Page 377 - 8. SINIF VIP TÜM DERSLER KONU ANLATIMLI - EDİTÖR YAYINLARI

ASİT VE BAZLAR - 2
ASİT VE BAZLAR - 2 4. ÜNİTE 377
Asit ve Baz Derecesinin Belirlenmesi (pH)
HCl + NaOH → NaCl + H O
2
• Bir çözelti içindeki asit ya da baz miktarını belirleyen Asit Baz Tuz Su
-
+
H ya da OH iyonu miktarıdır. H SO + 2KOH → K SO + 2H O
2
2
2
• Çözeltideki; Asit 4 Baz Tuz 4 Su
-
+
› H iyonu sayısı, OH iyonu sayısından fazla ise
çözelti asidiktir.
+
-
› H iyonu sayısı, OH iyonu sayısından az ise çözelti Asitlerin ve Bazların Maddeler Üzerindeki
baziktir.
Etkileri
+
-
AsidikTÖR YAYINLARI
› H iyonu sayısı OH iyonu sayısına eşit ise çözelti • Asitler ve bazlar diğer maddeler ve eşyalar ile etkile-
nötrdür. şirler. Bu etkileşme sırasında cisimler üzerinde olum-
• Bir çözeltinin asitlik ve bazlık derecesini tarif eden suz etkiler meydana gelebilir.
ölçü birimine pH adı verilir. • Asitler ve bazlar maddeleri tahriş edebilir, maddelerin
• Asitlerin ve bazların etkileri (kuvveti) birbirinden fark- rengini değiştirebilir ya da gaz çıkışına neden olabilir.
lıdır. Bir maddenin asitlik ve bazlık derecesini ölçmek •
için oluşturulan ölçeğe pH ölçeği denir. pH ölçeği 14 Asitler metal ve mermerden yapılmış eşyaları aşındı-
birime ayrılmıştır. rır.
Ő Örneğin; mermer bir tezgah üzerinde kesilen limon,
› pH değeri 0 -7 arasında olan maddeler asidiktir.
mermer tezgahın yüzeyinin aşınmasına neden olur.
› pH değeri 7 -14 arasında olan maddeler baziktir.
• Kesilen limon metal bir kaba sıkılır veya kesik tarafı
› pH değeri 7 olan maddeler nötrdür (saf su veya tuz). metal kaba değecek şekilde konulursa metalle tepki-
• pH değeri düşük olan asitler daha kuvvetlidir, pH de- meye girerek kabın kararmasına neden olur.
ğeri yüksek olan bazlar daha kuvvetlidir. • Dışardan fazla alınan asidik yiyecek ve içecekler,
• Çözeltilerin pH değerleri, pH metre adı verilen cihaz- asidik bir ortama sahip olan midenin asit derecesini
larla ya da pH kağıtlarıyla ölçülür. yükselterek reflü, gastrit ve ülser gibi rahatsızlıklara
neden olur.
EDİ 2 3 4 5 pH Cetveli 9 10 11 12 13 14 • Fazla asitli yiyeceklerin tüketilmesi dişlerin çürümesi-
› Bu tür rahatsızlıklarda bazik mide ilaçları kullanılır.

7
8
0
1
6
ne neden olur.
Nötr
Bazik
› Bu nedenle bu maddeler tüketildikten sonra bazik
özelliğe sahip olan diş macunu ile dişler fırçalanarak
asitlerin dişlere zarar vermesi engellenebilir.
Nötralleşme (Asit ve Bazların Birbiriyle • Kuvvetli asit ve baz içeren temizlik malzemelerine
Etkileşimi) doğrudan temas etmek cildi tahriş eder ya da ciltte
• Asitler ve bazlar bir araya getirildiğinde kimyasal tep- yanıklara neden olur.
kime meydana getirirler. › Ayrıca bu tür ürünleri solumak solunum yolu
hastalıklarına veya zehirlenmelere sebebiyet verir.
Asit + Baz → Tuz + Su
› Bu nedenle bu ürünler eldiven giyilmeden ve maske

• Asitlerle bazların tepkimesi sonucunda tuz ve su olu- takılmadan kullanılmamalıdır.
şur. Bu tepkimeye nötralleşme tepkimesi denir. • Baz içeren deterjanlar cam, kristal ve porselenleri
• Nötralleşme tepkimelerinde asitler ve bazlar kendi aşındırır. Bu yüzden cam, kristal ve porselen eşyalar
özelliklerini kaybederler ve pH = 7 olan nötr tuz ve su belli bir zaman sonra matlaşır.
elde edilir. › Bu nedenle temizlik maddeleri ölçülü kullanılmalıdır.