Page 108 - 9. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları

¦ §
1 10808 DOĞAL SİSTEMLER

GÖRECELİ (ÖZEL) KONUM

a) Yer Şekilleri ve Yükselti:

* Türkiye genel yapısı ile oldukça yüksek ve engebeli bir ülkedir.
* Bununla beraber kısa mesafelerde yükselti değerleri değişim
göstermektedir.

* Yükselti değerleri arttıkça sıcaklıklar azalmaktadır (200 m’de
→ 1°C).
EDİTÖR YAYINEVİ
* Ülkemizde batıdan doğuya doğru gidildikçe yükselti değerleri
artmakta ve sıcaklıklar azalmaktadır.

* Doğu bölgelerimizde yükseltinin fazla olmasına bağlı olarak kar yağışı ve donlu gün sayısı faz-
ladır.
* Aynı zamanda tarım ürünlerinin olgunlaşma süresi daha uzundur.

* Bu durum enlem-sıcaklık ilişkisine terstir.

b) Etrafındaki Kara ve Denizler:
* Karasallık - denizellik durumu da iklimimiz üzerinde etkili
olmaktadır.

* Kıyı bölgelerimiz nemin etkisi ile daha ılıman bir yapıdadır.
* Bu bölgelerimizde kış ayları daha ılık geçmektedir.

* Nem ısıyı dengelemekte, aşırı ısınma ve soğumayı önlemek-
tedir.

c) Dağların Uzanışı:

* Dağların uzanış biçimleri de ülkemizde özellikle iklimlerin etki
alanını belirlemektedir.

* Genel hatları ile dağlarımız doğu-batı yönlü uzanmaktadır.
* Karadeniz ve Akdeniz’de dağlar kıyıya paralel uzandığından
denizel etki iç kısımlara ulaşamaz.

* Ege’de ise kıyıya dik uzanan dağlar ılıman iklimin iç kısımlara
ulaşmasına imkân vermektedir.

* Türkiye’de iklim elemanları; sıcaklık, basınç ve rüzgârlar, nemlilik ve yağıştır.