu hitap etmesini bilmiyordu. (Ek yanlışlığı)
vardır. Cümle “Hasta, kadına gülümseyerek bakıyor.” şek-
linde yazılmalıdır. Çözüm: A, B ve D’deki anlatım bozuklukları parantezde
yazılan türdedir. C’deki bağlacın kullanımı doğrudur ama
özne ile yüklem uyumsuzdur. Bu nedenle anlatım bozuk-
luğunun nedeni özne - yüklem uyumsuzluğudur.
3. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bo-
zukluğu vardır?
A) Her sabah 07.30’da kapıcının getirdiği sıcak ek-
mekle kahvaltı yapmayı çok severim.
6. “Koltukta sessizce oturan çocuğun hareketlerine şaş-
B) Doktorlar, yaşlılıkta spor yapmanın kişiyi psikolojik kınlıkla bakıyordu.” cümlesindeki anlatım bozuklu-
ve fizyolojik açıdan rahatlattığını söylüyorlar. ğu nasıl giderilebilir?
C) Beni duygularımdan yakalamaya çalışan sanat A) “oturan” yerine “oturmuş” kelimesi getirilerek
yapıtları, içimde bir korku uyandırır.
B) “oturan”dan hemen sonra virgül kullanılarak
D) Müdür, camı kimin kırdığını ısrarla sorduğu hâlde
suçu kimse üzerine alınmadı. C) “bakıyordu” yerine “bakıyorlardı” getirilerek
D) “çocuğun” yerine “çocuğa” yazılarak

Çözüm: A, B ve C seçeneklerinde herhangi bir anlatım
bozukluğu yoktur. D’de ise çatı uyuşmazlığından kaynak- Çözüm: Cümlede noktalama işareti eksikliğinden kay-
lanan anlatım bozukluğu vardır. Cümlenin doğrusu “Mü- naklanan anlatım bozukluğu vardır. “Oturan” ifadesinden
dür, camı kimin kırdığını ısrarla sorduğu hâlde suçu kimse sonra virgül kullanılırsa öznenin “koltukta sessizce oturan
üzerine almadı.” şeklinde olmalıdır. (kişi)” olduğu anlaşılır.