Page 21 - 9. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları
P. 21

¦ DOĞAL SİSTEMLER §                                                        21 21


             EKVATOR                               *  Güneş ışınlarının dik açıyla geldiği son nok-

          *  Kutup noktalarından eşit uzaklıkta olan ve   talardır.
            Dünya’nın en şişkin yerinden geçen dairedir.

          *  Ekvator, yer yuvarlağını iki eşit parçaya ayı-   KUTUP NOKTALARI
            rır. Yer yuvarlağının kuzeyde kalan yarısına   *  Dünya ekseninin, yer yuvarlağını deldiği var-
            Kuzey  Yarım  Küre,  güneyde  kalan  yarısına   sayılan noktalardır.
            Güney Yarım Küre denir.
                                                   *  Kuzeydekine Kuzey Kutup Noktası, güneyde-
          EDİTÖR YAYINEVİ
          *  Ekvator  çevresinin  (40,076  km)  uzunluğu,   kine ise Güney Kutup Noktası denir.
            kutuplar çevresinden (40.009 km) fazladır.
          *  Ekvator yarıçapı (6378 km), kutuplar yarı-   DÜNYA’NIN EKSENİ
            çapından (6357 km) fazladır.
                                                   *  Dünya’nın tam ortasından geçtiği varsayılan
                            90 o                    doğruya denir.


                      6.357  40.076 km             *  Dünya’nın  merkezinden  geçen  bu  eksenin,
                                                    Dünya’yı Kuzey ve Güney kutup noktaların-
                                                    dan deldiği varsayılır.
                        6,378
                                                                   Eksen
                            90 o
                       Dünya’nın yarı çapı                       66 33'
                                                                   ο
                                                                    ο   Yörünge Düzlemi
                                                                  23 27'
                                                                        Ekvator Düzlemi
             DÖNENCELER

          *  Ekvator’un  23°27'  kuzey  ve  güneyinden
            geçen paralel daireleridir.
                                                       KUTUP DAİRELERİ

                         Kuzey Kutup Noktası       *  Ekvator’un  66°33'  kuzey  ve  güneyinden
                               90 ο                 geçen paralel daireleridir.
                                      ο
              Kuzey Kutup Dairesi   66 33'
                                         ο
            Yengeç Dönencesi            23 27'     *  Kuzey Yarım Küre’de olana Kuzey Kutup Dai-
                                                    resi, Güney Yarım Küre’de olana Güney Kutup
                  Ekvator               0           Dairesi denir. 24 saat gece ve 24 saat gün-
                                         ο
             Oğlak Dönencesi            23 27'      düz yaşanır.
                                      ο
              Güney Kutup Dairesi   66 33'
                               90 ο
                         Güney Kutup Noktası          DÜNYA’NIN KÜRESEL ŞEKLİNİN SONUÇLARI

          *  Kuzeydekine  Yengeç  Dönencesi,  güneydekine   *  Yer çekimi kutuplara gidildikçe artar.
            Oğlak Dönencesi denir.                 *  Ekvator dünyayı iki eşit parçaya bölmüştür.
   16   17   18   19   20   21   22   23   24   25   26