Page 16 - 9. SINIF BİYOLOJİ DEFTERİM - GİRİŞ YAYINLARI

ÖZETİN ÖZETİ 3. ÜNİTE: CANLILAR DÜNYASI

CANLILARIN ÇEŞİTLİLİĞİ VE SINIFLANDIRILMASI

Q Yaşayan, nesli tükenmekte olan veya nesli yok olmuş canlıları belirli bir düzene göre gruplandırmaya sınıflandırma denir.
Q Canlıları sınıflandıran bilim dalına sistematik (taksonomi) adı verilir. Taksonomi ile uğraşan bilim insanlarına taksonomist
denir.

Sınıflandırmanın Amacı ve Faydaları

Q Bilim insanlarının canlıları sınıflandırma amacı;
5 Canlıları sınıflandırarak doğayı daha kolay anlaşılır hale getirmek,
5 Canlıların isimlendirilmesiyle bilim insanları arasında iletişim ve dil birliği sağlamak,
5 Canlı hakkında bilgi toplarken zaman kaybını en aza indirmek,
GİRİŞ YAYINLARI
5 Nesli tükenen canlılar ile yeni türleri karşılaştırmak, akrabalık derecelerini belirlemek, yeni bulunan türlerin tanımlanma-
sını ve adlandırmasını sağlamak,
5 Ekolojik ve ekonomik kaynakları tespit etmektir.

Canlıların Sınıflandırılmasında Kullanılan Ölçüt, Yaklaşım ve Modeller

Ampirik (Suni-Yapay) Sınıflandırma

Güvercinin kanadı Sinek kanadı Yarasa kanadı

Q Canlıların dış görünüşlerine göre yapılmıştır. Ölçmenin olmadığı, nitel gözlemlerle yapılmıştır. Görevi aynı olan (analog)
organlar dikkate alınmıştır.

Filogenetik (Tabii) Sınıflandırma

Balina yüzgeci İnsanın kolu Yarasa kanadı

Q Canlıların köken benzerlikleri, akrabalık ilişkileri, kromozom yapıları, protein benzerlikleri, anatomik ve fizyolojik özellikleri
dikkate alınarak yapılmıştır. Ölçme nicel gözlemlerle yapılmıştır. Yapısı aynı olan (homolog) organlar dikkate alınmıştır.

Günümüzde Kullanılan Sınıflandırma Yöntemi
Q Günümüzde filogonetik sınıflandırma kullanılmaktadır. Filogenetik sınıflandırmanın kurucusu Carolus Linnaeus'dir. Canlıların
akrabalık dereceleri:
5 DNA ve protein benzerliği, 5 Hücresel yapıların benzerliği,
5 Vücut simetrisinin benzerliği, 5 Anatomik ve fizyolojik benzerlikler,
5 Embriyonun gelişim evrelerinin benzerliği, 5 Homolog organlar dikkate alınarak yapılır.
5 Biyokimyasal özelliklerin benzerliği,

70 Giriş Yayınları / 9. Sınıf Biyoloji