Page 375 - 8. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI
P. 375

ASİT VE BAZLAR - 1
            ASİT VE BAZLAR - 1                                                              4. ÜNİTE   375
            Asitleri ve Bazları Tanıyalım
            •   Çevremizde  gördüğümüz  ve  kullandığımız  maddeler   {  Not:
               kendilerine ait özelliklere göre sınıflandırılırlar.  •  Genellikle asitlerin formül yapısında hidrojen atomu
            •   Bir maddenin asit veya baz olduğunu ayrıt etmek için   (H)  bulunur.  Ancak  yapısında  hidrojen  atomu  (H)
               kullanılan maddelere belirteç denir.            bulunduran her madde asit değildir. Örneğin; amon-
            •   Asidik  ve  bazik  maddeleri  birbirinden  ayırmak  için   yak (NH ), su (H O), metan gazı (CH ) ve etil alkol
                                                                             2
                                                                      3
                                                                                              4
               bazı belirteçler kullanılır. Belirteçler asitlerde ve baz-  (C H OH)...
                                                                 2
                                                                   5
               larda farklı renk alırlar.                    •  Karbondioksit (CO ), azot dioksit (NO ) ve kükürt di-
                                                                              2              2
                                                               oksit (SO ) ise yapısında hidrojen atomu (H) bulun-
                                 Asit           Baz                    2
                                                                                                       +
                                                               madığı hâlde, sulu çözeltilerinde hidrojen iyonu (H )
               Turnusol kağıdı  Kırmızı        Mavi
       EDİTÖR YAYINLARI
                                                               oluşturdukları için asit özelliği gösteren maddelerdir.
                 Metil oranj    Kırmızı         Sarı
                Fenolftalein    Renksiz       Pembe          •   Günlük yaşamda sıkça kullandığımız bazı asitler ve
                                                               bu asitlerin bulundukları maddeler aşağıdaki tabloda
                                                               gösterilmiştir.
            Asitler                                                  Madde               İçerdiği Asit
            Asitler
            •   Suda çözündüklerinde ortama hidrojen iyonu (H ) ve-   Elma                Malik asit
                                                     +
               rebilen bileşiklere asit denir.                        Limon                Sitrik asit
            Asitlerin Özellikleri
            Asitlerin Özellikleri                                    Yoğurt               Laktik asit
                                                                                           Folik asit
                                                                      Çilek
            •   Tatları ekşidir (Her asidin tadına bakılmaz).         Üzüm                Tartarik asit
            •   Mavi turnusol kağıdının rengini kırmızıya dönüştürür.  Turşu             Benzoik asit
            •   Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir.             Reçel               Sorbik asit
            •   Tahriş edici ve aşındırıcı özelliğe sahiptir. Deriyi yakar,   Gazoz      Karbonik asit

               mermeri aşındırır, kumaşı deler.                   Gazlı içecekler        Fosforik asit
            •   Sulu çözeltilerinde hidrojen iyonu ( H  ) oluştururlar.  Sirke            Asetik asit
                                           +
                                          +
                 › Hidroklorik asit:   HCl   suda   H   + Cl -  Bazlar
                                                             Bazlar
                                           +
                 › Sülfürik asit:    H SO    suda   2H  + SO  -2                                      -
                              2  4              4            •   Suda çözündüklerinde ortama hidroksit iyonu (OH ) ve-
                                       +
                 › Nitrik asit:    HNO    suda   H  + NO -     rebilen bileşiklere baz denir.
                               3             3
                                           +
                 › Fosforik asit:    H PO    suda   3H  + PO -3
                              3   4              4           Bazların Özellikleri
                                                             Bazların Özellikleri
                                            +
                 › Karbonik asit:  H CO     suda   2H  + CO -2
                              2  3               3           •   Tatları acıdır (Bazların tadına bakmak tehlikelidir).
                                            +
                 › Asetik asit:    CH COOH   suda   H  + CH COO -
                              3                   3          •   Cilde kayganlık hissi verir.
            •   Asitler metallerle tepkimeye girerek hidrojen gazı (H )   •   Kırmızı turnusol kağıdının rengini maviye dönüştürür.
                                                        2
               açığa çıkarırlar.                             •   Sulu çözeltileri elektrik akımını iletir.
            •   Asitler metallere tepkimeye girdiği için metal kaplarda   •   Sulu çözeltilerinde hidroksit iyonu (OH ) oluşturur.
                                                                                              -
               saklanmazlar cam ya da plastik kaplarda saklanır.
                                                                                               +
            •   Bazı asitlerin metallerle tepkimesi aşağıda verilmiştir.    › Sodyum hidroksit: NaOH   suda     Na   +  OH -
                                                                                             +
                                                                 › Potasyum hidroksit: KOH   suda    K   +  OH -
                 › Zn + 2 HCl → ZnCl  + H
                                2   2                                                    suda
                                                                                                 +2
                 › Fe + H SO  → FeSO  + H                        › Kalsiyum hidroksit: Ca(OH)      Ca   +  2OH -
                                                                                       2
                      2  4        4   2
                                                                                       +
                 › Mg + 2 HCl → MgCl  + H 2                      › Amonyak: NH    suda    NH   +  OH -
                                                                            3
                                                                                      4
                                 2
            •  Bazlarla birleşerek (nötralleşme) genellikle tuz ve su  •   Asitlerle birleşerek (nötralleşme) tuz ve su oluşturur.
               oluştururlar.                                 •   Bazların pH değeri 7-14 aralığındadır.
            •   Asit özelliği taşıyan maddelere asidik maddeler denir.   •   Günlük hayatımızda bazlar genel olarak temizlik mad-
            •   Asitlerin pH değeri 0-7 aralığındadır�         desi olarak kullanırlar.
   370   371   372   373   374   375   376   377   378   379   380