Page 46 - 9. Sınıf Coğrafya Öğretmenin Ders Notları

¦ §
46
46 DOĞAL SİSTEMLER
* Güneş’e göre belirlenen saate yerel saat BOYLAM BULMA
denir. Yerel saat çoğunlukla ibadet vakitle-
rinin düzenlenmesinde (sahur, iftar, namaz * Büyük saatten küçük saat çıkarılır. Çıkan

vb.) kullanılmaktadır. Ardışık iki meridyen saat, dakikaya çevrilip 4’e bölünür. İstenilen
arası zaman farkından dolayı ardışık iki yerin saati büyükse eklenir, küçük ise çıka-
meridyenden daha doğuda olan, Güneş’i batı- rılır.
dakinden daha erken görür.
œ Örnek: 40° doğu meridyeninde yerel saat
EDİTÖR YAYINEVİ
YEREL SAAT HESAPLAMALARI 16.50’iken başka bir merkezde yerel saat
* Verilen iki nokta arasındaki meridyen farkı 15.10’dur. Buna göre bu merkezin boylamını
hesaplanır. (Zıt yönler toplanır, aynı yönler bulunuz?
çıkarılır.) Bulunan meridyen farkı 4 dakika ile œ Çözüm: 16.50'
çarpılır. Bulunan fark 60 dakikadan büyük ise
saate çevrilir. Küçük ise fark aynen alınır. - 15.10'
01.40' ⇒ 100 / 4 =
* Dünya batıdan doğuya doğru döndüğünden
doğuda yerel saat ileri, batıda ise geride- 25 boylam yapar 40 - 25 = 15° doğu boy-
dir. Bu nedenle doğudaki bir yerin yerel saati lamı olur.
sorulduğunda bulunan yerel saat farkı toplanır.
Batıdaki yerde ise yerel saat farkı çıkarılır. SAAT DİLİMLERİ

œ Örnek: 30°doğu meridyeninde yerel saat * Dünya üzerinde 360 meridyen yayı vardır. 1
saatte 15 meridyen geçer.
16.30 iken 80° doğu meridyeninde yerel
saat kaç olur? * 1 ile 12 arası doğu 13 ile 24 arası batıda
yer alır. (12. ve 24. saat dilimlerinin yarısı
œ Çözüm: 80 - 30 = 50 x 4 = 200 dakika batıda, yarısı doğuda yer alır.) Batı saat
dilimlerinde eksili (Ör: -6) ifadeler kullanılır.
200 dakika 03.20'ya 16.30'
karşılık gelir. Daha doğuda yer + 03.20' * Birlik ve beraberliği sağlamak için ortak
aldığı için bu saat eklenir. 19.50' saat kullanılır. Bazı ülkeler (Amerika, Rusya,
Kanada, Çin, Avustralya gibi) doğu - batı
yönünde geniş yer kapladığından birden fazla
œ Örnek: Türkiye’nin en doğusunda yerel
saat 10.50’ iken 65° doğu meridyeninde ortak saat kullanırlar.
yerel saat kaç olur? * Ülkemiz doğu - batı yönünde dar olduğundan
tek ortak saat kullanılır.
œ Çözüm: (Türkiye’nin en doğusu 45°D) 2016 yılından bu yana ülkemizde gün ışığın-
65 - 45 = 20 x 4 = 80' fark 1.20' olur. * dan daha fazla yararlanmak amacıyla 45
o
10.50' D meridyeninde yer alan Iğdır’ın (3. saat -
+ 01.20' ileri saat) yerel saatini ortak saat olarak

11.70' ⇒ 12.10' olur. kullanmaktayız.