Page 284 - 8. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

284
Nesne Eksikliği
• Cümlede nesnenin yani yapılan işten etkilenen ögenin bulunmaması anlatım bozukluğuna yol açar.

̛ Örnek: Olaya fazla kızmadı, anlayışla karşıladı. Olaya fazla kızmadı, olayı anlayışla karşıladı.

Cümledeki ikinci yüklemin olduğu bölümde nes- “Neyi anlayışla karşıladı?” sorusuna cevap veren
ne kullanılmaması anlatım bozukluğuna yol aç- “olayı” nesnesinin cümlede kullanılması anlatım
mıştır. bozukluğunu ortadan kaldırmıştır.

Yer Tamlayıcısı Eksikliği
• Birden fazla yüklemli cümlelerde yer tamlayıcısının belirtilmemesi anlatım bozukluğuna yol açar.

̛ Örnek: Çocuklarını çok sever, çok iyi bakardı. Çocuklarını çok sever, onlara çok iyi bakardı.
EDİTÖR YAYINLARI
Cümlenin ikinci bölümünde yer tamlayıcısının “Kime bakardı?” sorusuna cevap veren “onlara”
kullanılmamasından kaynaklanan anlatım bozuk- yer tamlayıcısının cümlede kullanılması anlatım
luğu vardır. bozukluğunu ortadan kaldırmıştır.

ÇÖZÜMLÜ SORULAR
ÇÖZÜMLÜ SORULAR

1. Aşağıda verilen cümlelerin hangisinde anlatım 3. Hangisinde anlatım bozukluğu parantez içindeki
bozukluğu vardır? ögenin eksikliğinden kaynaklanmamaktadır?
A) Çocuk köşeyi dönerken annesi arkasından ağlı- A) Ne o aradı bunca yıldır ne de ben. (Yüklem)
yordu. B) Herkes konuşur ama o dinlemez. (Özne)
B) Çocuğun gözlerindeki yaşı silip yerine oturttu. C) Bizi misafir etmiş, çok değer vermişti. (Yer tam-
C) Zengin adamlarda evlat muhabbeti daha mı fazla layıcısı)
oluyor?
D) Onun yeni evine gitmiş ama bulamamış. (Nesne)
D) Kafam her an bir konu bulmak için binbir çeşit
şeye müracaat ediyor.
Çözüm: Anlatım bozukluklarını gidermek için cümlelere
eklenmesi gereken ögeler:
Çözüm: B seçeneğindeki cümlede “Kimi yerine oturttu?”
sorusuna cevap veren nesnenin kullanılmaması anlatım A → ...ben aradım� → Yüklem
bozukluğuna yol açmıştır. Cümlede “yerine” sözcüğünden B → ...o kimseyi dinlemez. → Nesne
önce “çocuğu” veya “onu” sözcüğü kullanılırsa anlatım C → ...etmiş, bize çok değer... → Yer tamlayıcısı
bozukluğu giderilmiş olur. D → ...ama evi / onu bulamamış. → Nesne
Buna göre B seçeneğinde özne değil, nesne eksikliğin-
2. “Çocuklar bizim geleceğimiz, iyi bir eğitim vermeliyiz.” den kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır.
Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aşa-
ğıdakilerden hangisidir?
4. Okul binasını gezerken onlar aşağı, biz yukarı çıktık.
A) Yer tamlayıcısı eksikliği
B) Noktalama yanlışlığı Yukarıda verilen cümledeki anlatım bozukluğu-
nun sebebi nedir?
C) Ekin yanlış kullanılması
A) Ekin yanlış kullanılması B) Yüklem eksikliği
D) Zarf tamlayıcısı eksikliği
C) Yer tamlayıcısı eksikliği D) Tamlama yanlışlığı

Çözüm: Verilen cümlede “Kime iyi bir eğitim vermeliyiz?”
sorusunun cevabı olan yer tamlayıcısı (çocuklara) kulla- Çözüm: Cümlenin doğrusu “Okul binasını gezerken onlar
nılmadığından anlatım bozukluğu yapılmıştır. Cümlede aşağı indi, biz yukarı çıktık.” şeklinde olmalıdır. Cümlenin
virgülden sonra “çocuklara” veya “onlara” ifadesi getirilir- virgülden önceki bölümünde yüklem kullanılmadığı için
se cümle doğru yazılmış olur. cümlede anlatım bozukluğu yapılmıştır.