Page 10 - 9. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları

¦ §
10 10 DOĞAL SİSTEMLER

FİZİKİ COĞRAFYA Ulaşım Coğrafyası: Ulaşım üzerinde etkili olan
faktörleri, ulaşım türlerini ve bunların dağılışını
* Doğal sistemdeki coğrafi olayları inceler. inceler.
Fiziki coğrafyanın başlıca bilim alanları şun-
lardır: Turizm Coğrafyası: Turizm etkinliklerinin özel-
liklerini, dağılışını ve bunlara etki eden faktörleri
Jeomorfoloji (Yer Şekilleri Bilimi): Yeryüzünün
şekillenmesinde etkili olan iç ve dış kuvvetleri, ova, inceler.
dağ, plato vb. yeryüzü şekillerinin oluşumunu ince- Enerji Coğrafyası: Enerji kaynaklarının oluşu-
leyen bilim dalıdır. munu, yeryüzündeki dağılışını ve özelliklerini inceler.
EDİTÖR YAYINEVİ
Hidrografya (Sular Coğrafyası): Yer altı ve yer Sanayi Coğrafyası: Sanayi işlevleri üzerindeki
üstü sularının oluşum ve dağılımlarını araştıran ve iklim, yeryüzü şekilleri, ulaşım, ham madde kay-
insan yaşamı üzerine olan etkilerini inceleyen bilim naklarının etkilerini ve sanayi bölgelerinin dağılışını
dalıdır. inceler.

Klimatoloji (İklim Bilimi): Atmosferde meydana Ticaret Coğrafyası: Üretilen malların el değiştir-
gelen hava olaylarını (basınç değişimi, sıcaklık deği- mesini konu edinir.
şimi vb.) iklim elemanlarını (basınç, sıcaklık, rüzgâr Sağlık Coğrafyası: Çeşitli hastalıkların dağılışını
vb.) ve yeryüzünde görülen iklim tiplerini (Ekvatoral ve bu hastalıklara etki eden faktörleri inceler.
iklim, Akdeniz iklimi vb.) inceler.
Siyasi Coğrafya: Siyasi olayların nedenlerini ve
Biyocoğrafya (Canlılar Coğrafyası): Bitki ve dağılışını inceler.
hayvan topluluklarının yeryüzündeki dağılışını ve bu
dağılışı etkileyen faktörleri inceleyen bilimdir. Yerleşme Coğrafyası: Yerleşmenin oluşumunu, gelişi-
mini, özelliklerini ve bunları etkileyen etmenleri inceler.
Kartoğrafya (Harita Bilimi): Haritaların hazır-
lanışı ve haritalardan yararlanma esaslarını incele-
yen bilimdir.
COĞRAFYANIN YARARLANDIĞI BAZI
BİLİMLER
BEŞERİ COĞRAFYA
Doğal unsurların insana ve insan faaliyetlerine
Doğal sistemler içerisindeki insan faaliyetlerini
inceler. Beşeri coğrafyanın alt dalları şunlardır: olan etkilerini coğrafya bilimi inceler, bu ince-
lemeyi yaparken doğal ortamla ilgilenen diğer
Nüfus Coğrafyası: Nüfus artışını, nüfusun bilimlerden yararlanır.
yaş, cinsiyet özelliklerini, yoğunluğunu, kır - kent
nüfusunu, nüfusun sektörel dağılımını ve bunların Fizik: Yer çekimi, merkez kaç kuvveti, hareket, güç,
dağılışına etki eden etmenleri inceler. enerji gibi konularda coğrafyaya yardımcı olur.
Kimya: Su, çözünme, çökelme ve karstik şekillerin
Tarım Coğrafyası: Tek ve çok yıllık bitkilerin
tarla ya da bahçelerde ekim ve dikimini, hayvancı- oluşumu gibi konularda, coğrafyaya yardımcı olur.
lık, balıkçılık ve ormancılık vb. etkinliklerin yeryü- Biyoloji: Bitkilerin yaş halkalarından iklim şartla-
zündeki dağılışını ve bu dağılışta etkili olan faktör- rına ulaşma, hayvan ve bitki dağılışı gibi konularda,
leri inceler. coğrafyaya yardımcı olur.